အပ္၂ေခ်ာင္း မထိၾကရေလေအာင္..

(ျမန္မာက်ဴးပစ္ဂ်ာနယ္ အမွတ္ ၆ တြင္ ေဖၚျပခဲ႔ ၿပီးေသာ ေဆာင္ပါးျဖစ္ပါသည္။)

က်ေနာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္တုန္းက ကေလးဘာ၀ ႀကံႀကံဖန္ဖန္ ကစားတဲ႔နည္းတစ္ခု ရွိပါတယ္။ ေျမႀကီးေပၚမွာရွိတဲ႔ ႏို႔ဆီခြက္ထဲကို ပါးစပ္ထဲက ဇီးေစ႔နဲ႔ အိမ္အေပၚထပ္ ျပတင္းေပါက္ကေနလွမ္းေထြးတာပါပဲ။ တႀကိမ္တေလေလာက္ ကံစြပ္ျပီး (ၾကက္ကန္းတိုးၿပီး) ၀င္သြားတာကလဲြရင္ ဇီးေစ႔တေစ႔ ႏို႔ဆီခြက္ထဲ ၀င္ဖို႔ဆိုတာ အလြန္ခက္ပါတယ္။ ကေလးဘ၀တုန္းေတာ႔ အဲသလို က်ေနာ္ထင္ခဲ႔မိပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ပဲ အသက္ကတျဖည္းျဖည္းႀကီးလာေတာ႔ စာတုိေပစေတြ ဖတ္ျဖစ္ရင္းက ျဗဟၼာ႔ျပည္က အပ္တစ္စင္း နဲ႔ လူ႔ျပည္က အပ္တစင္း အေၾကာင္းကုိသိလာပါေရာ။ ေၾသာ္ လူ႔ဘ၀.. ဒုလ’ဘ ရခဲလွစြာ၏။ အဲသလို မွတ္သားခဲ႔ပါတယ္။

ဒါေပမယ္႔လည္း ဒါေပမယ္႔ ေပါ႔ဗ်ာ..။ ဟုိးအရင္အပ္ရွားတဲ႔ ေခတ္တုန္းကေတာ႔ ဟုတ္တာေပါ႔ဗ်ာ။ ပန္းပဲဆရာက သံတုံးကို အခိ်န္ယူ မီးျမိဳက္ ထုေထာင္း ေသြးယူ မွ အပ္တစ္ေခ်ာင္းျဖစ္တာကိုး။ အခုေခတ္ကေတာ႔ အပ္ ေတြေပါလိုက္သမွ တစ္ရာဖိုး ၅ေခ်ာင္း ၁၀ေခ်ာင္းေလာက္ ရပါတယ္။ ဒီေတာ႔လည္း ျဗဟၼာျပည္က အဆုပ္လုိက္ အဆုပ္လိုက္ က်က်လာတဲ႔ အပ္ေတြနဲ႔ လူ႔ျပည္က ေျမႀကီးေပၚ သံုးေလးထပ္ေလာက္ အျပည္႔ခင္းထားတဲ႔ အပ္ေတြနဲ႔ ေန႔ေန႔ညည တျဖဳတ္ျဖဳတ္ ထိကုန္ၾကတာ မဆန္းေပဘူးေပါ႔။

ဒီလုိ အပ္မိုးေတြ ရြာေနတဲ႔အခ်ိန္မွာ အပ္စူးခ်င္သေလာက္ စူးပါေစ ေမြးျပစ္လိုက္မယ္ ဆိုၿပီး တစ္ဗိုက္ၿပီး တစ္ဗုိက္ တျဖြတ္ျဖြတ္ေမြးတဲ႔ ရွင္ေမြးလြန္းေတြ ရွိသလို တဖက္မွာလည္း စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမွဳေရး အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင္႔ သားသမီး မယူလိုသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီအခက္အခဲကို ေျဖရွင္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ပရိသတ္ရဲ႕ေတာင္းဆိုမွဳအရ ေပၚလာတာကေတာ႔ ပဋိသေႏၶတားျခင္း ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ပဋိသေႏၶတားျခင္း အေၾကာင္းကေတာ႔ တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြအတြက္ဆို ဖတ္ဖူး ၾကားဖူးဖန္မ်ားလြန္းလို႔ ညီးေငြ႕စရာ ဓါတ္ျပားေဟာင္းသာသာ ျဖစ္ေနေလာက္ပါျပီ။ သုိ႔ေသာ္လည္းပဲ မသိေသးသူေတြလည္း သိပါေစ၊ သိၿပီးသူေတြလည္း ပိုပိုသိလာေစရန္ ရည္ရြယ္ျပီး ဓါတ္ျပားေဟာင္းကိုပဲ ဖုန္သုတ္ စတစ္ကာအသစ္ကပ္ျပီး ေလွ်ာ႔ေစ်းႏွင္႔ ေရာင္းေပးလုိက္ပါေတာ႔မယ္ ဖတ္ရွဳအားေပးၾကပါကုန္..

ေျပာရင္ ယံုခ်င္မွ ယံုၾကလိမ္႔မယ္။ ေရွးေရွးကလူေတြဟာ လိင္ဆက္ဆံျခင္းနဲ႔ ကိုယ္၀န္ရျခင္း ဆက္စပ္ေနတယ္ဆုိတာ မသိၾကဘူးတဲ႔။ ဒါေၾကာင္႔လည္း ကေလးလိုခ်င္ရင္ ဘာမွမဆိုင္တဲ႔ ရြာထိပ္ေညာင္ပင္က ရုကၡစိုးကို သြားသြားအပူကပ္ၾကတာေလ။ ထားပါေတာ႔ေလ.. ေနာက္ဆံုးၾကေတာ႔ အမည္မသိေရွးပညာရွိတစ္ေယာက္က လိင္ဆက္ဆံျခင္းနဲ႔ ကိုယ္၀န္ရျခင္း ဆက္စပ္မွဳရွိေၾကာင္းကို မေတာ္တဆ ရွာေဖြေတြ႔ရွိသြားပါတယ္။ သူ႔ေခတ္ သူ႔အခါအရဆို ေဆးပညာႏုိဗယ္ဆုေတာင္ ခ်ီးျမွင္႔သင္႔ပါတယ္။ ဒါေတာင္ သူ႔ခမ်ာ ေယာက္်ားေတြရဲ႕ သုက္ရည္ဟာ ကိုယ္၀န္ျဖစ္ေစဖုိ႔ အေရးပါတယ္ဆိုတာ မသိသြားပါဘူး။ အဲသလိုနဲ႔ ရမ္းသမ္းမွန္းသမ္း ဆင္ကန္းေတာတိုးလာခဲ႔ၾကတာ ၁၇ရာစုေႏွာင္းပိုင္း အဏုၾကည္႔မွန္ဘီလူး ေပၚေတာ႔မွပဲ သုက္ရည္မွာ ပါတဲ႔ သုက္ေကာင္ေလးေတြကို ေတြ႔ရွိပါေတာ႔တယ္။

ကိုယ္၀န္ရွိလာျခင္းဟာ သုက္ရည္မွာပါတဲ႔ သုက္ေကာင္ေတြ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ သားအိမ္ထဲ ေရာက္သြားလို႔ ဆိုတဲ႔ အေၾကာင္းသိလာျပီးတဲ႔ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ႔ သားအိမ္ထဲ သေႏၶေအာင္ေစတဲ႔ သုက္ပိုး မ၀င္ေစေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံု ရွာႀကံခဲ႔ၾကပါတယ္။

အဲဒီအခိ်န္တုန္းကေတာ႔ လူႀကိဳက္အမ်ားဆံုးနည္းက Coitus Interrupts လို႔ေခၚတဲ႔ သုက္ကို မိန္းမကုိယ္ျပင္ပမွာလႊတ္ တဲ႔နည္းပါပဲ။ တကယ္ကိုပဲ တိတိက်က် မွန္မွန္ကန္ကန္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုိက္နာႏုိင္ မယ္ဆိုရင္ေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိတ္ခ်ရတဲ႔နည္းပါ။ ဒါေပမယ္႔ စိတ္မႏုိင္တဲ႔ ေယာက္်ားေတြ အတြက္ေတာ႔ ဒီနည္းဟာ အလုပ္မျဖစ္လွပါဘူး။ သေႏၶမ်ိဳးေစ႔ပါတဲ႔ သုက္ရည္ကို အခုလို အလဟႆ ၿဖံဳးတီးျခင္းဟာ ရဟူဒီလူမ်ိဳးေတြအတြက္ ငရဲႀကီးေစတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ျဖဳန္းတီးလုိက္တဲ႔ ကိုယ္႔ရဲ႕သုက္ရည္ေတြဟာ ဒယ္အိုးႀကီးတစ္ခုထဲ သြားစုေနၿပီး ေသလြန္သြားတဲ႔အခါမွာ အဲဒီဒယ္အိုးထဲမွာ ကိုယ္တုိင္ အေၾကာ္ခံရတယ္ဆိုလားပဲ။

ေနာက္တစ္နည္းကေတာ႔ အရင္ေခတ္က သိပ္ေခတ္မစားခဲ႔ေပမယ္႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာ အလြန္အသံုးမ်ားတဲ႔ Condom ေခၚ French Letter (FL) ေခၚ လိင္တံအစြပ္ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကနဦးမွာေတာ႔ သိုး၊ ဆိတ္၊ ၀က္ စတဲ႔ တိရိစာၦန္အူ နဲ႔ ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ တီထြင္သူဟာ ၀က္အူေခ်ာင္းစားရင္း အႀကံရသြားတာ အမ်ားႀကီးျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ကုိယ္၀န္တားျခင္းထက္စာရင္ ကာလသားေရာဂါ ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ပိုအသံုးျပဳခဲ႔ၾကပါတယ္။ အစြမ္းထက္ ပဋိဇီ၀ေဆးမ်ား မေပၚေသးတဲ႔ေခတ္မွာ ကာလသားေရာဂါဟာ တကယ္႔ကို ေၾကာက္စရာပါ။ အခုေခတ္မွာေတာ႔ အဆင္႔ျမင္႔နည္းပညာေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားတဲ႔ လိင္တံအစြပ္ေတြကို လြယ္လြယ္ကူကူ ၀ယ္လို႔ရေနပါျပီ။ ႀကံဳတုန္းေျပာရရင္ condom ၀ယ္တာဟာ ရွက္စရာမဟုတ္ပါဘူး (က်န္းမာေရး အျမင္ရွိေၾကာင္း သိသာပါတယ္)၊ ေဆးလိပ္၀ယ္တာပို ရွက္ဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္ (က်န္းမာေရး ထိခိုက္ေစတယ္ေလ)။ မိဘေတြအေနနဲ႔လည္း ကုိယ္႔သားသမီး အိပ္ထဲမွာ condom ေတြ႔တာနဲ႔ စီးကရက္ေတြ႔တာ ဘယ္ဟာကို ဆံုးမ ရမလဲဆိုတာ သိသင္႔ပါတယ္။ condom ကို နည္းစနစ္မွန္မွန္နဲ႔ သံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ႔ ကိုယ္၀န္တားျခင္းအတြက္ ၉၈% စိတ္ခ်ရပါတယ္တဲ႔။

Female Condom ေခၚ Diaphragm လို႔ေခၚတဲ႔ အမိ်ဳးသမီး သားအိမ္ေခါင္းစြပ္ ဆိုတာလည္းရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ သံုးတာ သိပ္မေတြ႔ဖူးပါဘူး။ မိန္းမအဂၤါအတြင္းက သားအိမ္ေခါင္းကို သုက္ပုိးမ်ားမ၀င္ႏုိင္ေအာင္ အကာအကြယ္ေပးပါတယ္။ သံုးေနၾကမဟုတ္တဲ႔သူဆိုရင္ ထည္႔ တဲ႔အခါမွာ နည္းပညာပိုင္း အခက္အခဲေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ စိတ္ခ်ရမွဳဟာလည္း အမိ်ဳးသားလိင္တံအစြပ္ေလာက္ မေကာင္းပါဘူး။

ေရွာင္လင္သိုင္းက်င္႔ျခင္း လို႔ေခၚတဲ႔ ျပကၡဒိန္နည္း(လင္ေရွာင္ျခင္း ဟာလည္း ကိုယ္၀န္တားျခင္း တစ္မ်ဳိးပါပဲ။ ရာသီပန္း စေပၚတဲ႔ေနရဲ႕ ဟုိဖက္ ဒီဖက္ ၇ရက္ကို စိတ္ခ်ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဥပမာ ၂၈ရက္တႀကိမ္ ေသြးေပၚေနက် အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၈ရက္ေန႔မွာ ရာသီစလာတယ္ဆိုပါေတာ႔ (ရာသီ စ ေပၚ တဲ႔ေန႔ကိုပဲ ၾကည္႔တာပါ) အဲဒီအမ်ိဳးသမီးအတြက္ (ကိုယ္၀န္မရေအာင္) စိတ္ခ်ရတဲ႔ ကာလဟာ ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔ကေန ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁၄ရက္ေန႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တမ်ိဳးလွည္႔ေျပာရရင္ ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁၅ရက္ေန႔ကေန မတ္လ ၁ရက္ေန႔အတြင္း ဆက္ဆံမိရင္ ကိုယ္၀န္ရသြားႏုိင္ပါတယ္။

ေနာက္တမ်ိဳးထပ္ရွင္းပါဦးမယ္။ အရြယ္ေရာက္ၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ တစ္လတစ္ႀကိမ္ ေသြးေပၚပါတယ္ (တခ်ိဳ႕ကလည္း ၂၈ရက္တႀကိမ္၊ တခ်ိဳ႕ကလည္း ၂၉ရက္ တႀကိမ္၊ တခ်ိဳ႕ကလည္း ရက္၃၀ တႀကိမ္.. ကဲြျပားၾကပါတယ္။) ေသြးေပၚျခင္းဟာ မ်ိဳးဥေၾကြျခင္းရဲ႕ ေနာက္ဆက္တဲြပါပဲ။ မ်ိဳးဥေၾကြျပီး ၁၄ရက္တိတိ အၾကာမွာ ေသြးေပၚတာပါ။ ဒီေတာ႔ အေပၚက ဥပမာကို ျပန္ေပးရရင္ ေဖေဖၚ၀ါရီ ၈ရက္ေန႔မွာ ေသြးေပၚတ႔ဲအမ်ိဳးသမီးဟာ ဇန္န၀ါရီလ ၂၄ရက္တုန္းက မ်ိဳးဥေၾကြခဲ႔တာပါ။ (သူမဟာ ၂၈ရက္တႀကိမ္ ေသြးေပၚတဲ႔သူျဖစ္တဲ႔အတြက္) ေနာက္တႀကိမ္ မ်ိဳးဥေၾကြမွာက ေဖေဖၚ၀ါရီ ၂၂ရက္မွာပါ။ အဲဒီေတာ႔ မ်ိဳးဥမေၾကြခင္ ဟုိဖက္ ဒီဖက္ ၇ရက္ ဟာစိတ္မခ်ရပါဘူး (ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁၅ ကေန မတ္လ ၁ရက္ အထိ ျဖစ္ပါတယ္)။ ျပကၡဒိန္ေလးနဲ႔ ခ်ၾကည္႔မွ က်ေနာ္ေျပာတာ ရွင္းမွာျဖစ္ပါတယ္။

အခုေျပာၿပီးခဲ႔တာေတြကေတာ႔ လူကိုေဘးဥပဒ္ အနည္းဆံုးေသာ နည္းေတြပါပဲ။ ေဆးထုိး ေဆးေသာက္ရန္မလို၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲ ဘာမွ ထည္႔ထားစရာမလိုတဲ႔ သေႏၶတားနည္းေတြေပါ႔။ ဆက္ၿပီးေျပာမယ္႔နည္းေတြကေတာ႔ ခႏၶာကုိယ္ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ကို တနည္းမဟုတ္တနည္း ကုိယ္၀န္မရွိသြားေအာင္ ေျပာင္းလဲေပးတဲ႔နည္းေတြပါ။

က်ေနာ္ အထက္မွာ ရွင္းျပခဲ႔တဲ႔ ရာသီလာျခင္း၊ မ်ိဳးဥေၾကြျခင္း စတဲ႔ျဖစ္စဥ္ေတြကို ၂၀ရာစု အဦးပိုင္းအထိ ဘယ္သူမွ ေရေရရာရာ မသိခဲ႔ပါဘူး။ အထူးသျဖင္႔ အမ်ိဳးသမီးေတြ ရာသီပန္းပြင္႔ေစရာမွာ အေရးႀကီးတဲ႔ အက္စထရိုဂ်င္ နဲ႔ ပရိုဂ်က္စရုန္း မေဟာ္မုန္း ၂မ်ိဳးရဲ႕ အခန္းကဏၭကို တိတိက်က် မေျပာႏုိင္ၾကပါဘူး။ ၁၉၅၀ခုႏွစ္ေလာက္က်မွပဲ မေဟာ္မုန္းေတြနဲ႔ ရာသီလာျခင္း ကုိယ္၀န္ရွိျခင္း ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆက္စပ္မိသြားၾကပါတယ္။ ၁၉၆၀ခုႏွစ္ေလာက္မွာေတာ႔ ေဟာ္မုန္း နည္းပညာနဲ႔ ကုိယ္၀န္တားျခင္းေတြ စတင္ေခတ္စားလာခဲ႔ပါတယ္။ မေဟာ္မုန္း ၂မ်ိဳးျဖစ္တဲ႔ အက္စထရိုဂ်င္ နဲ႔ ပရုိဂ်က္စရုန္း ကိုပဲ ပံုသဏၭာန္အမ်ိဳးမ်ိဳး အခ်ိဳးအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ သံုးၾကတာပါပဲ။ အလြယ္ဆံုးဥပမာကေတာ႔ တားေဆးကဒ္ပါပဲ။

Oral Contraceptive Pill, OC Pill, The Pills လို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးေခၚၾကတဲ႔ တားေဆးကဒ္ဟာ အဓိကအားျဖင္႔ ၂မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အက္စထရိုဂ်င္ နဲ႔ ပရုိဂ်က္စရုန္း ၂မ်ိဳးေပါင္းထားတဲ႔ ေဆးေပါင္းကဒ္ Combined Oral Contraceptive (COC) ကေတာ႔ ျမန္မာျပည္မွာ အသံုးအမ်ားဆံုးပါပဲ။ မွ်ားကဒ္၊ လက္ညိဳးကဒ္ စသည္ျဖင္႔ အရပ္ထဲမွာ ေခၚၾကပါတယ္။ တမ်ိဳးမႀကိဳက္ ေနာက္တမ်ိဳးေျပာင္းနဲ႔ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြ ေတာ္ေတာ္ အလုပ္ရွဳပ္ၾကရပါတယ္။ တကယ္ေတာ႔ ပါ၀င္တဲ႔ အခ်ိဳးအစားေတြက အတူတူပါပဲ။ ကြာလတီေကာင္းေကာင္းကို သံုးခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ႔ Marvelon-28 ကိုသံုးပါလို႔ ညႊန္းပါရေစ။ ဒီေဆးေပါင္းကဒ္ (COC) က ကုိယ္၀န္တားျခင္းအျပင္ အျခားေကာင္းတဲ႔ အခ်က္ကေလးေတြလည္းရွိပါေသးတယ္။ ရာသီပန္းကို မွန္မွန္ပြင္႔ေစတယ္၊ ရာသီလာစဥ္ကိုက္ခဲျခင္းကို သက္သာေစတယ္၊ ကင္ဆာေရာဂါတခ်ိဳ႕ကို ကာကြယ္ေပးတယ္၊ ၀က္ၿခံေပ်ာက္ေစတယ္ စသည္ျဖင္႔ပါပဲ။ မေကာင္းတဲ႔ အခ်က္ေတြကေတာ႔ ေန႔စဥ္ေဆးေသာက္ရျခင္း၊ အခ်ိဳ႔ေသာ ႏွလံုး ေသြးေၾကာ ေရာဂါရွိသူမ်ား၊ ေခါင္းတျခမ္းကိုက္တတ္သူမ်ား၊ အသက္၃၅ႏွစ္ေက်ာ္မ်ား၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ား၊ ႏို႔တုိက္မိခင္မ်ား ေသာက္သံုးရန္မသင္႔ျခင္းတို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးေတြမွာေတာ႔ ေဆးေၾကာင္႔ ပ်ိဳ႔အန္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ စိတ္က်ျခင္း၊ ေသြးျပျခင္း စသည္တုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေဆးေသာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ႔ ရာသီလာတဲ႔ ပထမဆံုးေန႔မွာ စေသာက္လို႔ရပါတယ္။ ေဆးကဒ္ေျပာင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ႔ ေသာက္လက္စ ေဆးကဒ္ကုန္မွ တၿခားကဒ္အမ်ိဳးအစားကို ေျပာင္းရမွာပါ။ အရင္က တားေဆး ထိုးထားတယ္ (သံုးလေဆး၊ ဒီပို) ဆိုရင္ေတာ႔ ႀကိဳက္တဲ႔ အခ်ိန္စေသာက္လို႔ ရပါတယ္။ ေဆးကဒ္ရဲ႕ေနာက္ပိုင္းမွာ မွ်ားနဲ႔ညႊန္ထားတဲ႔ အတုိင္းေသာက္ရပါမယ္။ ေန႔စဥ္ အခ်ိန္မွန္မွန္ ေသာက္ရပါမယ္။ ေဆးကို ရက္မလြတ္ေစပဲ ေသေသခ်ာခ်ာေသာက္ရင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုယ္၀န္တားေပးႏုိင္ပါတယ္။

ပရုိဂ်က္စရုန္းတစ္မ်ိဳးထဲပါတဲ႔ Progestrogen Only Pill (POP) လို႔ေခၚတဲ႔ေဆးကဒ္ကေတာ႔ ေဆးေပါင္းကဒ္ (COC) ေသာက္လို႔မရေသာသူေတြအတြက္ပါ။ ဥပမာ ႏုိ႔တုိက္မိခင္မ်ား၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူမ်ား၊ ေသြးပ်စ္ခဲေရာဂါျဖစ္ဖူးသူမ်ား စသည္ျဖင္႔ အထက္မွာ ေဖၚျပထားတဲ႔သူေတြပါပဲ။ ဒီ POP ကေတာ႔ ေန႔စဥ္ အခိ်န္ပါ မွန္မွန္ေသာက္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ ဥပမာ ေန႔စဥ္ ည၁၀နာရီဆို အၿမဲတန္း ည၁၀နာရီေသာက္ရပါမယ္။ ေနာက္တခ်က္က POP ေသာက္ေနစဥ္ ရာသီ ေသြးစက္ေလးေတြ လာလိုက္ ေပ်ာက္လုိက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တကယ္တမ္းယွဥ္ေျပာရရင္ ေဆးေပါင္းကဒ္ COC ေလာက္ ကိုယ္၀န္တားျခင္းအစြမ္းမထက္ပါဘူး။ အ၀လြန္အမ်ိဳးသမီးမ်ားေတြေသာက္ရင္ ပိုျပီး အစြမ္းက် တတ္ပါတယ္။

ေသာက္ေဆး ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ႔ အေရးေပၚကိုယ္၀န္တားျခင္း ေခၚ Emergency Contraception ပဲျဖစ္ပါတယ္။ Morning After Pill လို႔လဲေခၚပါတယ္ ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ Postinor-2 အမည္နဲ႔ေစ်းကြက္ထဲမွာရွိပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၂ႀကိမ္ေသာက္ရပါတယ္။ အကာအကြယ္မဲ႔ လိင္ဆက္ဆံျပီး ၇၂နာရီအတြင္းမွာ တႀကိမ္ေသာက္ရပါမယ္၊ ပထမေဆးလံုးေသာက္ျပီး ၁၂နာရီအၾကာမွာ ေနာက္တႀကိမ္ေသာက္ရပါမယ္။ ဒါဟာ အေရးေပၚအတြက္ပဲျဖစ္လို႔ ပံုမွန္အသံုးမျပဳသင္႔ပါဘူး။ (က်မတို႔က တစ္လမွ ေလးႀကိမ္ေလာက္ပဲ အေရးေပၚတာဆိုေတာ႔ ေန႔တုိင္းေသာက္ရမယ္႔ COC တုိ႔ POP တို႔ မေသာက္ခ်င္ပါဘူး။ ျဖစ္လာမွပဲ ႀကံဳသလို After Pill ေသာက္ပါတယ္။) အဲသလို မဟုတ္ဘူးေနာ္။ After Pill မွာ သာမန္ တားေဆးေတြထက္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ ပိုရွိတဲ႔အျပင္ ကိုယ္၀န္ရွိသြားႏုိင္ဖို႔ အခြင္႔အေရးလည္း ပိုမ်ားပါတယ္။ အဆိုးဆံုးကေတာ႔ သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္ Ectopic Pregnancy ဖို႔ အခြင္႔အလမ္းပိုမ်ားတယ္ဆိုတာပါပဲ။

သဘာ၀နည္းလည္း မႀကိဳက္ ေဆးေသာက္ရမွာ ပ်င္းတဲ႔ အမ်ိဳးေကာင္းသမီးေတြကိုေတာ႔ ေနာက္ထပ္ေမးရမယ္႔ ေမးခြန္းကေတာ႔ 'ကပ္မလား၊ ထိုးမလား၊ ျမဳပ္မလား၊ ထည္႔မလား' ပါပဲ။ ရွင္းျပပါ႔မယ္၊ ဆႏၵေတြေစာၿပီး တလဲြေတြမေတြးၾကပါနဲ႔။

ကပ္ ရမွာကေတာ႔ Patch လုိ႔ေခၚတဲ႔ ေဆးပလာစတာမ်ိဳးမွာ မေဟာ္မုန္း ၂မ်ိဳး အခ်ိဳးက်စပ္ထည္႔ထားပါတယ္။ အေရျပားေပၚမွာ ကပ္ထားလိုက္ျခင္းျဖင္႔ ေဟာ္မုန္းေတြဟာ ေဆးပလာစတာကေန အေရျပားကို ျဖတ္ၿပီး ကုိယ္ခႏၶာထဲကို တေနကုန္ တစိမ္႔စိမ္႔၀င္ပါသတဲ႔။ လက္ေမာင္းအတြင္းဖက္၊ ေပါင္ရင္း၊ ဗိုက္ ႀကိဳက္တဲ႔ေနရာမွာ ကပ္ထားလိုက္ရံုပါပဲ။ ၇ရက္တခါ အေဟာင္းကိုခြာျပီး Patch အသစ္ ကို အျခားေနရာမွာ ကပ္ရပါတယ္။ ၇ရက္ ၃ခါ ကပ္ျပီးရင္ ၄ႀကိမ္ေျမာက္ ၇ရက္ကို ဘာမွမကပ္ပဲ ထားရပါတယ္။ Evra Transdermal Patch က အသံုးမ်ားပါတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြကေတာ႔ COC ေဆးေပါင္းကဒ္နဲ႔ အတူတူပါပဲ။ တေန႔တခါ ေဆးေသာက္စရာမလိုတဲ႔ အခ်က္ကသာသြားပါတယ္။ တခ်ိဳ႔အမ်ိဳးသမီးေတြမွာေတာ႔ အေရျပားနဲ႔ ေဆးပလာစတာမတည္႔လို႔ သံုးလို႔မရပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ ဇီဇာေၾကာင္တဲ႔သူေတြၾကေတာ႔လည္း Patch ကပ္ထားရင္ သူမ်ားေတြ ျမင္ကုန္မယ္ဆိုၿပီး မသံုးၾကပါဘူး။ ေပါင္ရင္းမွာ ကပ္ထားတာ ဘယ္သူက ေတြ႔မလဲေနာ္.. အဲ.. တစ္ေယာက္ေယာက္က ေတြ႔သြားခဲ႔ရင္လည္း ေတြ႔သြားတဲ႔သူကိုေတာ႔ ရွက္စရာ မရိွေလာက္ေတာ႔ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာ သိပ္မတြင္က်ယ္ေသးပါဘူး။

တားေဆးထိုးမယ္ဆိုရင္ေတာ႔ သံုးလခံေဆး (နာမည္ႀကီးကလည္း၊ သံုးလေဆးဆိုေတာ္ေသး) လို႔ေခၚတဲ႔ Depoprovera ေခၚ Depo ဆိုတာရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အဖံုးခရမ္းေရာင္၊ အဖံုးစိမ္း၊ အဖံုးနီ စသည္ျဖင္႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနေပမယ္႔လည္း ပါ၀င္တာက အတူတူပါပဲ။ Depo မွာ ပရုိဂ်က္စရုန္း တစ္မ်ိဳးထဲပါတဲ႔ အတြက္ ေယဘူယ်အားျဖင္႔ အထက္မွာ ေဖၚျပခဲ႔တဲ႔ POP နဲ႔ ဂုဏ္သတိၲ ၊ သံုးႏုိင္တဲ႔အေျခအေနေတြ တူပါတယ္။ ေကာင္းတဲ႔အခ်က္က ေန႔စဥ္ေဆးေသာက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ တပါတ္တခါ ပလာစတာ ကပ္ခြာလုပ္ျခင္း မလိုေတာ႔ပါဘူး။ သံုးလမွတစ္ခါ လမ္းထိပ္ေဆးခန္းက ဆရာ၀န္ကို ပိုက္ဆံ ၂၀၀၀က်ပ္ သြားေပးရံုပါ။ ေဆးထိုးတဲ႔ အခါမွာ ေျပာခ်င္တာတစ္ခုက ေဆးထိုးျပီးရင္ မေခ်ပဲမေနပါနဲ႔၊ ေခ်ပါ၊ အရပ္ေျပာနဲ႔ သံုးလေဆးကိုေခ်လိုက္ရင္ အာနိသင္ပ်ယ္တယ္ဆိုတာ လံုး၀မဟုတ္ပါဘူး။ (ေလးဖက္နာအတြက္ ပင္နယ္စလင္ တလတႀကိမ္ထုိးတဲ႔သူေတြလည္း ေခ်တာပဲ၊ အာနိသင္ပ်ယ္ျပီး ၂ပါတ္ေလာက္ပဲ ခံတယ္လို႔ ဘယ္သူမွ မေျပာၾကပါဘူး။) မေကာင္းတဲ႔အခ်က္ကေတာ႔ ေဆးထိုးေနရင္းနဲ႔ ကိုယ္၀န္လုိခ်င္လာလို႔ ေဆးထိုးရပ္လိုက္ေသာ္လည္း ကိုယ္၀န္ခ်က္ျခင္းရခ်င္မွ ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို တစ္ႏွစ္ေလာက္ ေစာင္႔သြားရတတ္ပါတယ္။ တားေဆးကဒ္ေတြကေတာ႔ ဒီလရပ္လုိက္ရင္ ေနာက္လဆုိ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ဖို႔ ready ပါပဲ။

Noristerat ဆိုတဲ႔ ၈ပါတ္တခါထုိးရတဲ႔ေဆးလည္း ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ မေတြ႕ဖူးခဲ႔ပါဘူး။

ထူးထူးျခားျခား တရုတ္ကလာတဲ႔ တစ္လေဆးဆိုတာ ျမန္မာျပည္ကို ၀င္ပါတယ္။ ေစ်းခ်ိဳလို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သံုးၾကပါတယ္။ ဘာေဆးမ်ိဳးမွန္းမသိတဲ႔အတြက္ က်ေနာ္႔အေနနဲ႔ ဘာမွ မွတ္ခ်က္ မေပးလိုပါဘူး။

မကပ္ဘူး၊ မထုိးဘူး၊ ျမဳပ္မယ္ဆိုတာကေတာ႔ အေရျပားေအာက္မွာျမဳပ္လို႔ရတဲ႔ Implanon လို႔ေခၚတဲ႔ ပရိုဂ်က္စရုန္း ျဖည္းျဖည္းခ်င္းလႊတ္ေပးတဲ႔ အရာေလးပါပဲ။ တခါထည္႔ရင္ ၃ႏွစ္အထိခံပါတယ္။ အသံုးျပဳပံု၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြကေတာ႔ အျခား ပရုိဂ်က္စရုန္း တမ်ိဳးထဲပါတဲ႔ POP, Depo injection စတာတို႔နဲ႔ အတူတူပါပဲ။ အေရျပားကို ထံုေဆးေလးေပးျပီး အေရျပားေအာက္မွာ Implanon ဆိုတဲ႔ဟာေလးကို ျမဳပ္ထားလုိက္ရံုပါပဲ။ ပလာစတာလို မျမင္ရေတာ႔ဘူးေပါ႔.. အဲ.. အားအားယားယား လက္နဲ႔လိုက္စမ္းရင္ေတာ႔ ေတြ႕မွာေပါ႔ေနာ..။

ေရွးေခတ္က အာရပ္လူမ်ိဳးေတြဟာ သဲကႏၱာရကို ျဖတ္ၿပီးခရီးသြားတဲ႔အခိ်န္မွာ သူတို႔ရဲ႕ ကုလားအုပ္မေတြ ဇီးမတင္သြားေအာင္ ေက်ာက္စရစ္ခဲ ေသးေသးေလးေတြကို ကုလားအုပ္မေတြရဲ႕ သားအိမ္ထဲကို ထည္႔ထားခဲ႔ၾကတယ္ဆိုပဲ။ ဒါဟာ ယံုတမ္းစကားလား တကယ္ပဲလား ခဲြရခက္ေပမယ္႔ ေျပာႏုိင္တာကေတာ႔ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိတယ္ဆိုတာပဲ။ သားအိမ္ဆိုတဲ႔ အမ်ိဳးဟာ သူ႔ထဲမွာ သဘာ၀မဟုတ္တဲ႔ ပစၥည္း တစ္ခုခုရွိေနရင္ သေႏၶသားကို လက္မခံႏုိင္ပါဘူး။ ဒီအခ်က္ကို အေျခခံၿပီး လူသားမိန္းမေတြရဲ႕ သားအိမ္ထဲကိုလည္း ပစၥည္းအမ်ိဳးစံု ထည္႔ခ႔ဲၾကသတဲ႔။ ပုတီးေစ႔၊ သံလိုက္ေခ်ာင္း စတာေတြေပါ႔။ သားအိမ္ရဲ႕ ၾကြက္သားႀကံဳ႕ပြ လွဳပ္ရွား ၀ါးၿမိဳႏုိင္တဲ႔ အစြမ္းသတိၲေၾကာင္႔ ျပန္ထုတ္လို႔မရေတာ႔ပဲ ေပ်ာက္ဆံုးသြားရတဲ႔ ပုတီးေစ႔ေတြလည္း မနည္းမေနာဆိုပဲ။ ကာလၾကာျမင္႔လာသည္ႏွင္႔အမွ် စမ္းသပ္မွဳေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္ လာခဲ႔တာ အခုေခတ္အသံုးျပဳေနတဲ႔ အရာေတြကေတာ႔ ထည္႔ရ ထုတ္ရ လြယ္သြားပါျပီ။ တြန္႔လိမ္လိမ္ပံု ဒါမွမဟုတ္ အဂၤလိပ္အကၡရာ တီ ပံုသဏၭာန္ေတြ အသံုးမ်ားပါတယ္။ အရပ္စကား 'ကြင္းထည္႔' ထားတယ္လို႔ေျပာၾကတဲ႔ Intrauterine Contraceptive Device (IUCD) ဆိုတာေတြက အခုေခတ္မွာ ၉၉% ေက်ာ္ ေအာင္ စိတ္ခ်မွဳကိုေပးေနပါၿပီ။ 'ကြင္း' ခ်ည္းပဲ မဟုတ္ပဲ သုက္ေကာင္သတ္ေဆး၊ ပရုိဂ်က္စရုန္း စတာေတြပါ IUCD ေတြမွာ ထည္႔သြင္းထားတာေၾကာင္႔ အလြန္ အစြမ္းထက္လွပါတယ္။ IUCD ရဲ႕ေကာင္းတဲ႔ အခ်က္ကေတာ႔ ကိုယ္၀န္လုိခ်င္တဲ႔အခ်ိန္က်ရင္ ခ်က္ခ်င္း ထုတ္ပစ္လုိက္ႏုိင္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Patch တို႔ Implanon တို႔လို မျမင္လည္း မျမင္ရ (သာမန္) စမ္းၾကည္႔ လို႔လည္း မေတြ႔ႏုိင္ဘူးေလ။

ကိုယ္၀န္တားနည္းေတြ အေၾကာင္းေျပာတာ ေတာ္ေတာ္ေလးေတာ႔ ျပည္႔စံုသြားပါၿပီ။ က်န္ေသးတာဆိုလို႔ Female Sterilisation လို႔ေခၚတဲ႔ သားေၾကာျဖတ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ညာ တဖက္တစ္ခုရွိတဲ႔ မမ်ိဳးဥအိမ္ ၂ခုနဲ႔ သားအိမ္နဲ႔ ဆက္ထားတဲ႔ ျပြန္ ၂ေခ်ာင္းကို ထံုးျဖတ္ျဖတ္ပစ္လိုက္တာပါပဲ။ ရာသက္ပန္ သေႏၶတားၿပီးျဖစ္သြားပါတယ္။ အင္မတန္မွ ျဖစ္ေတာင္႔ျဖစ္ခဲ အေျခအေနမ်ိဳးမွာေတာ႔ ျပတ္ေနတဲ႔ ျပြန္ အလိုလုိျပန္ဆက္သြားျပီး ကိုယ္၀န္ရႏုိင္ပါေသးသတဲ႔။ ႀကံႀကံဖန္ဖန္ေနာ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ က်န္းမာတဲ႔ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကေလး ၃ေယာက္ အရွင္လတ္လတ္ မရွိေသးသေရြ႕ တရား၀င္ သားေၾကာျဖတ္ခြင္႔မရွိပါဘူး။ သားေၾကာျဖတ္တယ္ဆိုေပမယ္႔ သေဘာေပါက္ရမွာက သမီးေၾကာပါ ျပတ္သြားတယ္ဆိုတာပါပဲ။ ေတာ္ေတာ္ၾကာ သားေၾကာျဖတ္ထားေပမယ္႔ သမီးေလးမ်ားထပ္ရဦးမလား ေမွ်ာ္ေနဦးမယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ တရားမ၀င္တဲ႔ ေနာက္တစ္နည္းကေတာ႔ ေယာက္်ားသားေၾကာျဖတ္ျခင္း (Male Sterilisation) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ညာ သုက္ေၾကာ ၂ခု ကို ျဖတ္လိုက္တာပါပဲ။ ေယာက္်ားအေနနဲ႔ကေတာ႔ ကေလးဘယ္ႏွစ္ေယာက္ရွိရွိ တရား၀င္သားေၾကာျဖတ္ခြင္႔ မရွိပါဘူး။ တကယ္လုပ္ရင္ေတာ႔ ၁၅မိနစ္ေတာင္ မၾကာပါဘူး။ ရန္ကုန္က ေဆးရံုတစ္ရံုရဲ႕ သန္႔ရွင္းေရး၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္က သူ႔ကို ဘရိတ္ဓါးတစ္လက္ပဲေပး ၅မိနစ္နဲ႔ ျပီးေအာင္လုပ္ျပမယ္ဆိုၿပီး က်ေနာ္႔ကိုၾကြားဖူးပါတယ္။ သူလုပ္ေပးခဲ႔တဲ႔ လူစာရင္းကုိေတာင္လာရြတ္ျပေနလို႔ ခင္ဗ်ားကို ရဲသြားတုိင္မယ္လို႔ ေျပာလႊတ္လိုက္ရတယ္။

တကယ္ကို ျပည္႔စံုသြားပါျပီ။ ဒီေလာက္သိရင္ ေဆးေက်ာင္း ေနာက္ဆံုးႏွစ္ အပိုင္း (ခ) မွာေတာင္ ဂုဏ္ထူးမွတ္ရမွာပါ။ကဲ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ျပန္ခ်ဳပ္ၾကည္႔ရေအာင္.. အားလံုး လုိက္ဆိုၾကပါ..

သေႏၶတားနည္းမ်ား

၁။ မိန္းမကုိယ္ျပင္ပ သုက္လႊတ္ျခင္း (Coitus Interrupts)
၂။ လိင္တံအစြပ္ (Condom)
၃။ သားအိမ္ေခါင္းအစြပ္ (Diaphragm)
၄။ ျပကၡဒိန္နည္း (Calendar Method)
၅။ တားေဆးကဒ္ (Oral Contraceptive Pill)
- ေဆးေပါင္းကဒ္ (COC)
- ပရုိဂ်က္စရုန္း တမ်ိဳးထဲကဒ္ (POP)
၆။ အေရးေပၚကိုယ္၀န္တားေဆး (Emergency Contraceptive)
၇။ ေဆးပလာစတာကပ္ျခင္း (Patch)
၈။ တားေဆးထုိးျခင္း
- သံုးလေဆး ေခၚ (Depo)
၉။ အေရျပားေအာက္ျမဳပ္ေသာ Implanon
၁၀။ သားအိမ္ထဲထည္႔ေသာ "ကြင္း" မ်ား (IUCD)
၁၁။ အမ်ိဳးသမီး သားေၾကာျဖတ္ျခင္း (Female Sterilisation)
၁၂။ အမ်ိဳးသား သားေၾကာျဖတ္ျခင္း (Male Sterilisation) စတာေတြပါပဲ။

ကိုယ္နဲ႔ ကိုက္ညီမယ္႔ နည္းကို ေသေသခ်ာခ်ာေလ႔လာ ဆရာ၀န္နဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြး အသံုးၿပဳ မယ္ဆိုရင္ျဖင္႔ မလိုလားအပ္တဲ႔ အခ်ိန္အခါ အေျခအေနေတြမွာ အပ္ ၂ေခ်ာင္းထိသြားျခင္းမွ ကင္းေ၀းေစမွာျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။