Sunday, June 29, 2008

၀ါေယာဂၤ၀ိဇၨာ ၾဆာဟ၀ွါ ၏ ထူးျခားဆန္းၾကယ္ ျဖစ္ရပ္မွန္

အခန္း ၁။ ၾဆာဟ၀ွါ ၏ ျပႆနာမ်ား

ၾဆာဟ၀ွါ ဆိုသည္မွာကား အသက္ေလးဆယ္ခန္႔ ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး ကုမၸဏီႀကီးႀကီးတစ္ခု၏ မန္ေနဂ်ာတစ္ဦးပင္ျဖစ္သည္။ သူ၏ ၀ိေသသမွာ စကားကုိ ဟုိဒင္း နဲ႔ ဟ၀ွါ မပါေအာင္ မေျပာတတ္ေခ်။

“ေဟ႔.. ေမာင္ဟိုဒင္းေရ.. မင္းမေန႔တုန္းက ဟ၀ွါျပဳထားတဲ႔ ဟုိဒင္းစာရင္းေတြ အဆင္သင္႔ျဖစ္ၿပီလားေဟ႔.. ေတာ္ေတာ္ၾကာ ဒီညေန အစည္းအေ၀းက်မွ ဟုိဒင္းဟ၀ွါေတြ ေတာင္မမွီေျမာက္မမွီ ျဖစ္ကုန္ဦးမယ္”

ဤသုိ႔ျဖင္႔ ရံုးေရာက္ကာစ ကတည္းကပင္ သူသည္ ကိုဟုိဒင္းဟ၀ွါ ဟူေသာ နာမည္ေျပာင္ကုိ တစ္ဦးတည္းမူပိုင္ ရသြားေလသည္။ လုပ္သက္ၾကာ၍ မန္ေနဂ်ာအဆင္႔သို႔ ေရာက္လာေသာ္လည္း ဒီနာမည္ေျပာင္မွာ မတိမ္ျမဳပ္သြားေပ။ ယခုဆိုလွ်င္ မေန႔တေန႔ကမွ ရံုးေရာက္လာေသာ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားကပင္ အမ်ားသံေယာင္လုိက္၍ ၾဆာဟ၀ွါ ဟုေပၚေပၚတင္တင္ ေခၚေ၀ၚၾကေလ၏။ ၾကာလာေတာ႔လည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေအာင္ႀကီး ဆိုတဲ႔ နံမည္ အရင္းေတာင္ ေမ႔ေတ႔ေတ႔ျဖစ္ေနေပၿပီ။ ေဗဒင္ဆရာတစ္ေယာက္ ေဟာဘူးတာကေတာ႔ ေအာင္ႀကီးဆိုတဲ႔ သူ႔နာမည္ေၾကာင္႔ ကက္ကင္းက်ၿပီး အိမ္ေထာင္ေရးမွာ ဒုကၡေရာက္မယ္ဆိုလားပဲ။ သူ႔အတြက္ကေတာ႔ ဒီကိစၥက ျပႆနာမဟုတ္ပါေခ်။

သူ႔အတြက္ ေလာေလာလတ္လတ္ ေျဖရွင္းစရာ ျပႆနာ ႏွစ္ခုရွိေနသည္။ ျပႆနာႏွစ္ခု အနက္ တစ္ခုကိုကား အသိဥာဏ္ရွိသူ မည္သူမဆို မွန္ကန္ေအာင္ ခန္႔မွန္းႏုိင္ပါသည္။ အသက္ေလးဆယ္အရြယ္ အလုပ္အကိုင္ရွိၿပီး ၀င္ေငြေကာင္းေသာ (အေျခာက္မဟုတ္ေသာ) လူပ်ိဳႀကီးတစ္ေယာက္တြင္ မည္သည္႔ ျပႆနာ ရွိပါသနည္း။ ဒီေလာက္ဆို စာဖတ္သူလည္း ပထမ ျပႆနာကို ခန္႔မွန္း၍ရေလာက္ၿပီ။ ဒါဆို ဒုတိယ ျပႆနာကေကာ ဘာလည္း။

ဒုတိယျပႆနာကေတာ႔ သိမ္ေမြ႕နက္နဲသည္ပဲ ေျပာရမလား၊ ရွဳပ္ေထြး နက္ရွိုင္းသည္ပဲ ေျပာရမလား၊ ထူးဆန္းအံ႔ဖြယ္ျဖစ္သည္ပဲ ေျပာရမလား သူ႔ဖာသာသူ မသိေခ်။ ဘယ္သူမွ် ယံုၾကည္ႏုိင္ဖြယ္ရာမရွိ၍ ယခုအခ်ိန္ထိ မည္သူ႔ကိုမွ ေျပာမျပဘူးေခ်။ သူကိုယ္တုိင္ပင္ ၄င္းအရာသည္ ထူးဆန္းသည္႔ အတတ္ပညာတစ္ရပ္လား၊ ဆဌမအာရံုတစ္ခုလား ေ၀ေ၀၀ါး၀ါးပင္။ သူဟာ အာရံုေပါက္ေနသူတစ္ေယာက္လား၊ ေမွာ္ေအာင္ေနသူတစ္ေယာက္လား။ ကဲ.. စာဖတ္သူတို႔ ကိုယ္တုိင္ပဲ ဆံုးျဖတ္ၾကပါေတာ႔။ ဇာတ္လမ္းက ဒီလုိ..


အခန္း ၂။ ၾဆာဟ၀ွါနဲ႔ ၀ါေယာဂၤ၀ိဇၨာ ပညာ

ေမာင္ဟ၀ွါသည္ ငယ္စဥ္ကတည္းက ဂႏၶာရံုဟုေခၚေသာ အနံ႔အာရံုကို အမ်ားထက္ထူးၿပီး ေကာင္းသူျဖစ္သည္။ ဥပမာ သာမန္လူတို႔သည္ အိမ္ေရွ႕ခန္း၌ထုိင္ေနစဥ္ပင္ ေနာက္ေဖးမီးဖုိေခ်ာင္တြင္ ဘာဟင္းခ်က္ေနသည္ကို အနံ႔ခံ၍ခြဲႏုိင္ၾကသည္။ ေမာင္ဟ၀ွါသည္ကား ရပ္ကြက္ထဲ လမ္းေလွ်ာက္သြားလွ်င္ပင္ ဘယ္အိမ္က ဘယ္ဟင္း ခ်က္သလဲကို လမ္းေပၚမွပင္ တိတိက်က် ေျပာႏုိင္ပါသတဲ႔။ ဤကဲ႔သို႔ အနံ႔ခံအာရံုေကာင္းျခင္းကို ေမာင္ဟ၀ွါသည္ ဂုဏ္လည္းယူသည္ တန္ဖုိးလည္းထားေလသည္။ ဒီလုိနဲ႔ ကိုဟ၀ွါဘ၀ ေရာက္ေသာအခါတြင္လည္း အနံ႔အာရံု ႏွင္႔ပါတ္သက္ၿပီး ပို၍တုိးတက္လာေအာင္လည္း တတ္သမွ် မွတ္သမွ် ေလ႔က်င္႔ေလေတာ႔သည္။ ေလာကဓါတ္တခြင္ ရွိေသာ အနံ႔အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အခ်ိန္အားရွိသေရြ႕ စူးစမ္းေဖၚထုတ္ေလသည္။ ေရေမႊးနံ႔၊ စီးကရက္နံ႔၊ မိတ္ကပ္နံ႔၊ ၾကက္သားဟင္းနံ႔၊ ငပိရည္နံ႕ စသည္တို႕ကိုပင္ အမိ်ဳးအစား အမ်ိဳးမိ်ဳး ခြဲျခားသိႏုိင္လာသည္။ ဤသို႔ျဖင္႔ ရက္ကိုလစား၊ လကိုႏွစ္စား ေသာအခါ ၾဆာဟ၀ွါဘ၀သို႔ေရာက္ေလၿပီ။ အသက္ကေလးက စကားေျပာလာၿပီျဖစ္သျဖင္႔ ငယ္ငယ္တုန္းကလို ေရေမႊးနံ႔ေတြအစား လူေတြရဲ႕အနံ႕ကို ပို၍စိတ္၀င္စားလာေလသည္။

အေပြးျမင္ အပင္သိ၊ အေသြးျမင္ အသြင္သိ ဆိုတဲ႔ စကားပံုေတာင္ရွိတာပဲ။ ငါလည္း လူေတြရဲ႕ အနံ႕ကို အေျခခံျပီး ဒီလူရဲ႕ အတြင္းသေဘာကို သိေအာင္လုပ္ႏုိင္ရမယ္ ဟု သံဓိဌာန္ခ်ၿပီး လူအမ်ိဳးမ်ိဳးရဲ႕ အနံ႔ အေထြေထြနဲ႔ အဲဒီလူေတြရဲ႕ အတြင္းစိတ္ကို ေဖၚထုတ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားပါေတာ႔တယ္။ သို႔ေသာ္လည္း လူတို႔မည္သည္ အေပၚယံေရႊမွဳန္ႀကဲ အထဲကေနာက္ေခ်းခံ ဆိုသည္႔အတုိင္း သူတို႔၏ ပကတိ အတြင္းရနံ႕ကို မေပၚေအာင္ ဆပ္ျပာ၊ ေရေမႊး၊ ေဘာ္ဒီစပေရး၊ စသည္႔ ျပင္ပ အေမႊးနံ႔သာမ်ား ျဖင္႔ လွိုင္လွိုင္ဖံုးၾကေသာေၾကာင္႔ လူေတြရဲ႕ ပကတိသေဘာကို ပကတိအနံ႔မွ တဆင္႔ ခြဲျခမ္းေလ႔လာခ်င္ေသာ က်ႏုပ္တို႔၏ ဇာတ္လုိက္ႀကီး ၾဆာဟ၀ွါအတြက္ မ်ားစြာ ခက္ခဲမွဳမ်ား ျဖစ္ေစေလသည္။

သုိ႔ေသာ္.. လိုလွ်င္ႀကံဆ နည္းလမ္းရ ပင္တည္း။ ေနာက္ဆံုးတြင္ေတာ႔ ၾဆာဟ၀ွါသည္ လူတို႔၏ အတြင္းရနံ႕၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိသြားေလေတာ႔သည္။ သူ၏ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခ်က္ကို ၾဆာဟ၀ွါတစ္ေယာက္ မည္သူ႔ကိုမွမေျပာပဲ လွ်ိဳ႕၀ွက္ထားခဲ႔သည္။ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾဆာဟ၀ွါ မကြယ္လြန္မီ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုတြင္မွ ဤသို႔ေျဖဆိုခဲ႔ေလသည္။

“လူေတြရဲ႕ ဟ၀ွါအတြင္းစိတ္ဆိုတာ ဟုိဒင္းရင္ညြန္႔နားက ဟဒယႏွလံုးအိမ္မွာ တည္တာပဲကြ။ ဒီေတာ႔ အဲဒီ ဟ၀ွါဟဒယကို ပြတ္သပ္ထိမိလာတဲ႔ ၀ါေယာဓါတ္ဟာ ဟုိဒင္းအတြင္းစိတ္ရဲ႕ ဟ၀ွါရနံ႕ကို ရာႏွုန္းျပည္႔ သယ္ေဆာင္လာတာေပါ႔ကြာ။”

“အဲဒီ ၀ါေယာဓါတ္ကို ဘယ္လိုရမလဲ မိန္႔ပါဦး ဆရာႀကီး”

“ရင္ညြန္႔နားက ဟုိဒင္းဟဒယကို တုိက္ရုိက္ပြတ္သပ္ထိ လာတဲ႔ ဟ၀ွါ ၀ါေယာဓါတ္ဟာ အစာအိမ္၊ အူသိမ္၊ အူမတို႔ကို ျဖတ္ၿပီး ဟိုဒင္း စအုိ၀ကေန ေနာက္ဆံုးထြက္လာေတာ႔ ဟ၀ွါ ေလလည္တာလို႔ေခၚတာေပါ႔ကြာ။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ႔ ဟ၀ွါ မင္းတို႔ေျပာေျပာေနတဲ႔ ဟုိဒင္း အီးေပါက္တာေပါ႔ကြာ”

“အင္.. ဒါဆို ဆရာႀကီးရဲ႕ ပညာက အီးရွဴၿပီး လူေတြရဲ႕ စိတ္ကိုသိေအာင္လုပ္တာေပါ႔ေနာ္”

“ဟုတ္ပါ႔ ေမာင္ဟုိဒင္းရာ.. ဒါေၾကာင္႔လည္း ဟ၀ွါ ဒီပညာကို ၀ါေယာ နဲ႔ အဂၤါ၀ိဇၨာ ေပါင္းထားလုိ႔ ၀ါေယာဂၤ၀ိဇၨာ လုိ႔ ေခၚေပတာေပ႔ါကြဲ႔”


အခန္း ၃။ ၾဆာဟ၀ွါ၏ အိမ္ေထာင္ဖက္ ေရြးခန္း

ထားပါေတာ႔။ အတိတ္အေၾကာင္းကို ျပန္ဆက္ရရင္ ၾဆာဟ၀ွါတစ္ေယာက္ အီးေမွာ္ေအာင္သြားတာနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ပထမျပႆနာဖက္ကို ေျခဦးလွည္႔လာျပန္ေရာ။ အသက္ေလးဆယ္ေက်ာ္ၿပီေလ၊ ေဆးေပးမီးယူ ၾကင္သူသက္ထား တုိင္ပင္ေဖၚတုိင္ပင္ဖက္ ဇနီးမယားတစ္ေယာက္ေတာ႔ ရွာဦးမွ။ အစြယ္ရွိေသာသူသည္ အစြယ္ကိုအားကိုးသည္၊ လက္နက္ရွိေသာသူသည္ လက္နက္ကိုအားကိုးသည္၊ ၾဆာဟ၀ွါသည္ေကာ ဘာကို အားကိုးမည္နည္း။ ဟုတ္ပါသည္.. ၾဆာဟ၀ွါသည္ သူကြ်မ္းက်င္ရာ ၀ါေယာဂၤ၀ိဇၨာ ကို အေျခခံ၍ သူ႔အတြက္ သတို႔သမီးေလာင္းကို ရွာေလေတာ႔သည္။ မ်က္မွန္းတည္႔ရာ ရံုးက စာေရးမေတြနား ကုန္းကုန္းျဖင္႔ ဟဒယအနံ႕ အရွာေကာင္းေသာေၾကာင္႔ ခဏခဏ အတိုင္ခံရၿပီးေလျပီ။ တစ္ေန႔ကလည္း ေစ်းထဲမွာ ရလုိက္တဲ႔ ဟဒယအနံ႔ေကာင္းေလး တစ္ခုကို ကုန္းကုန္းကြကြ ႏွာေခါင္းေလး တမမနဲ႔ရွာေနတုန္း..

“ရွင္..ရွင္.. ကုန္းကုန္း ကုန္းကုန္းနဲ႔ ဘာလုပ္ေနတာလဲ.. လူႀကီးက သၤခ်ိဳင္းကုန္းေတာင္ ေျခႏွစ္ဖက္လံုးေရာက္ေနၿပီ.. ၀ါသနာကိုက..” ဘာညာနဲ႔ ၀ုိင္းတြယ္လုိက္တာ ထိပ္ေပါက္ေခါင္းကဲြကို ျဖစ္လို႔။

ဒီလုိနဲ႔ပဲ ၾဆာဟ၀ွါလည္း သူရဲ႕ ႀကံဳတုိင္းရွဴ နည္းဗ်ဴဟာကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ပါတယ္။ လူႀကီးလူေကာင္းပီပီ ဣေျႏၵရရပဲ ရွာပါေတာ႔တယ္။ ကိုယ္စိတ္၀င္စားတဲ႔ အပ်ိဳႀကီးေတြအိမ္ကို အလည္သြားတာပါ။ တပါတ္မွ တအိမ္ ႏွစ္အိမ္ေလာက္ပဲ ေရာက္ႏုိင္ေပမယ္႔ ဒီနည္းက ေတာ္ေတာ္ အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အတြက္ အေျဖမရမခ်င္း မ်က္ႏွာေျပာင္တုိက္ၿပီး မျပန္ပဲေနရံုပဲ။ မိန္းမဆိုတာမ်ိဳးကလည္း တစိမ္းေယာက်္ားေရွ႕မွာ ေတာ္ရံုနဲ႔ေတာ႔ ေလလည္ေလ႔မရွိဘူး။ ဒီေတာ႔ နည္းနည္းေတာ႔ စိတ္ရွည္ရတာေပါ႔။ အဲ.. အားတက္သေရာ ႀကိဳးစားလုိက္တာ ၿပီးခဲ႔တဲ႔လမွာ အပ်ိဳႀကီး ငါးေယာက္ကို ေလ႔လာၿပီးသြားပါၿပီ။ ၀ါေယာဂၤ၀ိဇၨာ အရ တစ္ေယာက္မွ မေရြးျဖစ္ပါဘူး။ ဒီမိန္းမႀကီးေတြ အျပင္မွာေတာ႔ လွတပတနဲ႔ အတြင္းစိတ္ေတြက တယ္ပုပ္သကိုး။

ဒီေန႔ေတာ႔ ရံုးပိတ္တယ္။ ေရလာေျမာင္းေပးေနတဲ႔ အပ်ိဳႀကီးတစ္ေယာက္က အိမ္မွာ ေန႔လည္စာ လာစားပါလို႔ ခ်ိန္းထားတယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ႔ အပ်ိဳႀကီးက ထမင္း ဟင္းေတြ ခ်က္ၿပီးတဲ႔ အျပင္ ေရမိုးခ်ိဳး သနပ္ခါးလိမ္း မွံဳနံ႔သာေတာင္ ခ်ယ္ကာသၿပီးေနျပီ။ မီးဖုိထဲက ဟင္းအနံ႔လည္း ရေနတယ္ .. ငါးရံ႕အူဆီျပန္ ပဲ.. ေကာင္းေလစြ။ ဗုိက္ထဲ တၾကဳပ္ၾကဳပ္ဆာေနတာေတာင္ အိမ္ရွင္က မဟေသးေတာ႔ ဧည္႔ခန္းထဲက ေရေႏြးၾကမ္းပဲ လွိမ္႔ေသာက္ေနရတယ္။ အပ်ိဳႀကီးကေတာ႔ ဆက္တီခံုမွာထုိင္ရင္း ေၾကာင္တစ္ေကာင္ကို ေပါင္ေပၚတင္ ပြတ္သီးပြတ္သပ္လုပ္ရင္း ၾဆာဟ၀ွါနဲ႔ အလာပ သလာပ ေတြေျပာေနေလရဲ႕။ အပ်ိဳႀကီးေတြ ေၾကာင္ခ်စ္တတ္တယ္ဆိုတာ တကယ္ပါလား။ ေၾကာင္ကိုေတာင္ ဘာမဆိုင္ ညာမဆုိင္ သ၀န္တိုၿပီး ဘုၾကည္႔ၾကည္႔ေတာ႔ ေၾကာင္ေတာင္ ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္ျဖစ္သြားတယ္။

ဒီအခ်ိန္မွာပဲ လြန္စြာမွ အျပစ္ကင္းတဲ႔ ဟဒယရနံ႕ကို ၾဆာဟ၀ွါတစ္ေယာက္ ရွဴရွိဳက္လုိက္ရပါတယ္။ ရိုးသားသန္႔စင္ ျဖဴစင္သန္႔ရွင္း ဟန္ေဆာင္မွဳကင္း မုသားမဆို သစၥာလည္းရွိ .. အုိ အင္မတန္ကို ေကာင္းလြန္းေနပါလား။ ဒါဟာ ငါ႔ဆီကမဟုတ္ရင္ အပ်ိဳႀကီးဆီကပဲ.. ဟုတ္ပါတယ္.. ငါးဟင္းနံ႔ေလးေတာင္ နဲနဲသင္းေနေသးတယ္.. ၾကည္႔စမ္း.. ညင္သာလုိက္တာ.. အသံေတာင္ မထြက္လုိက္ဘူး.. မ်က္ႏွာကိုလည္းၾကည္႔ပါဦး.. ဣေျႏၵတခ်က္မပ်က္ဘူး.. အဲဒါေပါ႔.. ပညာရဲ႕ရင္႔ ပြဲလယ္တင္႔ဆုိတာ.. ။

ၾဆာဟ၀ွါကေတာ႔ အပ်ိဳႀကီးကို ေတာ္ေတာ္ အထင္ႀကီး ေလးစားၿပီး သကာလ.. ကဲ ကဲ .. စာဖတ္သူမ်ား သေဘာေပါက္ေလာက္ပါၿပီ.. သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ ညားသြားၾကတယ္ ဆိုပါေတာ႔။ (မဂၤလာေဆာင္ဖိတ္စာမွေတာ႔ နာမည္အရင္း ေအာင္ႀကီး နဲ႔ပဲ ထည္႔ပါတယ္။ ။စကားခ်ပ္)


အခန္း ၄။ ဇာတ္သိမ္း

မဂၤလာေဆာင္ၿပီး တစ္ပါတ္ေလာက္ အၾကာမွာေတာ႔ လင္မယား ႏွစ္ေယာက္ တီဗြီထုိင္ၾကည္႔ေနစဥ္မွာ ၾဆာဟ၀ွါတစ္ေယာက္ အင္မတန္ ဆိုး၀ါး ေဖါက္ျပား လိမ္ညာ ေကာက္က်စ္တဲ႕ ဟဒယအနံ႔ကို ရျပန္ပါတယ္။ ေဟ.. ဘယ္႔ႏွာေၾကာင္႔ ငါ႔မိန္းမ အေကာင္းစား ကေန ဒီေလာက္ဆိုး၀ါးလွတဲ႔ ေလလည္ေနရတုန္း။ ဒီေမးခြန္းကို ၾဆာဟ၀ွါမေျဖတတ္ေတာ႔ပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္ကေနစၿပီး ေနာက္ပိုင္း သူ႔မိန္းမလည္သမွ် ေလတုိင္းဟာ ၀ါေယာဂၤ၀ိဇၨာ အရ အင္မတန္ဆိုး၀ါးပါတယ္။ အျပင္ေလာကမွာလည္း သူ႔မိန္းမဟာ တကယ္ကို ၾသခ်ေလာက္ေအာင္ ဆိုးရြားပါတယ္။ ၾဆာဟ၀ွါလည္း မိန္းမဆိုးသမွ်ကို မခံႏုိင္တဲ႔ အဆံုး လူ၀တ္ေၾကာင္ကို စြန္႔ ရေသ႔၀တ္ၿပီး ဗိႆေခတၱရာ ေတာအုပ္ထဲမွာ တစ္ကုိယ္တည္း ေနပါေတာ႔သတဲ႔။ အဲ.. ၀ါေယာဂၤ၀ိဇၨာ ပညာကိုလည္း စိတ္နာၿပီး ဒီတသက္ အသံုးမျပဳေတာ႔ပါဘူးတဲ႔။


ေနာက္ဆက္တြဲ

ဗိႆေခတၱရာအပိုင္ ရန္ပယ္ေခ်ာင္း တ၀ိုက္မွာ ရံဖန္ရံခါ ရေသ႔အိုႀကီးတစ္ေယာက္ကို ေတြ႕ရတတ္ပါသတဲ႔။ ေၾကးစည္ကို တေနာင္ေနာင္ထုၿပီး လူအမ်ား နားမလည္ေသာ ဂါထာလိုလို အတိတ္တေဘာင္လိုလို ေအာက္ပါ စာသားကိုရြတ္တတ္ပါသတဲ႔။

အိမ္း.. ေအာင္ႀကီး.. ေအာင္ႀကီး.. ေၾကာင္အီး ေၾကာင္႔ ဟုိဒင္း အိမ္ေထာင္ေရး ဒုကၡေရာက္မယ္လို႔ ဟ၀ွါ ဆရာသမားေတြ ေျပာထားတာကို ဟုိဒင္းက ဂရုမွမစိုက္တာကိုး.. ေၾကာင္အီး.. ေၾကာင္ရဲ႕အီး.. ေၾကာင္ရဲ႕အီးေၾကာင္႔ ငါမွားခဲ႔ပါေပါ႔..အိမ္း..

Wednesday, June 25, 2008

Capsaicin အစပ္ - ငရုတ္သီးဓါတ္

Asked by DD85 @MMCP
ကြၽန္ေတာ့္အသိတစ္ေယာက္က င႐ုတ္သီးတအားစားတယ္။ သူစားတာကိုသြားျမည္းၾကည့္ေတာ့စပ္တာမွ အရမ္းကိုပူစပ္ၿပီးခါးတဲ့အခါးဓါတ္ဖက္ ကိုေတာင္ေရာက္ေနၿပီ။ အဲ့ဒီေလာက္ အစပ္ေတြေန႕တိုင္း စားရင္ ဘာေရာဂါေတြရႏုိင္ပါသလဲ။
သိသူမ်ား ေျဖၾကားေပးပါ။



'It is a very good question'
ေမးခြန္းတစ္ခုကို အေမးခံရတဲ႔သူက ဒီလုိစၿပီးေျပာလုိက္ၿပီဆိုရင္ သူ႔ဆီမွာ ေရေရရာရာ ေျဖစရာမရွိလို႔ပါဟု ယူဆ၍ရေလသည္။ အခုလည္း က်ေနာ္ဒီလုိပဲစေျဖပါေတာ႔မယ္။ အင္မတန္ေကာင္းတဲ႔ေမးခြန္းပါပဲ။ ခပ္ဆင္ဆင္ ဥပမာေလးေတြ အရင္ၾကည္႔ရေအာင္..

၁၉၅၀-၆၀ ခုႏွစ္ေလာက္အထိ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းသည္ ဥာဏ္ပြင္႔လန္းေစၿပီး အေတြးအေခၚေကာင္းေစသည္ ဟုယူဆၾကတုန္းပါပဲ။ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းသည္ က်န္းမာေရးကို ထိခုိက္ေစႏုိင္သည္ဆုိတာ ႏွစ္ဆယ္ရာစုေႏွာင္းပိုင္းမွ စတင္ေခတ္စားလာတာပါ။ ဘယ္အခ်ိန္ၾကရင္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းသည္ က်န္းမာေရးကို ေကာင္းေစသည္ လုိ႔ျပန္ျဖစ္ဦးမလဲ မသိဘူး။

ဆရာျမသန္းတင္႔ ဘာသာျပန္တဲ႔ သုခၿမိဳ႔ေတာ္ဆုိတဲ႔ ၀တၳဳထဲကဇာတ္ေကာင္ လန္ခ်ားဆြဲတဲ႔ကုလားက တစ္ျခားလန္ခ်ားကုလားတစ္ေယာက္ကုိ ၾကည္႔ၿပီး ဒီလုိေတြးပါတယ္.. “ဒီေကာင္ႏွယ္ သန္လိုက္တာ.. လန္ခ်ားအေလးႀကီးကို ဆြဲသြားတာမ်ား ေပါ႔ေပါ႔ေလး ထင္ရတယ္.. ဘယ္လို ငရုတ္သီးေတြမ်ားစားၿပီး ဒီလုိအားရွိေနပါလိမ္႔” (ဤစာသားအတိုင္းမဟုတ္ပါ.. မွတ္မိသလုိျပန္ေရးထားတာပါ)။ အဲဒီ၀တၴဳကဇာတ္ေကာင္က တကယ္ကို ငရုတ္သီးစားရင္ အားရွိတယ္လို႔ ထင္ေနတာပါ။

အဆုတ္ထဲေသြးခဲေရာက္တဲ႔ ေရာဂါတစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ Pulmonary Embolism လို႔ေခၚပါတယ္။ ေသတတ္ပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ မၾကာခဏေတြ႔ရတဲ႔ေရာဂါပါ။ ျမန္မာ၊ အိႏိၵယ၊ ပါကစ္စတန္၊ ဘဂၤလားေဒရွ္႔၊ ထုိင္း စတဲ႔ အစပ္စားတဲ႔ အာရွႏုိင္ငံေတြမွာ သိပ္မေတြ႔ရပါဘူး။ အျဖဴေကာင္ဆရာ၀န္ေတြကေတာ႔ ေျပာပါတယ္၊ ဒီေရာဂါမ်ိဳး မင္းတို႔ဆီမွာလည္း ရွိမွာပါ၊ မင္းတို႔က ေသေသခ်ာခ်ာ မရွာၾကလုိ႔ပါတဲ႔။ မဟုတ္ပါဘူး။ အသက္ရွင္စဥ္မွာ ဒီေရာဂါလြတ္သြားတယ္ထားဦး ေသျပီးရင္ခြဲၾကည္႔ရင္ေတာ႔ မလြတ္ေတာ႔ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံေတြမွာ တကယ္ကိုဒီေရာဂါရွားတာပါ။

အရင္တုန္းကေတာ႔ အစပ္စားရင္ ပါးစပ္၊ လွ်ာ၊ လည္ေခ်ာင္း၊ အစာအိမ္နဲ႔အူလမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေရာင္ျခင္း၊ အနာျဖစ္ျခင္း၊ ကင္ဆာျဖစ္ျခင္း တို႔ပိုမိုျဖစ္ေစတယ္ဆိုတဲ႔ အယူအဆ ရွိခဲ႔ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္ထိလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဒီအယူအဆကို လက္ခံၾကတုန္းပါပဲ။ သက္ေသသကၠာယျပဖုိ႔ဆိုရင္လည္း တုတ္ထမ္းျပီးေဆြးေႏြးမွရပါလိမ္႔မယ္။ က်ေနာ္ရဲ႕ခံယူခ်က္ကေတာ႔ အနာမရွိတဲ႔သူ အစပ္စားရင္ျပႆနာမရွိေပမယ္႔ လွ်ာ-အစာအိမ္-အူ စသည္တို႔မွာ အနာတစ္ခုခုရွိမယ္ဆိုရင္ေတာ႔ အစပ္စားရင္ မသင္႔ေတာ္ဘူးလုိ႔ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္႔အထင္ပဲျဖစ္တဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔ မွားႏုိင္ပါတယ္။ ခုိင္လံုတဲ႔ သုေသသနစာတမ္း စမ္းသပ္ခ်က္ေတြေပၚလာရင္ေတာ႔ လုိအပ္ရင္ အယူအဆေျပာင္းရမွာပါ။ အစာအိမ္နာ ျဖစ္ရျခင္း ဇစ္ျမစ္ကေတာ႔ အစပ္ေၾကာင္႔မဟုတ္ပဲ H pylori ဆုိတဲ႔ ဘက္တီးရီးယားပိုးေၾကာင္႔ ဆုိတာေတာ႔ ေတြ႕ရွိထားတာၾကာပါၿပီ။

အခုတစ္ေလာမွာမွ အစပ္နဲ႔ ပါတ္သက္တဲ႔ အယူ၀ါဒကြဲေလးေတြ ၾကိဳၾကားၾကိဳၾကားစေတြ႔လာရတယ္။ အထင္ရွားဆံုးကေတာ႔ Capsaicin လုိ႔ေခၚတဲ႔ ငရုတ္သီးမွာပါတဲ႔ အစပ္ ဓါတ္ပါပဲ။ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို Capsaicin နဲ႔ Nottingham, UK ဓါတ္ခြဲခန္းမွာ ေတြ႔ေပးတယ္႔အခါ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ ေသကုန္ပါတယ္။ ဓါတ္ခြဲခန္းမဟုတ္တဲ႔ လူသက္ရွိေပၚမွာ တိုက္ရုိက္စမ္းသပ္ျခင္းရဲ႕ ရလဒ္ကိုေတာ႔ မသိၾကေသးပါဘူး။ ဒီေတာ႔ အစပ္စားရင္ ကင္ဆာေပ်ာက္မယ္လုိ႔ေတာ႔ တိတိက်က် သတ္မွတ္လို႔မရေသးပါဘူး။

ဒီ capsaicin ဟာ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စဥ္ကိုလည္း ျမန္လာေစျပီး ကိုယ္ခႏၶာအတြင္း အပို ကယ္လိုရီမ်ားကို ေလွ်ာ႔က်ေစဖုိ႔ အေထာက္အကူေပးတယ္လုိ႔ တစ္ခ်ိဳ႕ကဆုိျပန္ပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ေတာ႔ အစပ္စားရင္ အဆီက်မယ္ေပါ႔။ ျပန္္ဆက္စပ္ၾကည္႔ရရင္ အစပ္စားတဲ႔တုိင္းျပည္ေတြမွာ အ၀လြန္ လူဦးေရနည္းပါးတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ဆင္းရဲလုိ႔မ၀ၾကတာပါလို႔မေျပာနဲ႔၊ ခ်မ္းသာၿပီး အစပ္စားတဲ႔ ေရနံသူေဌးတုိင္းျပည္ေတြမွာလည္း အ၀လြန္လူဦးေရဟာ အျဖဴေကာင္ေတြႏုိင္ငံေလာက္မမ်ားပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက မိန္းကေလးေတြ အဆီက်ေအာင္ လိမ္းတဲ႔ေဆးတစ္မ်ိဳးဟာ ငရုတ္ရည္နဲ႔ ေဖၚထားတယ္လုိ႔ၾကားဖူးပါတယ္။ လိမ္းလုိက္ရင္ အလြန္ပူဆုိပဲ။

ထုိင္းႏိုင္ငံမွာ လုပ္တဲ႔သုေသသနတစ္ခုမွာေတာ႔ capsaicin ဟာ ေသြးခဲျခင္းကုိ ကာကြယ္ေပးတယ္လုိ႔ေတြ႔ရွိလာပါတယ္။ အထက္မွာ က်ေနာ္ေျပာခဲ႔သလို အစပ္စားတဲ႔တုိင္းျပည္ေတြမွာ ေသြးခဲျခင္းေရာဂါ အျဖစ္နည္းတယ္ဆုိတာ နဲ႔ ကိုက္ညီပါတယ္။

capsaicin ဟာ နာက်င္မွဳကိုလည္း သက္သာေစပါတယ္။ ေရယုန္ေပါက္ျပီး စပ္ဖ်င္းဖ်င္း နာေနတဲ႔ေနရာကို capsaicin ပါေသာ လိမ္ေဆးလိမ္းေပးရင္သက္သာပါတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာမွာနာက်င္ကုိက္ခဲေနမွဳကို capsaicin နဲ႔ထိန္းဖို႔လည္း စမ္းသပ္ေနၾကပါတယ္။

အခုလို ေပၚပင္ျဖစ္ေနတဲ႔ capsaicin အစပ္ ငရုတ္သီးဓါတ္ဟာ သုေသသန အဆင္႔ဆင္႔ေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္ျပီးရင္ေတာ႔ တကယ္ကို က်န္းမာေရးအတြက္ေကာင္းေစသလား၊ ဒါမွမဟုတ္ က်န္းမာေရးအတြက္ဆုိးေစသလား ကို အမွန္အကန္ သိလာမယ္႔ တခ်ိန္ခ်ိန္ကိုပဲ ေစာင္႔ၾကည္႔ရမွာပါ။ ဒီအေတာအတြင္းမွာေတာ႔ တန္ေဆးလြန္ေဘး ပါပဲ။

Thursday, June 19, 2008

၀က္ၿခံအေၾကာင္း (Acne)

ဘယ္သူမွ မေပါက္ခ်င္တဲ႔ ၀က္ၿခံအေၾကာင္းကို လူတုိင္းသိသင္႔ပါတယ္။ သာမန္လူတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ သိသင္႔တဲ႔ ၀က္ၿခံနဲ႔ဆုိင္တဲ႔ အေၾကာင္းအရာမ်ား အားလံုးကို ဒီေဆာင္းပါးမွာေဖၚျပထားပါတယ္။ ကိုယ္တုိင္လည္းဖတ္တဲ႔အျပင္ အျခားသူမ်ားကိုလည္း ဖတ္ရွဴႏုိင္ရန္ ညႊန္ေပးေစလုိပါတယ္။

၀က္ၿခံ

၀က္ၿခံဆိုတာ အင္မတန္ အျဖစ္မ်ားၾကၿပီး အမ်ားအားျဖင္႔ေတာ႔ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသလို႔ရပါတယ္။ ၀က္ၿခံဖုမ်ား ကင္းစင္သြားေအာင္ ကုသရာမွာ အခ်ိန္အေတာ္ယူရလုိ႔ စိတ္ရွည္ဖုိ႔ေတာ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ ၀က္ၿခံဖုမ်ား ေပ်ာက္သြားၿပီဆိုရင္ေတာင္ ေနာက္ထပ္ ၀က္ၿခံမ်ား ထပ္မထြက္လာေအာင္ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး “ထိန္းသိမ္းကုထံုး” ကိုဆက္လုပ္ရပါမယ္။


ဘယ္သူေတြ ၀က္ၿခံေပါက္ၾကသလဲ

လူတုိင္းမွာ ၀က္ၿခံေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားတာကေတာ႔ ၁၅ႏွစ္ နဲ႔ ၂၅ႏွစ္ၾကားလူငယ္ေတြပါ။ ၀က္ၿခံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မ်က္ႏွာမွ ေပါက္တာျဖစ္ေပမယ္လို႔ ေက်ာကုန္း၊ လည္ပင္း နဲ႔ ရင္ဘတ္ စတဲ႔ေနရာေတြမွာလည္း ၀က္ၿခံေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။ ၀က္ၿခံအထူအပါးကေတာ႔ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ကြဲျပားႏုိင္ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ၁၀ေယာက္မွာ ၉ေယာက္ ၀က္ၿခံေပါက္ၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲက ၃ေယာက္ေလာက္ကေတာ႔ ၀က္ၿခံမ်ားတဲ႔အတြက္ ေနာင္အခါ အမာရြတ္မ်ား မထင္က်န္ခဲ႔ရန္ ကုသျခင္းခံဖုိ႔ လုိအပ္ေနပါတယ္တဲ႔။ ၀က္ၿခံကို မကုသပဲထားမယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ၄-၅ႏွစ္ေလာက္ၾကာရင္ သက္သာသြားမွာပါ။ ဒါေပမယ္႔လည္း တခ်ိဳ႕ေတြမွာေတာ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆက္လက္တည္ရွိသြားတတ္ပါတယ္။


ဘာေၾကာင္႔၀က္ၿခံျဖစ္ရသလဲ


















အေရျပားအေၾကာင္း တေစ႔တေစာင္း

အေရျပားေအာက္မွာ အဆီအိတ္ေလးေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီအဆီအိပ္မ်ားထဲမွ အဆီမ်ားဟာ အေရျပားေပၚကို အလြန္ေသးငယ္တဲ႔ အေပါက္ကေလးမ်ားကေန စိမ္႔ထြက္ေနပါတယ္။ ဒီအဆီမ်ားဟာ အေရျပား ၾကမ္းရွ ေခ်ာက္ေသြ႕မွဳကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ အဆီစိမ္႔ထြက္ေသာ အေပါက္မ်ားမွာ ဆံပင္၊ အေမြး မ်ားလည္း ေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္သို႔ ေရာက္လာေသာအခါ အေရျပားမွ အဆီထုတ္လုပ္မွဳသည္ ကေလးအရြယ္မွာထက္ သိသိသာသာမ်ားလာသည္။ ဒါကေတာ႔ ႀကီးေကာင္၀င္ျခင္းရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ေဟာ္မုန္းဓါတ္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္စဥ္ေၾကာင္႔ ျဖစ္ရပါတယ္။ အဆီမ်ားမ်ားထြက္ေလ အေရျပားအဆီမ်ားမ်ားျပန္ေလ ၀က္ၿခံပိုဆိုးရေလျဖစ္ပါတယ္။ သတိထားၾကည္႔ရင္ တခ်ိဳ႕လူေတြကလည္း သူမ်ားထက္ကို ပိုအဆီျပန္လြယ္ပါတယ္။


၀က္ၿခံ သာမန္ မွ မနည္းမမ်ား အဆင္႔ - ၀က္ၿခံေခါင္းမည္း၊ ၀က္ၿခံေခါင္းျဖဴ၊ ဆား၀က္ၿခံ

အေရျပားေပၚသို႔ အဆီမ်ားထြက္ရာ အေပါက္၀ေလးမ်ား၏ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ အေရျပားေဟာင္းမ်ား၊ ဆဲလ္အေသမ်ားေၾကာင္႔ အဆီစိမ္႔ထြက္ေသာ အေပါက္ငယ္ကေလးမ်ား ပိတ္သြားတတ္သည္။ ထုိ၀က္ၿခံဖုကေလးမ်ားကို ေသခ်ာၾကည္႔မည္ဆိုလွ်င္ ဆုိ႔ပိတ္ေနေသာ အသြင္သဏၴာန္ကို ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။ ၀က္ၿခံေခါင္းမည္းမ်ားတြင္ အမည္းေရာင္ အစက္ကေလးမ်ားကို ေတြ႔ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ အဆီေပါက္ကို ပိတ္သည္႔ အမည္းေရာင္အစက္မ်ားသည္ အမ်ားထင္သလို ေခ်း (ဂ်ီး) မဟုတ္ပါ။ အေရျပား၏ အေရာင္သာျဖစ္ပါတယ္။ အေရျပားေပၚကိုထြက္လာရမယ္႔ အဆီမ်ားကေတာ႔ ထြက္ေပါက္ပိတ္ေနတဲ႔အတြက္ အျပင္ကိုမထြက္ရေတာ႔ပဲ အတြင္းမွာပဲ စုေနရေတာ႔ ၾကာလာေတာ႔ အဆီအိပ္သာ တျဖည္းျဖည္း ႀကီးလာပါေတာ႔တယ္။ သာမန္အားျဖင္႔ေတာ႔ ၀က္ၿခံေတြဟာ ဒီအဆင္႔ေလာက္ထိပဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ၀က္ၿခံေခါင္းမည္း၊ ၀က္ၿခံေခါင္းျဖဴ၊ ဆား၀က္ၿခံ လို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚၾကပါတယ္။


၀က္ၿခံ အျပင္းစားမ်ား -

ထြက္ေပါက္ပိတ္ေနတဲ႔ အဆီအိတ္ေတြကေတာ႔ P. acne လို႔ေခၚတဲ႔ ဘက္တီးရီးယား တစ္မ်ိဳး အလြန္ႏွစ္သက္တဲ႔ ရွင္သန္ေပါက္ပြားရာေနရာပါပဲ။ ပုံမွန္အားျဖင္႔ကေတာ႔ အဲဒီဘက္တီးရီးယားဟာ အေရျပားေပၚမွာေနပါတယ္။ အေရအတြက္လည္း နည္းပါတယ္။ အဆီအိတ္ထဲမွာ ပိတ္မိသြားရင္ေတာ႔ ခဏခ်င္းအတြင္း အဆေပါင္းမ်ားစြာပြားလာပါေတာ႔တယ္။ အနာကို ပုိး၀င္တာနဲ႔ သေဘာျခင္းတူတူပါပဲ။ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ႔ ၀က္ၿခံဖုဟာ ႀကီးလာၿပီး နီရဲ ေယာင္ကိုင္း ျပည္တယ္ ပါေတာ႔တယ္။

ဒီလုိ ေယာင္ကုိင္းေနတဲ႔ ျပည္တယ္ေနတဲ႔ ၀က္ၿခံအဖုတုိင္း အဖုတုိင္းဟာ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ႔ တေျဖးေျဖး သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းသြားပါတယ္။ အဖုျဖစ္ခဲ႔ဘူးတဲ႔ေနရာမွာေတာ႔ အမာရြတ္ကေလးေတြ က်န္ရစ္တတ္ပါတယ္။ အသားညိဳတဲ႔သူေတြမွာ ၀က္ၿခံအမာရြတ္မ်ားကို ပိုၿပီးသိသာစြာေတြ႕ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာၾကေတာ႔ အမာရြတ္အစား အေရျပားေပၚမွာ ေက်ာက္ေပါက္မာလို အခ်ိဳင္႔ ေသးေသးေလးေတြ က်န္ခဲ႔တတ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိဳင္႔ကေလးေတြကေတာ႔ အခ်ိန္ကာလၾကာေသာ္လည္း ေပ်ာက္ခ်င္မွ ေပ်ာက္ေတာ႔မွာပါ။

မိန္းကေလး တန္မယ္႔ ေယာက္်ားေဟာ္မုန္း အထြက္မ်ားေနေသာ အေျခအေနမ်ိဳး eg Polycystic Ovary Syndrome ဆုိရင္ေတာ႔ သာမန္ထက္ ၀က္ျခံပိုမ်ားမ်ားေပါက္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေဟာ္မုန္းမ်ားေနတဲ႔ အမ်ိဳးအမီးေတြဆိုရင္ ေခါင္းကဆံပင္ပါးေသာ္လည္း ႏွဳတ္ခမ္းေမြးစစ၊ ေျခသလံုးေမြးေရးေရးနဲ႔ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ Halogenated Hydrocarbon စတဲ႔ ဓါတ္ေငြ႕ေတြနဲ႔ ထိေတြလုပ္ကုိင္ရတဲ႔ လုပ္ငန္းမ်ိဳးလုပ္တဲ႔သူေတြမွာလည္း ၀က္ၿခံပိုေပါက္ပါတယ္။


၀က္ၿခံကို ပိုဆုိးေစေသာ အခ်က္မ်ား

၁။ ပရုိဂ်က္စရိုဂ်င္တစ္မ်ိဳးထဲပါေသာ သေႏၶတားေဆးကဒ္။

၂။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ရာသီေပၚခါနီးတ၀ိုက္တြင္ ၀က္ၿခံဖုမ်ားပို “ထ” တတ္ပါတယ္။

၃။ မိတ္ကပ္ထူထူ၊ အဆီမ်ားေသာမိတ္ကပ္ မ်ား ေၾကာင္႔လည္း ၀က္ၿခံပုိဆုိးႏုိင္ပါတယ္။ မိတ္ကပ္ပါးပါးလိမ္းျခင္း၊ အဆီမပါေသာမိတ္ကပ္ကို အသံုးျပဳျခင္းတု႔ိနဲ႔ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။

၄။ ဆိတ္ဆြျခင္းေၾကာင္႔ ၀က္ၿခံဖုမ်ားကို ပိုမိုေယာင္ကုိင္းလာေစၿပီး ေနာင္အခါ အနာရြတ္မ်ားျဖစ္ေစပါတယ္။

၅။ သာမန္ထက္ပိုၿပီး ပူအုိက္စြတ္စုိမွဳေၾကာင္႔ လြန္လြန္ကဲကဲ ေခြ်းထြက္မ်ားျခင္းဟာလည္း အဆီေပါက္ကေလးေတြ ပိုပိတ္ေစပါတယ္။ ဥပမာ - တေနကုန္ မီးဖုိေခ်ာင္တြင္ ပူပူတြင္ လုပ္ကုိင္ ခ်က္ျပဳတ္ေနသူမ်ား။

၆။ အ၀တ္အစားက်ပ္က်ပ္ေၾကာင္႔ ေခြ်းထြက္မ်ားျခင္း၊ ပြန္းစားခံရျခင္းမ်ားေၾကာင္႔လည္း ၀က္ၿခံဖုမ်ားထြက္ေစပါတယ္။ ဥပမာ - နဖူးစည္းက်ပ္က်ပ္၊ ဘရာစီယာႀကိဳးက်ပ္က်ပ္၊ လည္ပင္းေကာ္လာက်ပ္က်ပ္တုိ႔ေအာက္မွာ ၀က္ၿခံဖုေတြထြက္ႏုိင္ပါတယ္။

၇။ တခိ်ဳ႕ေသာ ေဆး၀ါးမ်ားေၾကာင္႔ ၀က္ၿခံပိုထြက္ပါတယ္။ ဖီနက္တြိဳင္း ဆိုတဲ႔ ၀က္ရူးျပန္အတက္က်ေဆး၊ ၀ဲႏွင္းခုကိုလိမ္းရေသာ စတီးရြိဳက္လိမ္းေဆးမ်ား၊ ကာယဗလအတြက္ (တရားမ၀င္) အသုံးျပဳေသာ စတီးရြိဳက္ေဆးမ်ား ပဲျဖစ္ပါတယ္။


၀က္ၿခံႏွင္႔ပတ္သက္ေသာ အယူအဆ အလြဲမ်ား ကိုေျဖရွင္းျခင္း။

၁။ ၀က္ၿခံဟာ ညစ္ပတ္လို႔ျဖစ္ရတာမဟုတ္ပါဘူး။ ခဏခဏ မ်က္ႏွာသစ္ျခင္းေၾကာင္႔ ပိုေတာင္ဆုိးႏုိင္ပါတယ္။

၂။ အစားအေသာက္နဲ႔ ၀က္ၿခံေပါက္ရတာ ဆက္ႏြယ္မွဳမရွိပါ။ ေခ်ာကလက္၊ အခ်ိဳ၊ အဆီမ်ားေသာ အစားအစာမ်ားႏွင္႔ ၀က္ၿခံ ဆက္စပ္မွဳမရွိပါ။

၃။ စိတ္ဖိစီးမွဳႏွင္႔ ၀က္ၿခံ ဆက္စပ္မွဳမရွိပါ။

၄။ ၀က္ၿခံဟာ တစ္ေယာက္မ ွတစ္ေယာက္ကို မကူးစက္ႏုိင္ပါ။

၅။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျခင္းျဖင္႔ ၀က္ၿခံေပ်ာက္ေအာင္လုပ္မရပါ။

၆။ ၀က္ၿခံကို ေဆး၀ါးမ်ားျဖင္႔ကုလို႔ မေပ်ာက္ဘူးဆိုတာ မဟုတ္ပါ။ ေသေသခ်ာခ်ာကုရင္ ေပ်ာက္ကိုေပ်ာက္ပါတယ္။


၀က္ၿခံရွိသူမ်ားအတြက္ အေရျပားထိန္းသိမ္းနည္း

၁။ မ်က္ႏွာကို ပံုမွန္ထက္ အႀကိမ္ပိုမ်ားမ်ား သစ္စရာမလုိပါ။ တစ္ေန႔ ၂ ႀကိမ္ဆိုေတာ္ပါၿပီ။ ေပ်ာ႔ေသာဆပ္ျပာႏွင္႔ မပူမေအးေသာေရျဖင္႔ သစ္ရမယ္။ (ပူေသာေရ၊ ေအးေသာေရ မ်ားဟာလည္း ၀က္ၿခံကိုပိုဆိုးေစပါတယ္။) ၀က္ၿခံေပါက္ေနေသာေနရာကို ၾကမ္းတမ္းစြာပြတ္တုိက္ျခင္းကိုလည္း ေရွာင္ပါ။ သဲဆပ္ျပာ၊ ေလာင္စားေစေသာဆပ္ျပာ၊ အေရခြံကြာထြက္ေစေသာဆပ္ျပာ မ်ား လံုး၀ မသံုးရပါ။ ၾကမ္းတမ္းစြာပြတ္တုိက္ သန္႔စင္ေစျခင္းေၾကာင္႔ ၀က္ၿခံဖုမ်ား ပိုမိုေယာင္ကုိင္းလာႏုိင္ပါတယ္။

၂။ ပိုးသတ္ေဆးပါ၀င္ေသာ ေဆးဆပ္ျပာမ်ားလည္း သိသိသာသာ ထိေရာက္မွဳမရွိပါဘူး။

၃။ ၀က္ၿခံေခါင္းမည္းမွ အမည္းစက္မ်ားကို ဘယ္လိုမွေပ်ာက္ေအာင္လုပ္လို႔ မရပါဘူး။ တကယ္ေတာ႔ အဲဒီအမည္းစက္ကေလးေတြဟာ (မွဲ႔ လိုမ်ိဳး) အေရျပားရဲ႕ အေရာင္ပါပဲ။

၄။ ေအာက္တြင္ေဖၚျပမည္႔ ၀က္ၿခံေပ်ာက္လိမ္းေဆး တခ်ိဳ႕ဟာ အေရျပားကို ေျခာက္ေသြ႔ေစပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အနံ႔မပါေသာ ေရဓါတ္ အစိုထိန္းလိမ္းေဆး (fragrance free water based moisturiser cream) မ်ားကို သာသံုးပါ။ အဆီပါေသာ အရာမ်ားကုိမလိမ္းပါနဲ႔။


၀က္ၿခံကို ကုသျခင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္

၀က္ၿခံကုိ ကုေနၾကရတဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကေတာ႔ ၀က္ၿခံဖုမ်ား တတ္ႏုိင္သေရြ႕နည္းပါးသြားေစေရးနဲ႔ အမာရြတ္မ်ား မထင္က်န္ခဲ႔ေရးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၀က္ၿခံအထူအပါးေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ကုထံုးေတြကြဲပါတယ္။ လိမ္းေဆး သုိ႔မဟုတ္ လိမ္းေဆး နဲ႔ ေသာက္ေဆးတဲြ သို႔မဟုတ္ ေသာက္ေဆး စသည္ျဖင္႔ ကြာျခားပါတယ္။

ေယဘူယ်အားျဖင္႔ဆိုရင္ေတာ႔ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ျဖစ္ေနၾကတဲ႔ ၀က္ၿခံအေပ်ာ႔စား (၀က္ၿခံေခါင္းမည္း၊ ဆား၀က္ၿခံ) စတာေတြကို ကုစရာမလုိပါဘူး။ အခ်ိန္တန္ရင္ သူ႔ဖာသာသူေပ်ာက္သြားမွာပါ။ အမာရြတ္လည္း က်န္ေလ႔မရွိပါဘူး။ ကုဖို႔လုိတဲ႔ ၀က္ၿခံေတြကေတ႔ ေယာင္ကုိင္း၊ နီရဲ၊ ျပည္တည္၊ ၀က္ၿခံဖုႀကီးေတြပါပဲ။ ဒါေတြကေတာ႔ ျမန္ျမန္ကုႏုိင္မွသာ အမာရြတ္ႀကီးႀကီးက်န္ခဲ႔ျခင္းက ကာကြယ္ႏုိင္မွာပါ။ ဘယ္ေဆးကမွေတာ႔ အေရျပားကုိ “ျပစ္မ်ိဳးမွဲ႔မထင္” ျပန္ၿပီးမေကာင္းသြားေစႏုိင္ပါဘူး။


၀က္ၿခံေပ်ာက္လိမ္းေဆးမ်ား

၀က္ၿခံေပ်ာက္လိမ္းေဆးေတြ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ရွိပါတယ္။ ဂ်ယ္လီ၊ ေဆးရည္၊ ကရင္မ္ စတာေတြပါ။ မတူတဲ႔ေဆးေတြဟာ တခုနဲ႔တခု ထိေရာက္ပံုျခင္းလည္း မတူၾကပါဘူး။ ဘယ္ေဆးကို လိမ္းလိမ္း အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ႔ ေဆးမလိမ္းမွီ အညႊန္းစာရြက္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ဖုိ႔ပါပဲ။ ဘယ္လိုလိမ္းရမလဲ၊ ဘယ္ႏွႀကိမ္လဲ၊ ဘာေတြေရွာင္ရမလဲ စတာေတြပါ။ ေနာက္အေရးႀကီးတာတခုကေတာ႔ ၀က္ၿခံေပ်ာက္ေဆးလိမ္းရင္ ေဆးကုိ ၀က္ၿခံဖုတစ္ခုျခင္းစီ လိမ္းရတာမဟုတ္ပါဘူး။ ၀က္ၿခံေပါက္ေနတဲ႔ အေရျပားတ၀ိုက္လံုးကို လိမ္းေပးရပါမယ္။

ဘင္ဇြိဳင္းပါေရာက္ဆိုက္ (Benzyl peroxide)

ဒီေဆးကေတာ္ေတာ္ အသံုးမ်ားၾကပါတယ္။ သူက သံုးမ်ိဳးလုပ္ေပးပါတယ္။ ၀က္ၿခံျဖစ္ေစတဲ႔ ဘက္တီးရီးယားပိုးကုိ သတ္ေပးတယ္၊ ေယာင္ျခင္းကို က်ေစတယ္၊ အ၀ပိတ္ေနတဲ႔ အဆီအိတ္ေတြကို ပြင္႔ေစတယ္။ ၀က္ၿခံေခါင္းမည္း/ျဖဴ ေတြကိုလည္း ေပ်ာက္ေစတယ္။ အင္မတန္ေကာင္းတဲ႔ေဆးေပပဲ။ ျပင္းအားအေနနဲ႔ ၂.၅%၊ ၄%၊ ၅%၊ ၁၀% စသည္ျဖင္႔ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ၀ယ္လို႔ရပါတယ္။ Oxy 5, Oxy 10 စသည္ျဖင္႔လာပါတယ္။ Oxy ေနာက္က 5, 10 ဆိုတာ ျပင္းအားကို ညြန္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကေဆးဆုိင္ေတြမွာလည္း ဆရာ၀န္လက္မွတ္မပါပဲ ၀ယ္လို႔ရပါတယ္။

- ေဆးမလိမ္းခင္ မိနစ္ ၂၀ - ၃၀ ႀကိဳၿပီး မ်က္ႏွာသစ္ထားပါ။
- ေဆးနဲ႔ထိမိရင္ ဆံပင္တို႔၊ အ၀တ္အစားတို႔ ေဆးေရာင္ကြ်တ္တတ္ပါတယ္။ သတိထားပါ။
- တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေဆးလိမ္းလိုက္ရင္ အေရျပား စပ္ဖ်င္းဖ်င္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလုိျဖစ္ရင္ေတာ႔ ေဆးလိမ္းတာကို ရပ္ထားလိုက္ပါ။ ေနာင္က်မွ ေဆးျပင္းအား အေပ်ာ႔ျဖင္႔ ျပန္စမ္းၾကည္႔ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ မ်က္ႏွာေပၚမွာ ေဆးလိမ္းထားခ်ိန္ကို ေလ်ာ႔လုိက္ပါ။
- အေကာင္းဆံုးကေတာ႔ အေပ်ာ႔ဆံုး ၂.၅% ႏွင္႔စပါ။ ေနာက္ပိုင္း ကုိယ္ခံႏုိင္ရည္အေပၚမူတည္ၿပီး ေဆးျပင္းအားကို တုိးတုိးသြားပါ။
- Water based preparation ေရဓါတ္အေျခခံကို သံုးပါ။ (အရက္ပ်ံ အေျခခံ ထက္ပိုေကာင္းပါတယ္)
- စလိမ္းကာစမွာေတာ႔ တရက္ကို တႀကိမ္ပဲလိမ္းပါ။ ေဆးလိမ္းထားၿပီး နာရီေတာ္ေတာ္ၾကာရင္ မ်က္ႏွာသစ္ျပစ္လုိက္ပါ။
- ေနာက္ပုိင္းဆိုရင္ေတာ႔ မ်က္ႏွာေပၚမွာ ေဆးလိမ္းထားတဲ႔ အခ်ိန္ကို တိုးတိုးသြားပါ။
- တျဖည္းျဖည္း က်င္႔ရင္းနဲ႔ ေနာက္ဆံုး တရက္ကို ႏွစ္ႀကိမ္လိမ္းႏုိင္သြားရင္ေတာ႔ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။


ရက္တီးႏြိဳက္ (Retinoids - adapalene, tretinoin, and isotretinoin)

ေနာက္ပုိင္းမွ ေခတ္စားလာေပမယ္႔ ေတာ္ေတာ္စြမ္းတဲ႔ေဆးပါပဲ။ သူက်ေတာ႔ ႏုိင္ငံျခားမွာဆိုရင္ ဆရာ၀န္လက္မွတ္နဲ႔မွ ၀ယ္လုိ႔ရပါတယ္။

- လိမ္းခါစ အခန္႔မသင္႔ရင္ မ်က္ႏွာႀကီး နီရဲေယာင္ကုိင္းၿပီး အေရျပားေတြ အလႊားလုိက္ကြာထြက္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ႔ အသားက်သြားမွာပါ။
- တခ်ိဳ႕က်ေတာ႔ လိမ္းခါစမွာ ၀က္ၿခံဖုေတြပိုေယာင္လာတယ္၊ ပိုဆိုးလာတတ္ပါတယ္။ ဒါလည္းေနာက္ပိုင္း သက္သာသြားမွာပါ။
- ေဆးလိမ္းထားၿပီးေနေရာင္ထဲသြားရင္ ပုိၿပီေနေလာင္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ညဖက္မွာပဲလိမ္းသင္႔ပါတယ္။
- ေဆးလိမ္းသူမ်ား အျဖစ္မ်ားတဲ႔ အခ်က္ေတြကေတာ႔ အေရျပား ပူျခင္း၊ ယားျခင္း၊ ေျခာက္ေသြ႕ျခင္းတုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔မို႔ အစပုိင္းေတာ႔ ထံုးစံအတုိင္း ေဆးျပင္းအား အေပ်ာ႔စားနဲ႔စသင္႔ပါတယ္။
- ကိုယ္၀န္ရွိေသာသူမ်ား၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္လတၱံ႕ေသာသူမ်ား မသံုးသင္႔ပါဘူး။ သေႏၶသား ကုိယ္လက္အဂၤါခ်ိဳ႕ယြင္းႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ေဆးသံုးေနစဥ္ သေႏၶတားျခင္းျပဳလုပ္သင္႔ပါတယ္။


ပိုးသတ္ေဆးလိမ္းေဆးမ်ား

၀က္ၿခံေပ်ာက္ေဆးထဲမွာ ပိုးသတ္ေဆးလိမ္းေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳး ေစ်းကြက္ထဲမွာရွိပါတယ္။ ပုိးသတ္ေဆးဆိုတဲ႔အတုိင္း အဆီအိတ္ထဲ ပိတ္မိေနတဲ႔ ပိုးကိုသတ္ေပးတယ္၊ ေယာင္တာကို က်ေစတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ပိတ္ေနတဲ႔ဟာေတြေတာ႔ ပြင္႔ေအာင္မလုပ္ေပးပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင္႔ ၀က္ၿခံေခါင္းမည္း နဲ႔ ဆား၀က္ၿခံေတြမွာ အသံုးမ၀င္ပါဘူး။ ဒီေဆးေတြလည္း လိမ္းကာစမွာ တခ်ိဳ႕လူေတြ မ်က္ႏွာ စပ္ဖ်င္းဖ်င္းျဖစ္ေစပါတယ္။ သူတုိ႔လည္း ေဆးလက္မွတ္ပါမွ ၀ယ္လုိ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ ပုိးသတ္ေဆး Clindamycin ပါတဲ႔ Dalacin-T ဆိုတာ နာမည္ႀကီးပါတယ္။


အဇီးလရစ္အက္ဆစ္ (Azelaic Acid)

သူလည္း အထက္ကေျပာခဲ႔တဲ႔ ဘင္ဇြိဳင္းပါေရာက္ဆုိက္တို႔ ရက္တီးႏြိဳက္တုိ႔ လိုပါပဲ။ ဒါေပမယ္႔နည္းနည္းေပ်ာ႔ပါတယ္။ ဘင္ဇြိဳင္းပါေရာက္ဆုိက္တို႔ ရက္တီးႏြိဳက္တို႔ နဲ႔ မတဲ႔သူမ်ားမွာသံုးပါတယ္။


ေဆးေပါင္းမ်ား

အေပၚမွာေျပာခဲ႔တဲ႔ေဆးေတြကို ေရာစပ္လိုက္တာပါ။ ဘင္ဇြိဳင္းပါေရာက္ဆုိက္ နဲ႔ ပိုးသတ္ေဆး ေရာ၊ ရက္တီးႏြိဳက္ နဲ႔ ပိုးသတ္ေဆး အေရာ၊ စသည္ျဖင္႔ပါ။ ႏွစ္မ်ိဳးေပါင္းလုိက္ေတာ႔ တစ္မ်ိဳးျခင္းစီထက္ ပုိစြမ္းသြားတာေပါ႔။


ေသာက္ေဆးမ်ား

၀က္ၿခံအတြက္ ပုိးသတ္ေဆးမ်ားကို ေသာက္လို႔လည္း ရပါတယ္။ ပုိးသတ္ေဆးျဖစ္တဲ႔အတြက္ ပိုးမ်ားကိုသတ္ေပးပါတယ္၊ ၀က္ၿခံဖုေယာင္ရမ္းျခင္းကို လည္း က်ေစပါတယ္။ အဆီအိတ္ အေပါက္ပိတ္ျခင္းကိုေတာ႔ မထူးျခားေစပါဘူး။ အသံုးမ်ားတဲ႔ ပုိးသတ္ေဆးေတြကေတာ႔ တက္ထရာဆုိင္ကလင္း အုပ္စုပဲျဖစ္ပါတယ္။ oxytetracycline, tetracycline, doxycycline, lymecycline and minocycline စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ တက္ထရာဆုိင္ကလင္းအုပ္စုေဆးေတြကို
- ၁၂ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးသူငယ္မ်ား မေသာက္သင္႔ပါဘူး။
- ကိုယ္၀န္ေဆာင္မ်ား၊ ႏုိ႔တိုက္မိခင္မ်ား၊ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ရန္အစီအစဥ္ရွိသူမ်ား မေသာက္သင္႔ပါ။
- အစာနဲ႔ ေ၀းေ၀း အခ်ိန္မွာ ေရနဲ႔ ေသာက္ရပါမယ္။ ႏြားႏုိ႔၊ အစာ စတာေတြနဲ႔ တဲြမေသာက္ရပါ။ အာနိသင္က်ပါတယ္။
- သေႏၶတားေဆးကဒ္၏ အာနိသင္ကုိ က်ေစပါတယ္။ တားေဆးကဒ္ စားေနေသာ အမိ်ဳးသမီးမ်ားအေနနဲ႔ ေဆးစေသာက္ေသာ ပထမသံုးပါတ္အတြင္း ကြန္ဒံုးသံုးျခင္းျဖင္႔ အပိုကာဘာယူထားသင္႔ပါတယ္။

တစ္ျခားေသာ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား Erythromycin, Trimethoprim စတဲ႔ေဆးေတြကိုလည္း ၀က္ၿခံအတြက္သံုးၾကပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ရလဒ္ျခင္း မတူၾကပါဘူး။


ေဟာ္မုန္းကုထံုးမ်ား

အီစရိုဂ်င္ပါတဲ႔ တားေဆးေတြကေတာ႔ ေဟာ္မုန္းမညီညြတ္မွဳေၾကာင္႔ျဖစ္တဲ႔ ၀က္ၿခံမ်ားကို သက္သာေစပါတယ္။ အီစရုိဂ်င္န႔ဲ အင္တီ-အင္ဒရိုဂ်င္ပါတဲ႔ ေဆးေတြကို္လည္း သံုးၾကပါတယ္။


အုိင္ဆုိ ထရီတီႏုိအင္ (Isotretinoin)

အုိင္ဆုိ ထရီတီႏုိအင္ ဆိုတာ ရက္တီးႏြိဳက္ နဲ႔ အုပ္စုတူပါတယ္။ ဒီေဆးကိုေသာက္ရင္ အဆီျပန္တာ ေတာ္ေတာ ္သိသိသာသာ ေလ်ာ႔သြားပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားလုိ႔ ကြ်မ္းက်င္သူ ဆရာ၀န္မ်ား ညႊန္ၾကားမွသာ ေသာက္သင္႔ပါတယ္။


ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာကုရမွာလည္း

ေဆးကို လိမ္းလိမ္း ေသာက္ေသာက္ ပံုမွန္အားျဖင္႔ေတာ႔ ၄ ပါတ္ ကေန ၆ ပါတ္ ၾကာမွ ေဆးရဲ႕ ထူးျခားမွဳဟာ စသိသာလာမွာပါ။ တခ်ိဳ႕ေတြဆိုရင္ ၄လ ေလာက္ၾကာမွ စတင္ သိသာလာပါတယ္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က တပါတ္ ႏွစ္ပါတ္ စမ္းၾကည္႔ရံုနဲ႔ မသိသာဘူး၊ မသက္သာဘူးဆိုၿပီး လက္ေလ်ာ႔လုိက္ၾကတာမ်ားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ပဲ ၀က္ၿခံဟာ ေပ်ာက္ေအာင္ကုလုိ႔မရဘူး လို႔ထင္ေနၾကတာပါ။ ဒီေတာ႔ ေဆးနည္းတစ္ခုကို စသံုးမယ္ဆိုရင္ အနည္းဆုံး ၆ ပါတ္ေလာက္ သံုးၾကည္႔ၿပီးမွ သက္သာ မသာ အကဲျဖတ္ပါ။ မသက္သာဘူးဆိုရင္ စိတ္မပ်က္ပါနဲ႔။ တၿခားတနည္းကို ေပါင္းထည္႔ျခင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ပိုစြမ္းတဲ႔ နည္းကို အသံုးျပဳျခင္းတု႔ိျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။

စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ ကုရင္းနဲ႔ ၀က္ၿခံဟာ တျဖည္းျဖည္းပါးလာၿပီး ေနာက္ဆံုးေပ်ာက္သြားမွာပါ။ ၀က္ၿခံဖုမ်ားလံုး၀ေပ်ာက္ကင္းသြားရင္ေတာင္မွ အရင္က ျဖစ္ခဲ႔တဲ႔ အမာရြတ္မ်ား က်န္ေနႏုိင္ပါတယ္။ ကုထံုးရပ္လိုက္ရင္ ၀က္ၿခံေတြ စုၿပံဳထြက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ ေနာက္ထပ္ ၀က္ၿခံထပ္မထြက္ေတာ႔ေအာင္ေတာ႔ ထိန္းထားရပါလိမ္႔မယ္။ အသံုးအမ်ားဆံုးကေတာ႔ ဘင္ဇြိဳင္းပါေရာက္ဆုိက္ အေပ်ာ႔စား ကို ေန႔စဥ္လိမ္းေပးျခင္းပါပဲ။ ၄ - ၅ - ၆ ႏွစ္ေလာက္ေတာ႔ ဆက္သြားရပါမယ္။ သဘာ၀အရ ၀က္ၿခံမ်ား ၿငိမ္သြားတဲ႔ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ေက်ာ္အထိ ထိန္းေနရမွာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္အထိ ၀က္ၿခံမ်ား ထြက္တဲ႔သူေတြကေတာ႔ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းေတာ္ေတာ္ၾကာတဲ႔အထိ စြဲသံုးရပါလိမ္႔မယ္။


Original Content: http://www.patient.co.uk/showdoc/23068674/

Monday, June 16, 2008

ေသြးအားနည္းျခင္း

“ဆရာ.. က်မ လံုး၀အေမာမခံႏုိင္ဘူးရွင႔္၊ ဟုိနားဒီနားသြားလည္း ေမာတာပဲ၊ လွဳပ္လွဳပ္ရွားရွားလုပ္ရင္ လည္းေမာတာပဲ၊ ရင္ကလဲ အၿမဲလွပ္လွပ္ လွပ္လွပ္နဲ႔”
“ခင္ဗ်ားမွာ ေသြးအားနည္းေရာဂါ ရွိတယ္ဗ်”
“ဟုတ္တယ္ဆရာရယ္.. က်မ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ဟာ ဘယ္ေတာ႔မွ ၁၀၀ မေက်ာ္ပါဘူး”

ဒီျပႆနာဟာ ျမန္မာျပည္က လူနာနဲ႔ ဆရာ၀န္ေတြၾကားမွာ ခဏခဏ ေတြ႔ရေလ႔ရွိပါတယ္။ ဆရာ၀န္ေျပာခ်င္တာက လူနာမွာ အနီးမီးယား (Anaemia) လို႔ေခၚတဲ႔ ေသြးအားနည္းျခင္း၊ တနည္းဆိုရရင္ ေသြးအနီေရာင္ေဖ်ာ႔ေတာ႔ျခင္း ရွိေနတယ္လို႔ဆိုလိုတာပါ။ ဒါကို လူနာက ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေလ်ာ႔နည္းျခင္း (Hypotension) နဲ႔မွားတာပါ။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးေရာက္ၿပီဆိုရင္ တခ်ိဳ႕ေသာဆရာ၀န္မ်ားက လူနာကို အခ်ိန္ကုန္ခံ ေလအကုန္ခံၿပီး မရွင္းျပေတာ႔ပါဘူး။ ကိုယ္႔၀တၱရားကုိယ္သိတဲ႔ ဆရာ၀န္တခ်ိဳ႕သာ ေသြးအားနည္းျခင္းနဲ႔ ေသြးေပါင္က်ျခင္းမတူေၾကာင္း ေယဘူယ်အားျဖင္႔ ရွင္းျပပါတယ္။ ဘာဆက္ျဖစ္သလဲၾကည္႔ရေအာင္။ ႏွစ္လ၊ သံုးလေလာက္ အၾကာမွာ ခုနကလူနာအမ်ိဳးသမီး ဆရာ၀န္ဆီ ျပန္ေရာက္လာပါတယ္။

“ ဆရာ.. က်မရဲ႕ ေမာတာက မသက္သာလို႔ပါ”
“ က်ေနာ္ညႊန္ေပးလိုက္တဲ႔ ေသြးအားျဖည္႔ေဆး ေသာက္ရဲ႕လား”
“ အဲဒီေဆး အနီအေတာင္႔ႀကီးေတြေပါ႔ ဆရာရယ္.. က်မတစ္ခါ၊ ႏွစ္ခါေလာက္ေသာက္လိုက္တာ ေခါင္းထဲကမူးသလိုလို ျဖစ္တယ္.. လမ္းထိပ္ေဆးဆုိင္ကေတာ႔ အဲဒီေသြးအားတိုးေဆးေတြဟာ ေသာက္ေနက်မဟုတ္ပဲ ေသာက္ရင္ အခန္႔မသင္႔ရင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေတြ အရမ္းတက္တယ္ေျပာတာပဲ။ က်မလဲ ေသြးတိုးေရာဂါရမွာစိုးလုိ႔ မေသာက္ျဖစ္ေတာ႔ဘူး”

ဆရာ၀န္က ေသြးအားျပန္ျပည္႔လာရန္၊ ေသြးအနီေရာင္ျပန္ရင္႔လာရန္ ေသြးအားျဖည္႔ေဆး/ေသြးအားတိုးေဆး (Hematinic) ညႊန္ေပးလုိက္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း အရပ္ေျပာအရ ေသြးအားျဖည္႔ေဆးေသာက္လွ်င္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တုိးမည္စုိးသျဖင္႔ မေသာက္ပါေခ်။ ဒီေတာ႔လည္း ဆရာ၀န္ခမ်ာ ေသြးအားနည္းျခင္းနဲ႔ ေသြးေပါင္က်ျခင္းမတူေၾကာင္း၊ ေသြးအားျဖည္႔ေဆးသည္ ေသြးေပါင္မတက္ေစႏုိင္ေၾကာင္း စသည္ဓါတ္ျပားေဟာင္းႀကီးကိုပဲ ျပန္ဖြင္႔ရျပန္သည္။ ဆရာ၀န္တန္မဲ႔ လွ်ာရွည္လွေသာ ထုိဆရာ၀န္ထံသို႔ လူနာသည္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျပန္မလာေတာ႔ေခ်။

ဘာဆက္ျဖစ္ၾကသနည္း။ လွ်ာရွည္ေသာအမွဳေၾကာင္႔ လူနာမရေတာ႔ေသာ ထုိဆရာ၀န္သည္ အင္တာနက္ေပၚတက္လာၿပီး ေအာက္တြင္ေဖၚျပလတၱံေသာ စာကိုေရးေလေတာ႔သည္။



ေသြးအားနည္းျခင္း (Anaemia) အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

ေသြးအားနည္းျခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည္႔ အနက္ ယခုေဖၚျပမည္႔ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ ေသြးအားနည္းျခင္းမ်ား အေၾကာင္း ေယဘူယ်ၿခံဳၿပီး ေရးထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ႔ျခင္းေၾကာင္႔ေသြးအားနည္းျခင္း၊ ဗိုက္တာမင္ ဘီ၁၂ ခ်ိဳ႕တဲ႔ျခင္းေၾကာင္႔ေသြးအားနည္းျခင္း၊ ေဖါလစ္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ႔ျခင္းေၾကာင္႔ေသြးအားနည္းျခင္း စသည္႔ သီးသန္႔ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုေတာ႔ ေနာင္အလွ်င္းသင္႔ သလုိ ေရးျပပါ႔မယ္။


ေသြးအေၾကာင္း တေစ႔တေစာင္း။


ေသြးအရည္နီရဲရဲမွာ ဘာေတြပါသလဲဆိုေတာ႔ -
၁။ ေသြးနီဥ (Red Blood Cells) - ခႏၶာကိုယ္အတြင္း ေအာက္စီဂ်င္ကို သယ္ေဆာင္ေပးသူ
၂။ ေသြးျဖဴဥ (White Blood Cells) - ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ ခုခံအားစနစ္/တပ္မေတာ္
၃။ ေသြးဥမႊာ(Platelets) - ထိခုိက္ရွနာမ်ားတြင္ ေသြးခဲ/ေသြးတိတ္ေစသူမ်ား
၄။ အသားဓါတ္မ်ား (Proteins) - အလုပ္တာ၀န္မ်ား အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားၾကသည္

ေသြးနီဥမ်ားကို ရုိးတြင္းခ်င္ဆီထဲမွာ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ေန႔စဥ္ ပ်က္စီးသြားေသာ သန္းေပါငး္မ်ားစြာေသာ ေသြးနီဥမ်ားကို အစားထိုးရန္ ရိုးတြင္းခ်င္ဆီမွ ေသြးနီဥအသစ္မ်ားသည္ ေသြးေၾကာမ်ားအတြင္းသို႔ စဥ္ဆက္မျပတ္ ၀င္ေရာက္ေနပါသည္။ ေသြးနီဥမ်ားတြင္ ေဟမိုဂလုိဘင္ (Haemoglobin) ဟုေခၚသည္ အနီေရာင္ ဓါတ္တမ်ိဳးပါရွိသည္။ ထုိ ေဟမိုဂလုိဘင္သည္ ခႏၶာကိုယ္ အတြက္မရွိမျဖစ္ေသာ ေအာက္စီဂ်င္ကို အဆုတ္မွတဆင္႔ တကိုယ္လံုးသို႔ ပုိ႔ေဆာင္ေပးသည္။

ေန႔စဥ္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေဟမိုဂလိုဘင္ပါသည္႔ ေသြးနီဥအသစ္မ်ားကို တည္ေဆာက္ႏုိင္ရန္ သံဓါတ္၊ ဗိုက္တာမင္ဓါတ္ႏွင္႔ အျခားအာဟာရဓါတ္မ်ားကို စားသံုးလုိက္ေသာ အစားအေသာက္မ်ားမွ ရယူပါသည္။


ေသြးအားနည္းျခင္း ဆိုတာဘာလဲ။

ႏွစ္မ်ိဳးေၾကာင္႔ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
၁။ ပံုမွန္ထက္ ေသြးနီဥ အေရအတြက္နည္းေနျခင္း (ခႏၶာကိုယ္ထဲ ေသြးနီဥ စုစုေပါင္း နည္းမွေတာ႔ ေသြးနီဥထဲပါတဲ႔ ေဟမိုဂလိုဘင္ စုစုေပါင္းလည္း နည္းၿပီေပါ႔။)
၂။ ေသြးနီဥအေရအတြက္ ပံုမွန္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေသြးနီဥထဲတြင္ပါ၀င္ေသာ ေဟမိုဂလိုဘင္(အနီေရာင္)ဓါတ္ ခ်ိဳ႕တဲ႔ေနျခင္း

အထက္ပါႏွစ္မ်ိဳးမွာ ဘာေၾကာင္႔ပဲ ေသြးအားနည္းနည္း (ေဟမိုဂလုိဘင္နည္းသြားတဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔) ေအာက္စီဂ်င္သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးကေတာ႔ က်သြားပါတယ္။


ေသြးအားနည္းျခင္း၏ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား။

အဓိကလကၡဏာေတြကေတာ႔ ေသြးအားနည္းေရာဂါမွာ ေအာက္စီဂ်င္ေလ်ာ႔နည္းစြာရျခင္းေၾကာင္႔ “ေလငတ္” တ႔ဲ လကၡဏာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေမာတယ္၊ ပန္းတယ္၊ တရိပ္ရိပ္ျဖစ္တယ္၊ လွဳပ္လွဳပ္ရွားရွားလုပ္တာနဲ႔ေမာတယ္၊ အေမာမေစ႔ဘူး စတာေတြေပါ႔။

တခါတေလေတာ႔လည္း ေခါင္းကုိက္တယ္၊ ရင္တုန္တယ္၊ ပါးစပ္ကအရသာတစ္မ်ိဳးႀကီးျဖစ္ေနတာတို႔၊ နားထဲ တ၀ီ၀ီျဖစ္ေနတာတုိ႔ စတာေတြလည္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေသေသခ်ာခ်ာၾကည္႔ရင္ေတာ႔ အသားအေရာင္၊ ႏွုတ္ခမ္း၊ လက္ဖ၀ါး ေျခဖ၀ါး ေဖ်ာ႔ေတာ႔ေတာ႔ ျဖစ္ေနမယ္ေပါ႔။ (မီးေနသည္ႏွဳတ္ခမ္းကို ျမင္ဘူးပါသလား။)

ေသြးအားနည္းျခင္းျဖစ္ရတဲ႔ အေျခခံေရာဂါေတြေၾကာင္႔လည္း အျခားေရာဂါလကၡဏာမ်ား ေတြ႔ရႏုိင္ပါတယ္။


ေသြးအားနည္းေရာဂါျဖစ္ေစတဲ႔ အေၾကာင္းမ်ား

က။ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ႔ျခင္း
ေသြးအားနည္းျခင္းျဖစ္ရတဲ႔ အေၾကာင္းေတြထဲမွာ အျဖစ္အမ်ားဆံုးပါပဲ။ သာမန္အားျဖင္႔ေတာ႔ ေန႔စဥ္ အစားအေသာက္ကို ပံုမွန္စားမယ္ဆိုရင္ လိုအပ္တဲ႔ သံဓါတ္ကို အစားအေသာက္ထဲကရေနလို႔ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ႔ျခင္းျဖစ္ေလ႔မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔ ေအာက္ပါအေျခအေနေတြမွာေတာ႔ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ႔သြားႏုိင္ပါတယ္။

၁။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မ်ားနဲ႔ ဖံြ႕ၿဖိဳးႀကီးထြားဆဲကေလးသူငယ္မ်ား
- ဒီလိုအခ်ိန္ေတြမွာ ပံုမွန္အစားအေသာက္ကရတဲ႔ သံဓါတ္ဟာ မလံုေလာက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
၂။ ရာသီေသြးေပၚမ်ားျခင္း
- တစ္လတစ္ႀကိမ္ ရာသီေသြးေၾကာင္႔ဆံုးရွံဳးသြားတဲ႔ ေသြးနီဥမ်ားေနရာကို ေသြးနီဥအသစ္မ်ား လံုေလာက္စြာ အစားမထုိးႏုိင္ျခင္း
၃။ သံဓါတ္စုပ္ယူမွဳမေကာင္းျခငး္
- အစားအေသာက္ထဲတြင္ သံဓါတ္လံုေလာက္စြာပါေသာ္လည္း အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းမွ စုပ္ယူမွဳမေကာင္းသျဖင္႔ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ႔ႏုိင္ပါတယ္။
၄။ အစာအိမ္/အူလမ္းေၾကာင္းေသြးစိမ္႔ျခင္း
- ခႏၶာကိုယ္အျခားေနရာမွာေသြးစိမ္႔ေနရင္ သိသာေပမယ္႔ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းမွာေသြးစိမ္႔ေနရင္ တတိတိနဲ႔ မသိမသာ အခ်ိန္ၾကာလာတဲ႔အခါ ေသြးေတာ္ေတာ္ဆံုးရွံဳးသြားႏုိင္ပါတယ္။
၅။ အာဟာရဓါတ္မွ်တေသာ အစာမစားျခင္း
- အစားအေသာက္တြင္ သံဓါတ္လံုေလာက္စြာမပါျခင္း။
၆။ သန္ေကာင္၊ တုတ္ေကာင္မ်ားရွိျခင္း။

ခ။ တစ္ျခားေသာ အေၾကာင္းမ်ား

၁။ ဗိုက္တာမင္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ႔ျခင္း
- ဘီ၁၂ B12၊ ေဖါလစ္ Folic acid စသည္
၂။ ေသြးနီဥ ျပႆနာမ်ား
- ေသြးနီဥ ပံုသဏၴန္ Abnormal RBC, Fragile RBC ပံုမွန္မဟုတ္လွ်င္ ေသြးနီဥမ်ားပ်က္စီးလြယ္သည္႔ အတြက္ေၾကာင္႔ ျဖစ္ရပါသည္။ ဥပမာ - ငွက္ဖ်ားပိုး၀င္ေနေသာ ေသြးနီဥ Malaria၊ သာလစမီးယား Thalassaemia ၊ တံစဥ္ေကြးေသြးနီဥ Sickle Cell Anaemia၊ စက္လံုးပုံေသြးနီဥ
၃။ ရုိးတြင္းခ်င္ဆီျပႆနာမ်ား
- ေသြးကင္ဆာ Leukaemia ေၾကာင္႔ျဖစ္ရျခင္း (ရွားပါးေသာ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္)
၄။ အျခားနာတာရွည္ေရာဂါမ်ား
- ေသြးေလးဖက္နာ Rheumatoid Arthritis ၊ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းျခင္း Kidney failure၊ စသည္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားေၾကာင္႔လည္း ေသြးအားနည္းျခင္းျဖစ္ေစပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရတာကေတာ႔ အစားအေသာက္ေရွာင္ျခင္း၊ ကုိယ္၀န္ေဆာင္၊ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ နဲ႔ သန္ေကာင္ တုတ္ေကာင္ ေတြေၾကာင္႔ပါပဲ။


တရားခံကုိရွာျခင္း နဲ႔ ကုသျခင္း

ေသြးအားနည္းေၾကာင္းကို စမ္းသပ္ရတာလြယ္ပါတယ္။ ေသြး အနည္းငယ္ယူလုိက္ၿပီး ေသြးနီဥအေရအတြက္ပံုမွန္ရွိမရွိစစ္ေဆးျခင္း နဲ႔ ေဟမိုဂလိုဘင္ဓါတ္ျပည္႔မျပည္႔ စစ္လုိက္ရင္ ေျပာလုိ႔ရပါၿပီ။ သို႔ေသာ္လည္း ဒီလိုေသြးစစ္ၾကည္႔ရုံေလာက္နဲ႔ေတာ႔ ဘာေၾကာင္႔ေသြးအားနည္းရလည္းဆိုတဲ႔ အဓိကလက္သည္ကို မသိႏိုင္ပါဘူး။

တခါတေလေတာ႔လည္း ေသြးအားနည္းရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းဟာ ကြင္းကြင္းၾကီးေပၚေနတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္၊ ဒါမွမဟုတ္ ရာသီေသြးေပၚမ်ားျခင္း စတာေတြေပါ႔။ ဒီလိုဆိုရင္ေတာ႔ ေသြးအားနည္းရျခင္း အေၾကာင္းအရင္းကို တျခားထူးထူးေထြေထြရွာမေနေတာ႔ပဲ သံဓါတ္ပါ၀င္ေသာ ေသြးအားျဖည္႔ေဆး ကေလးေတြ ေပးၾကည္႔ပါတယ္။ အကယ္လို႔ ေသြးအားနည္းရျခင္း အေၾကာင္းကုိ တိတိပပမသိဘူးဆိုရင္ေတာ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမွဳေတြလုပ္သင္႔ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေသာ ေသြးအားနည္းရျခင္းေတြရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္းဟာ မထင္မွတ္ပဲ ဆိုး၀ါးေနႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ ေသြးကင္ဆာလိုဟာမ်ိဳးေပါ႔။

ေသြးအားနည္းျခင္းကို ကုသျခင္းေတြမွာလည္း လူနာေပၚမူတည္ျပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားႏုိင္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင္႔ကေတာ႔ သံဓါတ္ပါေသာ ေသြးအားျဖည္႔ေဆး (ေသြးအားတုိးေဆး ဆိုတဲ႔ အေခၚအေ၀ၚကို မသံုးပါႏွင္႔) မ်ားျဖင္႔ကုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခု သတိထားရမွာက ေသြးအားျဖည္႔ေဆး ေသာက္ရင္ စေသာက္ျပီး ရက္ေပါင္း ၃၀ ေလာက္ အၾကာမွာမွ စတင္သိသာလာမွာပါ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ႔ ပံုမွန္ ေသြးနီဥ ျပဳလုပ္ခ်ိန္ဟာ အနည္းဆံုး ရက္ ၃၀ ၾကာလုိ႔ပါပဲ။ ေသြးအားအရမ္းနည္းေနတဲ႔သူ ဆိုရင္ေတာ႔ ေသြးသြင္းကုသျခင္းမ်ိဳးနဲ႔ စရပါတယ္။

သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ႔ျခင္းေၾကာင္႔မဟုတ္တဲ႔လူေတြဆိုရင္ေတာ႔ သက္ဆိုင္ရာ ဗုိက္တာမင္ေဆးမ်ားေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ရံဖန္ရံခါလည္း အျခားရွဳပ္ေထြးေသာ ကုထံုးမ်ားျဖင္႔လည္း လုိအပ္ရင္ ကုၾကပါတယ္။


Ref: http://www.patient.co.uk/showdoc/23068888/

Friday, June 13, 2008

အဆစ္အျမစ္ ေယာင္ျခင္း နာျခင္း

အဂၤလိပ္လို Arthritis ဆိုတဲ႔စကားဟာ အဆစ္အျမစ္ နာက်င္ကုိက္ခဲျခင္း၊ ေတာင္႔တင္းျခင္း နဲ႔ ေယာင္ကိုင္းလာျခင္း စတာေတြ အားလံုးကို ေယဘူယ်ၿခံဳေျပာလုိက္တာပါ။ တဆစ္ပဲနာနာ ႏွစ္ဆစ္ပဲနာနာ အဆစ္နာေရာဂါပါပဲ။ ဆရာ၀န္မ်ား ယခုအခ်ိန္ထိ ရွာေဖြေတြ႔ရွိထားသေလာက္ဆိုရင္ေတာ႔ အဆစ္နာေရာဂါေပါင္းဟာ ၁၀၀ ေက်ာ္ေက်ာ္ရွိပါသတဲ႔။ အဆစ္နာေရာဂါဟာ ဘယ္ေလာက္အျဖစ္မ်ားသလဲဆုိရင္ ကမၻာေပၚက လူ ၅ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ ႏွဳန္းျဖစ္ေနပါတယ္။ အဆစ္နာအမိ်ဳးေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ထဲက အဓိက ျဖစ္ေလ႔ရွိတာကေတာ႔ Osteoarthritis လို႔ေခၚတဲ႔ ပြန္းစားအဆစ္နာျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ခုကေတာ႔ ျမန္မာျပည္မွာ သိပ္ေတြ႔ရေလ႔မရွိေသာ္လည္း အေနာက္တုိင္းအျဖစ္မ်ားတဲ႔ Rheumatiod arthritis ေခၚ ေသြးေလးဖက္နာပဲျဖစ္ပါတယ္။

၀မ္းနည္းစရာေကာင္းတာကေတာ႔ အဆစ္နာေရာဂါကို လုံး၀ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ကုလို႔ရတဲ႔ ေဆးမရွိေသးပါဘူး။ ေဆး၀ါးေလးနဲ႔ နဲနဲထိန္း၊ တဖက္ကလည္း ေလ႔က်င္႔ခန္းေလး ဘာေလးလုပ္ စသည္ျဖင္႔ေတာ႔ အဆစ္နာျခင္းကို သက္သာေအာင္ ၾကံဖန္လုပ္ေနၾကရတာပါပဲ။ အဲဒီအထဲမွာမွ က်န္းမာေရးအသိရွိျခင္း နဲ႔ ကုိယ္႔ကိုယ္ကုိ ေစာင္႔ေရွာက္ျခင္းတုိ႔ကလည္း အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။


အဆစ္နာျခင္းရ႕ဲလကၡဏာမ်ား

အဆစ္နာျခင္းဟာ က်ားမ မေရြး အသက္အရြယ္မေရြး ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ တခ်ိဳ႕ေသာ အဆစ္နာေရာဂါေတြကေတာ႔ ဒုတိယအရြယ္နဲ႔ တတိယအရြယ္ေတြမွာ ပိုအျဖစ္မ်ားၾကပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားတဲ႔ ေရာဂါလကၡဏာေတြကေတာ႔ -

- အခ်ိန္ျပည္႔ အဆစ္ထဲမွ ကိုက္ခဲေနျခင္း ႏွင္႔ လွဳပ္ရွားမွဳျပဳသည္႔ အခါ ပိုဆိုး၀ါးစြာနာျခင္း
- အဆစ္ႏွင္႔ အနီးတ၀ိုက္တြင္ ေယာင္ျခင္း၊ ေတာင္႔ျခင္း၊ နီျခင္း၊ ပူျခင္း
- အဆစ္ကုိ ပံုမွန္အတုိင္း ေကြး ဆန္႔ မရေတာ႔ျခင္း
- အဆစ္ ၏ ပံုသဏၳာန္ ပ်က္္ယြင္းသြားျခင္း
- ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း
- အဖ်ားတက္ျခင္း
- အေကြးအဆန္႔ျပဳလုပ္ရာတြင္ အဆစ္အတြင္းမွ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ အသံမ်ားထြက္ျခင္း စသည္တုိ႔ပဲျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီေရာဂါလကၡဏာေတြကို တခ်ိဳ႕က ေလးဖက္နာလကၡဏာေတြလို႔ သတ္မွတ္ျပီး ေရာဂါကိုလည္း ေလးဖက္နာေရာဂါလို႔ နာမည္တပ္ၾကပါတယ္။ တကယ္ကေတာ႔ ေလးဖက္နာေရာဂါဆိုတာ အဆစ္နာေရာဂါေတြထဲက အခ်ိဳ႕ပါပဲ။


အဆစ္ဆိုတာဘာလဲ

အရိုးႏွစ္ခုဆက္တဲ႔ေနရာဟာ အဆစ္ ေပါ႔လုိ႔ လြယ္လြယ္ေျပာရင္ရပါတယ္။ အဆစ္တစ္ခု လွဳပ္ရွားႏုိင္ဖို႔ ဘာေတြပါရသလဲ ဆိုတာေတာ႔ သိထားရင္ ပုိေကာင္းပါတယ္။

- Muscles ၾကြက္သားမ်ား - အဆစ္ျဖစ္ေပၚေစသည္႔ အရိုးမ်ားႏွင္႔ ဆက္ႏြယ္ေနသည္႔ ၾကြက္သားမ်ားသည္ လွဳပ္ရွားမွဳ အတြက္ အေရးႀကီးပါသည္။
- Tendons အရြတ္မ်ား - ၾကြက္သားမ်ား ႏွင္႔ အရိုးမ်ားကို ဆက္ ထားေသာ အရာကို အရြတ္ ဟုေခၚသည္။
- Ligaments အေၾကာမ်ား - သည္ အရိုးတစ္ခုႏွင္႔ တစ္ခု အလြယ္တကူ ျပဳတ္မထြက္သြားရန္ တြဲဆက္ထားေပးသည္။
- Cartilage အရိုးႏု - မ်ားသည္ အရိုး တစ္ခုႏွင္႔တစ္ခု တိုက္ရုိက္ထိေတြရာတြင္ ပြန္းစားမွဳသက္သာေစသည္။
- Synovial membrane - အဆစ္အတြက္ သဘာ၀ေခ်ာဆီ ကိုထုတ္ေပးသည္။
- Bursa - ၾကြက္သားအခ်င္းခ်င္္္း အၾကား၊ ၾကြက္သားနဲ႔ အရိုးၾကား အၾကားလွဳပ္ရွားမွဳေကာင္းေစသည္။


အဆစ္နာရျခင္း အေၾကာင္း

အေပၚမွာေျပာခဲတဲ႔ အဆစ္တစ္ခုမွာပါတဲ႔ ပစၥည္းေတြ တစ္ခုခုျဖစ္ရင္ အဆစ္နာေတာ႔တာပါပဲ။ ေသြးေလးဖက္နာေရာဂါ Rheuamtiod arthritis မွာဆိုရင္ အဆစ္အေျမွးပါးေယာင္လို႔ျဖစ္တာပါ။ Ankylosing spondylosis ဆိုရင္ေတာ႔ ေျခဖေနာင္႔နဲ႔ ခါးဆစ္ေတြမွာရွိတဲ႔ အရိုးနဲ႔ ဆက္ေနတဲ႔ အရြတ္ေတြ ေယာင္လို႔ျဖစ္တာပါ။ အဆစ္အတြင္း ပုံေဆာင္ခဲ အနယ္က်ျခင္းေၾကာင္႔ျဖစ္တဲ႔ေရာဂါကိုေတာ႔ ေဂါက္ေရာဂါလို႔ အသိမ်ားၾကပါတယ္။ အဆစ္တစ္ခုခုထဲကို အခန္႔မသင္႔ပဲ ေရာဂါပိုး၀င္သြားျခင္းေၾကာင္႔လည္း အဆစ္နာႏုိင္ပါတယ္။ အရုိးႏွစ္ခု တုိက္ရုိက္မထိေတြ႕ရေအာင္ ၾကားခံထားေပးတဲ႔ အရိုးႏုေတြ ကာလၾကာျမင္႔သည္ႏွင္႔အမွ် ပြန္းစားသြားေသာေၾကာင္႔ ျဖစ္ရတဲ႔ ပြန္းစားအဆစ္နာေရာဂါကေတာ႔ အျဖစ္အမ်ားဆံုးပါပဲ။ ထိခုိက္မိျခင္းေၾကာင္႔ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားေသာ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင္႔ ေသာ္လည္းေကာင္း အဆစ္နာျခင္းမ်ားျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္။


အဆစ္နာကုထံုးမ်ား

တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ခံစားရတာျခင္းမတူသလို ကုထံုးမ်ားလည္း ကြဲျပားၾကပါတယ္။ တစ္ေယာက္ထဲေတာင္ တစ္ရက္နဲ႔ တစ္ရက္ ေရာဂါလကၡဏာ အျပင္းအေပ်ာ႔ျခင္း တူခ်င္မွတူမွာပါ။ ကုထံုးေတြလည္း အမ်ိဳးမ်ဳိး အဖံုဖံု ရွိပါတယ္။

- ေလ႔က်င္႔ခန္းကုထံုး - အေလးမျခင္း၊ ေရပူႏွင္႔ ေလ႔က်င္႔ခန္းလုပ္ျခင္း၊ ထုိက္ခ်ိ
- အပ္စုိက္ကုျခင္း
- အေထာက္အကူပစၥည္းမ်ား သံုးျပီးကုျခင္း
- တရားထုိင္ျခင္း
- ေဆး၀ါးမ်ား အကူအညီယူျခင္း - အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး၊ ေလးဖက္နာေဆး စသည္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
(ေဆး၀ါး အမည္မ်ားကိုေတာ႔ မေဖၚျပေတာ႔ပါ။)

အဆစ္နာအတြက္ေဆး၀ါးမ်ားေသာက္မည္ဆိုပါက နီးစပ္ရာဆရာ၀န္၏ ညြန္ၾကားခ်က္ျဖင္႔သာ ေသာက္ရန္ျဖစ္ပါတယ္။


နိဂံုးခ်ဳပ္

အဆစ္နာအေၾကာင္း အရွည္ၾကီးေျပာခဲ႔ျပီးျပီ။ မေမ႔ရမယ္႔ အခ်က္ကေလး ၃ခ်က္ပဲရွိပါတယ္။

- အဆစ္နာ ဆိုတာ အဆစ္နာတဲ႔ ေရာဂါအကုန္လံုးကို ေယဘူယ်ျခံဳေခၚထားတာပါ။ (ေလးဖက္နာဆိုတာက အဆစ္နာေရာဂါရ႕ဲ အစိတ္အပိုင္းေလး တစ္ခုပါ။ က်ေနာ္တု႔ိျမန္မာ အမ်ားစုက အရိုးအဆစ္နာျပီဆိုရင္ ေလးဖက္နာလို႔ လြယ္လြယ္ေခၚခ်င္ၾကပါတယ္။ ေလးဖက္နာကို ဆရာဦးခ်စ္စုိးက ပိုးေလးဖက္နာ၊ ေသြးေလးဖက္နာ၊ အေရျပားေလးဖက္နာ စသည္ျဖင္႔ ခဲြျပဘူးပါတယ္။)
- အဆစ္နာအမ်ိဳးေပါင္း ၁၀၀ေက်ာ္ရွိပါတယ္။
- အဆစ္နာအမ်ားစုမွာ နာက်င္ကိုက္ခဲတဲ႔ အဆစ္ကို ျငိမ္ျငိမ္ေလးထားမယ္႔ အစား လွဳပ္လွဳပ္ရွားရွားလုပ္ဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒါမွသာ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ အဆစ္ေတာင္႔ခဲသြားျခင္းနဲ႔ ၾကြက္သားသိမ္သြားျခင္းတို႔ကုိ ကာကြယ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

Thursday, June 12, 2008

စိတ္က်ျခင္း

စိတ္က်ျခင္း (Depression)
(www.crystalrays.net မွ ကိုMonster ရဲ႕ပုိစ္႔ကို ကူးယူေဖၚျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။)

လူအမ်ားစုဟာ ဘ၀တစ္သက္တာမွာ တစ္ခါတစ္ရံစိတ္ဓာတ္က်ဆင္းတာနဲ႔ ၾကံဳရတတ္ပါတယ္။ အဲဒီစိတ္ဓာတ္က်ဆင္းတာဟာ တာရွည္သြားရင္ ဒါမွမဟုတ္ အလြန္ဆိုးရြားသြားရင္ ေရာဂါရသြားတတ္ပါတယ္။ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းက ဥပမာ မိသားစု၀င္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ ရင္းႏွီးတဲ့မိတ္ေဆြေတြ ေသဆံုးသြားတာ၊ အလုပ္မွာ အဆံုးအရႈံးမ်ားတာေတြ ရွိတတ္ေပမယ့္ တစ္ခါတစ္ရံမွာ သိသာတဲ့အေၾကာင္းရင္း မရွိတတ္ဘဲ စိတ္က်တဲ့လကၡဏာ ျပတတ္ပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း လူသားအားလံုးရဲ့ ၂%ဟာစိတ္က်ေရာဂါခံစားရျပီး ေဆး၀ါးကုသခံေနရပါတယ္။ အသက္ ၂၀ နဲ႔ ၄၅ ႏွစ္အရြယ္အတြင္း အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုအျဖစ္မ်ားတတ္ပါတယ္။

ေရာဂါလကၡဏာ
- ပံုမွန္လုပ္ေနက်လုပ္ငန္းေတြကို စိတ္၀င္စားမႈနည္းျခင္း
- အရည္အခ်င္းမရွိသလို ခံစားရျခင္း
- အလုပ္တြင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မေကာင္းျခင္း
- အေၾကာင္းမရွိဘဲ မၾကာခဏ ငိုျခင္း
- အစာစားခ်င္စိတ္ မရွိျခင္း၊ စိတ္၀င္စားမႈမရွိျခင္း၊ မွတ္ဉာဏ္မေကာင္းျခင္း၊
- အိပ္ေရးပ်က္ျခင္း၊ နံနက္ေစာေစာ အိပ္ရာမွ ႏုိးေနျခင္း၊ ျပန္အိပ္လို႔ မရျခင္း
- စိတ္ေနစိတ္ထား ေျပာင္းလဲလာျခင္း
- သိပ္ဆိုးရြားလာပါက မိမိကိုယ္ကို သတ္ေသျခင္း

ေရာဂါၾကာခ်ိန္
ရက္အနည္းငယ္မွ လေပါင္းမ်ားစြာထိ တာရွည္တတ္ပါတယ္။ ျဖစ္စမွ ေရာဂါဆိုးလာတယ္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ လူနာအမ်ားစုဟာ ကုသမႈမခံယူဘဲနဲ႔ေတာင္ ေရာဂါသက္သာသြားတတ္ပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္ျဖစ္သလဲ
- ဘ၀မွာ ၾကီးမားတဲ့ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ ဥပမာ လင္မယားကြဲတာ၊ အလုပ္ျပဳတ္သြားတာ၊ မိသားစု၀င္ေတြ ေသဆံုးသြားတာ။
- တခ်ိဳ႕ေရာဂါမ်ား ဥပမာ ေလျဖတ္တာ၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး၀င္တာ၊ ဂၽြတ္ေပြး (Psoriasis)၊ ေရယုန္။
- ေဟာ္မုန္း မညီမွ်မႈ၊ ဥပမာ ဓမၼတာ မေပၚခင္၊ ကေလးေမြးျပီး၊ မီးယပ္ေသြးဆံုးခ်ိန္။
- တခ်ိဳ႕ေဆး (ဥပမာ အိပ္ေဆး၊ သေႏၶတားေသာက္ေဆး။)
- ဦးေႏွာက္အတြင္း ဓာတုပစၥည္း (Biochemical) မညီမွ်မႈ။
- အားနည္းျခင္း၊ မတည္ျငိမ္ျခင္း (မိဘနဲ႔သားသမီး ဆက္ဆံေရး မေျပျပစ္ျခင္း)

အိမ္မွာ ဘယ္လိုကုမလဲ
- ေ၀ဒနာခံစားရသူေတြ ပံုမွန္အေနအထားျပန္ေရာက္ေအာင္ အားေပးျခင္း။
- စိတ္ဓာတ္က်ေနသူကို ခ်စ္ခင္ေနေၾကာင္းနဲ႔ သူ႔ကို လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာျပပါ။
- အလုပ္မွ ေခတၱနားျပီး ခရီးထြက္ခိုင္းပါ။
- ပံုမွန္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ ေအရုိးဗစ္ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္မွ စိတ္ဓာတ္ျမွင့္တင္ေပးတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြ ထုတ္ေပးပါတယ္။
- အရက္မေသာက္ပါနဲ႔။
- စိတ္ေျဖေလွ်ာ့တာေတြ လုပ္ေပးပါ။ ဟာသရုပ္ရွင္ၾကည့္တာ၊ ရယ္ေမာစရာ စာအုပ္ဖတ္တာေတြ လုပ္ပါ။
- သင္နဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ေနသူေတြမွာ စိတ္ဓာတ္က်ေနတယ္လို႔ သံသယရွိခဲ့ရင္ သူရဲ့ျပႆနာေတြ နားေထာင္ေပးျပီး သူ႔ကို အၾကံဉာဏ္ေပးပါ။

ဆရာ၀န္ကို ဘယ္အခ်ိန္ျပမလဲ
- ေရာဂါျဖစ္တာ ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္ေနျပီး သက္သာမႈမရွိခဲ့ရင္
- ေ၀ဒနာခံစားရသူရဲ့ က်န္းမာေရး ခ်ိဳ႕ယြင္းလာရင္
- ေ၀ဒနာခံစားရသူကို ႏွစ္သိမ့္မႈ မေပးႏုိင္ရင္
- မိမိကိုယ္မိမိ သတ္ေသႏုိင္တယ္လို႔ ထင္ျမင္ခဲ့ရင္

ဆရာ၀န္ ဘာလုပ္ေပးမလဲ
- လူနာရဲ့ရာဇ၀င္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေမးျမန္းျပီး ျပႆနာကို ေျဖရွင္းေပးပါမယ္။
- စိတ္ဓာတ္က်ေပ်ာက္ေဆး (Anti-depressants) ေတြ ေပးမယ္။
- ေ၀ဒနာသိပ္ဆိုးတယ္လို႔ထင္ရင္ စိတ္ေရာဂါကုဆရာ၀န္ထံ လႊဲေပးမယ္။

Thursday, June 5, 2008

ေဟာက္ျခင္းအေၾကာင္း

ေဟာက္ျခင္း။

ေဟာက္ျခင္းသည္ အိပ္ေနစဥ္ ပါးစပ္ႏွင္႔ ႏွာေခါင္းတို႔မွ ထြက္ေပၚလာေသာ အသံျဖစ္ပါသည္တဲ႔။ ဘာေၾကာင္႔ျဖစ္ရသလဲဆုိတာကေတာ႔ အိပ္ေနတုန္း အသက္ရွဴတဲ႔ အခါ ရွဴသြင္း ရွဴထုတ္ေသာ ေလလမ္းေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိလုိ႔ပါပဲ။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမရွိတဲ႔ လမ္းေၾကာင္းမွာသြားရတဲ႔ေလဟာ ႏွာေခါင္း၊ ပါးစပ္၊ လည္ေခ်ာင္း စတာေတြရဲ႕ နံရံေတြကို တိုက္ခတ္တုန္လွဳပ္ေစျခင္းျဖင္႔ ေဟာက္တဲ႔ အသံေတြထြက္လာရတာပါ။ ေလလမ္းေၾကာင္းပိတ္ဆို႔ျခင္းဟာ ႏွာေခါင္း၊ ပါးစပ္၊ လည္ေခ်ာင္း တေလွ်ာက္ အသားပို အဆီပုိေတြမ်ားေနျခင္း နဲ႔ သက္ဆိုင္သလို၊ လူရ႕ဲ အိပ္တဲ႔ပံုစံအေနအထား၊ အျခားေရာဂါရွိမရွိနဲ႔လည္း ဆုိင္ပါတယ္။

အမ်ားသိၾကတဲ႔အတိုင္း ေဟာက္တဲ႔သူအတြက္ ေဟာက္ျခင္းဟာ ေတာ္ရံု ဒုကၡေပးေလ႔မရွိပါဘူး။ သူေဟာက္တတ္တယ္ဆိုတာေတာင္ သူ႔ကုိယ္သူ သိခ်င္မွသိမွာပါ။ အဲ.. ဒုကၡေရာက္တာကေတာ႔ သူ႔ရဲ႕ အိမ္ေထာင္ဖက္၊ မိသားစု၊ အိမ္နီးနားခ်င္းစတာေတြေပါ႔ဗ်ာ။ ကိုယ္ကလည္း အိပ္မေပ်ာ္တဲ႔ညမွာ ေဟာက္တတ္တဲ႔သူက ေဘးမွာဆိုရင္ေတာ႔ .. ခံစားရၿပီေပါ႔။

ေဟာက္ျခင္းထက္ တဆင္႔ပိုလာရင္ေတာ႔ အိပ္ေနစဥ္ေလငတ္ျခင္း Sleep Apnoea ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ဆိုးပါတယ္။ က်ဥ္းက်ဥ္းက်ပ္က်ပ္ အသက္ရွဴေလလမ္းေၾကာင္း နဲ႔ အားပါးတရေဟာက္ၿပီး အသက္ရွဴေနရတဲ႔ အခ်ိန္မွာ အခန္႔မသင္႔ရင္ ေလလမ္းေၾကာင္းလံုး၀ ပိတ္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒီလုိအခ်ိန္မွာဆိုရင္ ေဟာက္တဲ႔သူဟာ အသက္ရွဴ စကၠန္႔ပိုင္းေလာက္ ရပ္ရပ္သြားပါတယ္။ တခါတေလ အသက္ရွဴရပ္ၿပီးလန္႔ႏုိးပါတယ္။ ခဏခဏ လန္႔လန္႔ႏိုးလို႔ ေနာက္ဆို အဲသလို ႏိုးတာကိုေတာင္ သတိမထားမိႏုိင္ေတာ႔ပါဘူး။ သူ႔ဖာသာမသိပဲ တစ္ညလံုး ေဟာက္လုိက္၊ အသက္ရွဴရပ္လုိက္၊ လန္႔ႏုိးလိုက္နဲ႔ သံသရာလည္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ေဟာက္တဲ႔လူ တခ်ိဳ႔ ဆို ဘယ္ေတ႔ာမဆို အိပ္ေရးမ၀ ျဖစ္ေနျပီး ေန႔ခင္းဖက္လည္း တခ်က္တခ်က္ ငိုက္ငိုက္သြားတတ္ပါတယ္။

ဘယ္သူေတြေဟာက္ၾကလဲ။
သာမန္လူေတြရဲ႕ ၅၀% ေလာက္ ေဟာက္တတ္ၾကပါတယ္။ ၂၅% ကေတာ႔ ပံုမွန္ ေဟာက္သူမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္တဲ႔။ ကဲ.. ေဟာက္တဲ႔သူမ်ား အားမငယ္ၾကပါနဲ႔။

ေဟာက္ျခင္းရဲ႕အႏုပညာ။
တစ္ေယာက္န႔ဲတစ္ေယာက္ ေဟာက္တာျခင္းမတူၾကပါဘူး။ က်ေနာ္ကေတာ႔ Soundbox ဆိုက္ကြာလို႔ထင္ပါတယ္။ အသံ အတိုးအက်ယ္အျပင္၊ အႏုအၾကမ္းလည္း ကြာပါတယ္။ အတက္ အဆင္းလဲရွိပါတယ္။ ဂီတလိုေျပာရရင္ Crescendo, Descendo ဖစ္ပါတယ္။Timing လည္းကြာပါတယ္။ ေဟာက္တဲ႔ အသံကိုေသေသခ်ာခ်ာ လိုက္နားေထာင္ရင္Human Beatbox (Classical) ျဖစ္ပါတယ္။

ေဟာက္ရာကေန အေပၚမွာေျပာခဲ႔သလုိ အသက္ရွဴရပ္ရပ္သြားတဲ႔ Obstructive Sleep Apnoea (OSA) အဆင္႔ကိုေရာက္ေနျပီဆိုရင္ေတာ႔ အေရးၾကီးလာပါၿပီ။ ဆရာ၀န္နဲ႔ျပသင္႔ပါၿပီ။

ဘာေၾကာင္႔ေဟာက္တာလဲ။
လူတစ္ေယာက္ အိပ္ေပ်ာ္သြားတဲ႔ အခ်ိန္မွာ ပံုမွန္တင္းေနတဲ႔ ၾကြက္သားေတြဟာ ေယဘူယ်အားျဖင္႔ ေလ်ာ႔သြားပါတယ္။ အာေခါင္၊ လည္ပင္း၊ ႏွာေခါင္း စသည္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ၾကြက္သားေတြ ေလ်ာ႔ရဲသြားျခင္းေၾကာင္႔ ေလရွဴသြင္း ရွဴထုတ္တဲ႔ အခါ ၾကြက္သားနံရံေတြကို တုန္ခါမွဳေတြျဖစ္ေစပါတယ္။ ရူပေဗဒမွာ ေျပာသလုိပါပဲ တုန္ခါမွဳ = အသံ။

၀ေသာသူမ်ားမွာ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း တေလွ်ာက္အသားပိုအဆီပိုမ်ား စုလာျခင္းေၾကာင္႔ ေလလမ္းေၾကာင္းပုိက်ဥ္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ပံုမွန္သူမ်ားထက္ ပိုေဟာက္ႏုိင္ပါတယ္။

အသက္ၾကီးသူမ်ားကေတာ႔ ၾကြက္သားမ်ားပိုမို ေလ်ာ႔ရဲတဲ႔ အတြက္ ပိုေဟာက္ၾကပါတယ္။

အရက္ေသာက္ျခင္း၊ အိပ္ေဆးေသာက္ျခင္းေၾကာင္႔လည္း အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ ၾကြက္သားမ်ားပိုမိုေလ်ာ႔ရဲပါတယ္။

ပက္လက္အိပ္သူမ်ားက်ေတာ႔ လွ်ာက အေနာက္ကို ေပ်ာ႔က်ၿပီး အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းကို သြားဖိထားသလိုျဖစ္လို႔ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း က်ဥ္းျပီးေဟာက္ပါတယ္။

အေအးမိ၊ ႏွာေစး၊ ႏွာေခါင္းပိတ္ေနသူမ်ားလည္း အသက္ရွဴရခက္ခဲလုိ႔ ေဟာက္ပါတယ္။

ပံုမွန္ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းနံရံမ်ား ေယာင္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေလလမ္းေၾကာင္းက်ဥ္းသြားေစျပီး ေဟာက္ႏုိင္ပါတယ္။

ရုပ္ခႏၶာခ်ိဳ႔ယြင္းခ်က္အရ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းပံုမွန္မဟုတ္သူမ်ား၊ အာသီးေယာင္သူမ်ား၊ အာသီးၾကီးသူမ်ား၊ အာေခါင္ေစာက္ တိမ္သူမ်ား လည္းေဟာက္ၾကပါတယ္။

ဘယ္လိုကုၾကမလဲ။
ေဟာက္ျခင္းအတြက္ ဥံဳဖြ ကုထံုးမရွိပါဘူး။ လူေတြကေတာ႔ အမ်ိဳးမ်ဳိး စမ္းလုပ္ၾကည္႔ေနၾကတာပါပဲ။ အဒိကလုပ္ရမွာေတြကေတာ႔ -

၁။ ၀ေနရင္ ၀ိတ္ခ်ပါ။ ပံုမွန္ဆုိရင္ေတာ႔ ထိန္းထားပါ။
၂။ ကာယေလ႔က်င္႔ခန္းမ်ားပံုမွန္လုပ္ျပီး တစ္ကုိယ္လံုးက ၾကြက္သားမ်ား ေတာင္႔တင္းေနရန္ လုပ္ပါ။
၃။ ပက္လက္အိပ္မယ္႔အစား ေဘးေစာင္းအိပ္ပါ။
၄။ အိပ္ခါနီး အရက္ေသာက္ျခင္းကိုေရွုာင္ပါ။
၅။ ေဆးလိပ္ ျဖတ္ပါ၊ မျဖတ္ႏုိင္ေသးရင္ ေလွ်ာ႔ပါ။

ႏွာေစးျပီး ႏွာေခါင္းမပိတ္ပါေစနဲ႔။ ႏွာေခါင္းပိတ္ေနျပီး ပါးစပ္နဲ႔ အသက္ရွဴျခင္းမလုပ္ပါနဲ႔။ ႏွာေခါင္းပြင္႔ေအာင္ ပရုတ္ဆီ၊ ယာပန္းဆီ ရွဴျခင္းလုပ္ပါ။ ယာပန္းဆီ တစက္ ႏွစ္စက္ ေခါင္းအံုးတြင္ဆြတ္ထားပါ။ ႏွာေခါင္းပိတ္ျခင္းအတြက္ ႏွာေခါင္းထဲ ပန္းေဆးမ်ားကို အသံုးျပဳႏုိင္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ လြယ္လြယ္ကူကူ ၀ယ္လုိ႔ရပါတယ္။

ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မရရင္ေတာ႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ျပပါေတာ႔။ တခါတေလ ေဟာက္ျခင္းအတြက္ ခြဲစိတ္မွဳ ေတာင္လုပ္ရင္ လုပ္ရတတ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆက္တြဲမ်ား။
သာမန္ေဟာက္ျခင္းကေတာ႔ ညညက် မိန္းမ ထထဆိတ္ျခင္း ခံရတာကလြဲလို႔ ျပႆနာ အထူးအေထြမရွိပါ။ ဒါေပမယ္႔ အသက္ရွဴရပ္ရပ္သြားတဲ႔ Obstructive Sleep Apnoea ဆိုရင္ေတာ႔ အိပ္ေရးမ၀ျခင္း၊ ေန႔ဖက္အိပ္ငိုက္ျခင္းေတြအျပင္ မကုသပဲထားမယ္ဆိုလွ်င္ ေသြးတုိး၊ ႏွလံုး၊ ေလျဖတ္ ေရာဂါေတြ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မေပါ႔ပါနဲ႔၊ အေရးၾကီးပါတယ္။


Original content http://cks.library.nhs.uk/patient_information_leaflet/snoring

Tuesday, June 3, 2008

Premature Ejaculation အခ်ိန္မတန္ပဲ သုက္လႊတ္ျခင္း

PE လို႔ အတိုေကာက္ေခၚၾကတဲ႔ အခ်ိန္မတန္ပဲသုက္လႊတ္ျခင္း ဆိုတဲ႔ေရာဂါဟာ ေယာက္်ားေတြမွာ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတဲ႔ လိင္မွဳဆိုင္ရာ ေရာဂါတစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္စြမ္းမရွိတဲ႔ အတြက္ မိမိ(သို႔)အေဖၚ ၏ ဆႏၵမပါပဲ ေစာလြန္လွ်က္ သုက္ထြက္ သြားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ေစာေစာ လြတ္ထြက္သြားၾကသလဲကေတာ႔ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္မတူၾကပါဘူး။ တစ္ခ်ဳိ႕ဆိုရင္ Foreplay ကနဦးပြတ္သပ္မွဳျပဳစဥ္မွာပင္ သုက္လႊတ္ျခင္းျဖစ္တတ္ၾကသလို ထိထြက္၊ ေတ႔ထြက္၊ တပ္ထြက္ စသည္စသည္ အဆင္႔ဆင္႔ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲၾကပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီလို ခ်ိန္ခါမဟုတ္ပဲ မိုးရြာလိုက္ရင္ေတာ႔ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ႔ မ်က္ႏွာပ်က္ရဖြယ္ရွိပါတယ္။

ဒီလိုမ်ိဳး ကိုယ္႔ကိုယ္ကို မထိန္းႏုိင္ျခင္းမ်ိဳးဟာ ရံဖန္ရံခါေတာ႔ သာမန္ေယာက္်ားေတြမွာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ပထမဆံုးအၾကိမ္ဆက္ဆံျခင္းမ်ိဳး၊ မဆက္ဆံျဖစ္တာအေတာ္ၾကာမွ ျပန္ဆက္ဆံျခင္းမ်ိဳး စတာေတြမွာလည္း ကိုယ္႔ကုိယ္ကုိ ထိန္းမႏုိင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တခါတေလ ျဖစ္ေလ႔ရွိတာက ပံုမွန္ပါပဲ။ အျမဲတမ္း အခ်ိန္မက်ပဲ မိုးထထ ရြာေနမွသာလွ်င္
PE လုိ႔ေခၚပါတယ္။

အခ်ိန္မက်ပဲသုက္လႊတ္ျခင္းဟာ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ႔ စိတ္ ေၾကာင္႔ပါပဲ။ ရုပ္ခႏၶာ မွားယြင္း ခ်ိဳ႔ယြင္းေနလို႔ ျဖစ္ရျခင္း လံုး၀မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင္႔ျဖစ္ရသလဲလုိ႔ တိတိပပ မေျပာႏုိင္ေသးေပမယ္႔ ေအာက္ပါစိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခအေနေတြ နဲ႔ တနည္းနည္း သက္ဆုိင္ေနတယ္လုိ႔ ေလ႔လာေတြ႔ရွိၾကပါတယ္။

၁။ စိတ္က်ျခင္း၊ စိုးရိမ္စိတ္မ်ားျခင္း (အထူးသျဖင္႔ ငါလုပ္ႏုိင္ပါ႔မလား ဆိုတဲ႔ စိုးရိမ္စိတ္)
၂။ အျငင္းခံလိုက္မည္ကို စိုးရိမ္ေနျခင္း
၃။ (ဒီတစ္ခါလည္း) ေအာင္ျမင္မွာမဟုတ္ပါဘူးကြာ ဟု စစ္မေရာက္မီ မွ်ားကုန္ေနျခင္းမ်ိဳး
၄။ လိင္ဆက္ဆံမွဳကို ေၾကာက္ရြံေနျခင္း (ငါနာမွာလား)
၅။ ကေလးဘ၀တြင္ လိင္ႏွင္႔ပါတ္သက္ေသာ အရိပ္တစ္ခုခု စိုုးမိုးေနျခင္း
၆။ ဘာသာေရးယံုၾကည္မွဳ
၇။ စိတ္ဖိစီးမွဳ
၈။ မိမိ၏ အေဖၚႏွင္႔ ဆက္ဆံေရး အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနခ်ိန္မ်ား .. ဒါေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။


ေရာဂါကုထံုးေတြကေတာ႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကပါတယ္။ ေလ႔က်င္႔ခန္းကုထံုး၊ စိတ္ကုထံုး၊ ေဆး၀ါးကုုထံုး စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကုထံုးေတြထဲက အသံုးအမ်ားဆံုးကေတာ႔ ကမၻာေက်ာ္လိင္သုေသတီေတြျဖစ္ၾကတဲ႔ မာစတာနဲ႔ဂြ်န္ဆင္တို႔ရ႕ဲ “ကိုယ္တုိင္ရပ္” ေလ႔က်င္႔ခန္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္႔ဖာသာကိုယ္သိေသာ မိုးရြာလုရြာခင္အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ဒက္စေတာ႔ ရပ္ လုိက္ရမွာပါ။ ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ “ကိုယ္တုိင္ရပ္” ေလ႔က်င္႔ခန္းကို ေလ႔က်င္႔လိုက္ရင္ မိမိကိုယ္မိမိ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္အေျခအေန ေရာက္ေနျပီလည္းဆိုတာ သိႏုိင္ျပီမို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ရတာ လြယ္သြားမွာပါ။

ေနာက္ေလ႔က်င္႔ခန္းတစ္မ်ိဳးကေတာ႔
Pelvic floor ၾကြက္သားေလ႔က်င္႔ခန္းျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ၾကြက္သားေတြလည္းဆိုတာ သိခ်င္ရင္ေတာ႔ ဆီးသြားေနရင္းတစ္၀က္မွာ အတင္းက်ံဳ႕ျပီး ရပ္ထားၾကည္႔လုိက္ပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ံဳ႕ေနတဲ႔ ၾကြက္သားေတြကိုမွတ္ထားပါ။ အဲဒီၾကြက္သားေတြကိုက်င္႔ေပးရပါမယ္။ တကယ္က်င္႔ရင္ေတာ႔ ဆီးသြားေနတုန္းက်င္႔စရာမလုိပါဘူး။ ဆီးအိမ္ထဲဆီးမရွိတဲ႔အခ်ိန္က်င္႔ရင္ပိုေကာင္းပါတယ္။ ၾကြက္သားေတြကို တင္းတင္းက်ံဳ႔ပါ၊ ၁၀ စကၠန္႔က်ံဳ႔ထားပါ၊ ၿပီးလွ်င္က်ံဳ႕ထားတာကိုေျဖလုိက္ပါ။ တစ္ခါလုပ္လွ်င္ ၁၀ ၾကိမ္လုပ္ပါ။ တစ္ရက္ကို အနည္းဆံုး ၃ၾကိမ္ (စုစုေပါင္း က်ံဳ႕ လႊတ္ အၾကိမ္ ၃၀) ရေအာင္က်င္႔ပါ။

ေလ႔က်င္႔ခန္းကုထံုး ျပီးေတာ႔ ေနာက္ကုထံုးက စိတ္ကုထံုးပါ။ က်ေနာ္အေပၚမွာေရးခဲ႔တဲ႔ စိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာေတြကို သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္လုပ္ဖုိ႔ပါပဲ။ လုိအပ္ရင္ေတာ႔ စိတ္ေရာဂါအထူးကုနဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးရပါမယ္။

ေဆး၀ါးအကူအညီယူတာလည္းရွိပါတယ္။
SSRI Antidepressant ဆိုတဲ႔ စိတ္က်ေရာဂါအတြက္ေဆးတစ္မ်ိဳးရဲ႕ ေဘးထြက္အက်ိဳးဟာ သုက္လႊတ္ျခင္းကို ေႏွးေစပါတယ္တဲ႔။


ျပန္ခ်ဳပ္ရရင္-
- ဒီေရာဂါဟာ ေယာက္်ားေတြအတြက္ အျဖစ္အမ်ားဆံုး လိင္နဲ႔ဆုိင္ေသာေရာဂါပါပဲ
- ရံဖန္ရံခါ ထိန္းမရျခင္းဟာ ပံုမွန္ပဲျဖစ္ပါတယ္
- ေလ႔က်င္႔ခန္း၊ စိတ္ကုထံုး၊ ေဆး၀ါးတို႔နဲ႔ကုႏုိင္ပါတယ္။

သတိထားရမွာက - PE နဲ႔ ပန္းေသ၊ပန္းညိွဳးေရာဂါနဲ႔ မမွားမိဖုိ႔ပါပဲ။

Monday, June 2, 2008

ခါးအရိုးႏုျပားကြ်ံျခင္း

Prolapsed Disc (သို႔) အရိုးႏုျပားကြ်ံျခင္း

လူရ႕ဲ ေက်ာရုိးမႀကီးဆိုတာ ေက်ာရိုးဆစ္ကေလးေတြ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုဆက္ထားသလုိမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာကိုသိၾကပါလိမ္႔မယ္။ အဲဒီေက်ာရိုးဆစ္ကေလးေတြ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုၾကားမွာေတာ႔ အရိုးႏုျပားေလးေတြရွိပါတယ္။ အရိုးႏုျပားကေလးေတြက ၀ါရွာသေဘာမ်ိဳး ေက်ာရိုးဆစ္ႏွစ္ခုၾကားမွာခံထားေပးျခင္းျဖင္႔ ေက်ာရိုးေတြရဲ႕လွဳပ္ရွားမွဳကို လြယ္ကူေစၿပီး ေက်ာရိုးဆစ္မ်ားပြန္းစားမွဳကို သက္သာေစပါတယ္။ အရိုးႏုျပားရဲ႕ အျပင္ဖက္
(fibrous outer ring of disc) ဟာပိုမာျပီး အတြင္းဖက္ (middle of disc) ကေတာ႔ ဂ်ယ္လီလိုေပ်ာ႔စိစိပါ။ ပုံကုိၾကည္႔ပါ။




အခန္႔မသင္႔ရင္ အရုိးႏုျပားရဲ႕ အတြင္းဖက္ ဂ်ယ္လီလုိအပိုင္းဟာ အျပင္ဖက္ကို ကြ်ံထြက္လာတတ္ပါတယ္။ ကြ်ံထြက္လာတဲ႔ အပိုင္းက အနီးအ၀ုိက္မွာရွိတဲ႔ အာရံုေၾကာတစ္ခုကို ဖိမိထားျခင္းေၾကာင္႔ ခါးနာျခင္း စသည္႔လကၡဏာေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အရိုးႏုျပားကြ်ံတာမ်ားရင္ မ်ားမ်ားနာျပီး ကြ်ံတာနဲရင္ နဲနဲနာပါတယ္။

ဒီေရာဂါဟာ အသက္ ၃၀ - ၅၀ ၾကား ေယာက်္ားေတြမွာပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အေလးအပင္မျခင္းနဲ႔ ဆုိင္တယ္လို႔ဆုိေပမယ္႔ အျခားအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားလည္း ပါ၀င္ႏုိင္ပါတယ္။ အေလးမရတဲ႔ အလုပ္တူတူလုပ္တာေတာင္ ျဖစ္ခ်င္တဲ႔သူပဲျဖစ္တာပါ။ အေနအထားမမွန္စြာထုိင္ျခင္း (ကုိယ္ခႏၶာကို ေခြေခါက္ထုိင္တာ)၊ အေရွ႕ကိုကုန္းရာမွ အခန္႔မသင္႔သြားျခင္း၊ ၀ျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ စတာေတြလည္း ပါပါတယ္။ ႏွာေခ်တာ ၾကမ္းၾကမ္းေခ်ရင္ေတာင္မွ အခန္႔မသင္႔ရင္ အရိုးႏုျပားကြ်ံႏုိင္တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။

ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
၁။ ခါးနာျခင္း - ရုတ္တရက္ပိုပိုဆိုးတတ္ပါတယ္။ ခါးလွည္႔လိုက္ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆုိးျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္းတုိ႔ေၾကာင္႔ ပိုဆိုးပါတယ္။ ပက္လက္လွဲၿပီး ခပ္စန္႔စန္႔ အိပ္ခ်လုိက္ရင္ သက္သာသြားတတ္ပါတယ္။

၂။ အာရံုေၾကာညပ္ျခင္း - တစ္ခ်ိဳ႔လူေတြမွာေတာ႔ ခါးနာတာထက္ အာရံုေၾကာညပ္လုိ႔ နာတာပိုဆုိးပါတယ္။ က်ေနာ္အေပၚမွာေျပာခဲ႔သလို အာရံုေၾကာတစ္ခုခုကို အရုိးႏုျပားကဖိမိတဲ႔အခါ အဲဒီအာရံုေၾကာနဲ႔ ဆုိင္တဲ႔ေနရာမွာ နာပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင္႔ ေျခေထာက္ကိုသြားတဲ႔ အာရံုေၾကာညပ္ေလ႔ရွိျပီး အဲဒီအာရံုေၾကာနဲ႔ဆိုင္တဲ႔ ေျခေထာက္ ေပါင္ရင္း၊ေပါင္ေနာက္၊ ေျခသလံုးေနာက္၊ ေျခဖ၀ါး စသည္ေနရာတု႔ိမွာ နာပါတယ္။

၃။ အာရံုေၾကာညပ္ရင္ နာတာအျပင္ ညပ္တဲ႔အာရံုေၾကာနဲ႔ဆိုင္တဲ႔ ေနရာေတြမွာ ထံုတာ၊ က်င္တာ၊ အားနည္းသြားတာ ေတြလည္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။

၄။ သတိထားရမယ္႔အခ်က္ - အေပၚကနာတာေတြအျပင္ ရုတ္တရက္ ဆီးသြားလုိ႔မရေတာ႔တာ၊ ၀မ္းသြားလုိ႔မရေတာ႔တာ မ်ိဳးဆိုရင္ ေဆးရံုကို တန္း ေျပးပါ။

၅။ အရုိးႏုျပားကြ်ံေသာ္ျငားလည္း အာရံုေၾကာကိုသြားမဖိ ဘူးဆုိရင္ ဘာေရာဂါလကၡဏာမ်ိဳးမွ မျပပါဘူး။

မ်ားေသာအားျဖင္႔ေတာ႔ ကြ်ံထြက္ေနတဲ႔ အရိုးႏုျပားဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ က်ံဳ႕က်ံဳ႕ ျပီး အထဲကုိျပန္၀င္သြားတတ္ပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင္႔ တပါတ္ကေန ၆ပါတ္ၾကာတတ္ပါတယ္။ ၆ပါတ္ထက္ပိုျပီး နာေနရင္ေတာ႔ တမ်ိဳးစဥ္းစားရပါမယ္။

သက္သာေစမယ္႔ကုထံုးမ်ား
၁။ မ်ားမ်ားသြားလာ လွဳပ္ရွားပါ။ အရင္တံုးကေတာ႔ ဒီလုိေရာဂါမ်ိဳးကို မ်ားမ်ားနားဖုိ႔ ေျပာၾကေပမယ္႔ ေနာက္ပိုင္းေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအရ လွဳပ္လွဳပ္ရွားရွားေနလုိက္ရင္ ေနာက္ဆက္တဲြ နာတာရွည္ခါးနာေရာဂါက်န္ခဲ႔မယ္႔ ရာႏွဳန္းနည္းသြားတယ္ဆုိပါတယ္။ လွဳပ္လွဳပ္ရွားရွားေနတယ္ဆိုေတာ႔ လွဳပ္ရွားမွဳေၾကာင္႔ နဲနဲေတာ႔နာပါမယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အလြန္တရာနာက်င္ေစမယ္႔ ကိစၥမ်ိဳးကိုေတာ႔ ဇြတ္မွိတ္မလုပ္ပါနဲ႔။

၂။ သက္ေတာင္သက္သာ ျဖစ္ေစမယ္႔ အိပ္ရာ၊ အေနအထားနဲ႔ အိပ္ပါ။ အရင္ကေတာ႔ ၾကမ္းျပင္ (သို႔) မွိဳ႕ယာ အမာေပၚမွာ အိပ္ခုိင္းပါတယ္။ အခုေတာ႔ အဲဒီအယူအဆ ေခတ္မစားေတာ႔ပါဘူး။

၃။ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား - ပါရာစီတေမာ အပါအ၀င္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား ကို ကုိယ္နဲ႔ကိုက္ညီမယ္႔ေဆးကိုေသာက္ႏုိင္ပါတယ္။ နာမွေသာက္မယ္႔အစား ပံုမွန္ တစ္ရက္ကို သံုးၾကီမ္၊ ေလးၾကီမ္၊ စသည္ျဖင္႔ အညႊန္းအတုိင္း ေသာက္သင္႔ပါတယ္။

၄။ ၾကြက္သားေတြ အရမ္းတင္းနာေနရင္ေတာ႔ ၾကြက္သားေပ်ာ႔ေအာင္ ဒိုင္ယာစီပင္ တစ္ရက္၊ႏွစ္ရက္ခန္႔ေသာက္ႏုိင္ပါတယ္။

၅။ ေလ႔က်င္႔ခန္းကုထံုးမ်ား
physiotherapist, chiropractor, or osteopath for manipulation နဲ႔လည္း ေရာဂါကုိသက္သာေအာင္လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးဘာနဲ႔မွ မသက္သာဘူး၊ နာတာလည္း ကာလရွည္လာျပီဆုိရင္ေတာ႔ - ခြဲစိတ္မွဳလုပ္ရပါမယ္။ ခြဲစိတ္တဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ႔ ကြ်ံထြက္ေနတဲ႔ အရုိးႏုျပားအပိုင္းကေလးကို ျဖတ္ထုတ္ပစ္လုိက္တာပါပဲ။



original content
http://www.patient.co.uk/showdoc/27000885/

ထူးမျခားနား အခ်စ္၀တၳဳတစ္ပုဒ္

အပုိုင္း (၁)

ဒီေန႔ က်ဳပ္အသည္း ကြဲေနပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္ကေတာ႔ ေျပာဘူးတာပဲ အသည္းဆုိတာ နံရိုးေတြေအာက္ လံုလံုၿခံဳၿခံဳေနရာမွာ ရွိသတဲ႔ ထိခုိက္မိရင္ေတာင္ ေတာ္ရံုတန္ရုံ ကြဲဖုိ႔ဆိုတာ မလြယ္ဘူးဆိုပဲ။ က်ဳပ္ကေတာ႔ ဒီေကာင္ေျပာတာကုိ လံုး၀ျငင္းပါတယ္။ မယံုရင္ ျမန္မာ ဗြီဒီယိုေတြ သြားၾကည္႔၊ အသည္းေတြမ်ား ကြဲေနလုိက္ၾကတာ ျဗန္းကနဲ ျဗန္းကနဲ ပဲ။ ထားပါေလ၊ အဲဒီလုိ အခ်စ္အေၾကာင္း မသိလို႔ပဲ သူ႔ခမ်ာ လူပ်ိဳသိုးႀကီး ျဖစ္ေနတာ။ ဒါေတာင္ ဒီေကာင္က ျပန္ေျပာေသးတယ္ “ေဟ႔ေကာင္… ထမင္းသုိး၊ ဟင္းသုိးေတြသာ နံတာ၊ လူပ်ိဳသိုးေတြဆိုတာ တယ္ေမႊး” ဆိုပဲ။ သိတာေပါ႔ဗ်ာ စြံလုိစြံျငား ေရေမႊးတစ္ပုလင္းလုံး ေခါင္းေပၚကေန ေလာင္းေလာင္းခ်ေနတာကို။

ကဲကဲ.. ဆက္ရေအာင္။ မဟုတ္ရင္ လိုရင္းကုိ ေရာက္လုိက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဓိက ေျပာျပခ်င္တာကေတာ႔ က်ဳပ္ရဲ႕ အသည္းကြဲ ေနရတဲ႔ အေၾကာင္းပါ။ ဇာတ္လမ္း ကေတာ႔ ရုိးရုိးေလးပါ။ အတိတ္ေမ႔သြားတဲ႔ ခ်စ္သူတုိ႔၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိေနတဲ႔ အေမတို႔၊ ႏုိင္ငံျခားကျပန္လာမဲ႔ မိဘသေဘာတူတဲ႔သူတို႔ မပါတဲ႔ သာမန္ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ပါပဲ။ ဒီလိုပါ… က်ဳပ္နဲ႔သူ (သူ ဆိုသည္မွာ သူမ/က်ဳပ္ခ်စ္ေသာေကာင္မေလး ကုိဆုိလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။) မသိဘူးခဲ႔ၾကပါဘူး။ တစ္ေန႔.. က်ဳပ္လည္း သင္တန္းေပးတာ ခဏနားထားတုန္း ခပ္ပ်င္းပ်င္းရွိတာနဲ႔ ေက်ာင္းတုန္းက သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ ဖြင္႔ထားတဲ႔ ကြန္ျပဴတာအေရာင္းဆုိင္ ကုိအလည္သြား ေထြရာေလးပါး (ခပ္ေထြေထ ြ မူးေစတတ္ေသာ အရာ ၄ မ်ိဳးအေၾကာင္း) ေျပာေနတုန္း သူ႔ကိုစေတြ႔ခဲ႔တာပဲ။ သူက ကြန္ျပဴတာ၀ယ္ခ်င္လို႔ လာၾကည္႔တာပါ။ က်ဳပ္သူငယ္ခ်င္းကေတာ႔ မ်က္ႏွာႀကီးနီစပ္စပ္နဲ႔ ကြန္ျပဴတာေတြရဲ႕ ေစ်းႏွဳန္း ကုိ အလံုးေစ႔ ရွင္းျပပါေတာ႔တယ္။ က်ဳပ္လည္း အဲဒီေတာ႔မွ သူ႔ကုိေသေသခ်ာခ်ာ ၾကည္႔မိတယ္။ အင္း.. မဆိုးဘူး၊ မ်က္ႏွာ၀ုိင္းေလး နဲ႔ လွတပတေလးပဲ။ ကုိယ္လံုးကုိယ္ေပါက္ကလည္း ေရေဆးငါးအဆင္႔ေတာင္ မကဘူး၊ ေရေဆး အက်ည္းခံြခၽြတ္ ျပာသုတ္ ထားသေလာက္ထိ ရွိတယ္။ တစ္နာရီေလာက္ အၾကာမွာ သူျပန္သြားပါတယ္။ ကြန္ျပဴတာေတာ႔ ၀ယ္မသြားပါဘူး။ က်ဳပ္သူငယ္ခ်င္းလည္း ဟူးကနဲ ေလပူတစ္ခ်က္မွဳတ္ၿပီး ၿဖီးတီးတီးမ်က္ႏွာန႔ဲ က်ဳပ္အနား ျပန္လာထုိင္ စကားေျပာပါတယ္။ “ေဆာရီးပဲကြာ.. အလုပ္ကတစ္ဖက္ဆုိေတာ႔ မင္းန႔ဲေတာင္ စကားေျဖာင္႔ေျဖာင္႔ မေျပာရဘူး၊ ၿပီးေတာ႔လည္း အေရာင္းအ၀ယ္ျဖစ္တာမဟုတ္ဘူး၊ အလကားေကာင္မေလးေတြ။” ဟင္း.. မေအေပး၊ မသိရင္ခက္မယ္၊ အခုထိ ပုိးမေသေသးတဲ႔မ်က္ႏွာနဲ႔။ က်ဳပ္လည္း မဆီမဆိုင္ အူတုိသလုိလုိ၊ သ၀န္တိုသလုိလို၊ ၾကမ္းညွပ္သလုိလုိ ခံစားလုိက္ရတယ္။ ခဏၾကာေတာ႔ က်ဳပ္လည္း သူငယ္ခ်င္းကုိ ႏွဳတ္ဆက္ၿပီး ျပန္လာခဲ႔တယ္။

အဲဒီေန႔ကစၿပီး အိပ္ခ်ိန္ကလြဲလို႔ ဘာကုိၾကည္႔ၾကည္႔ သူ႔မ်က္ႏွာ၀ုိင္း၀ိုင္းေလး၊ သူ႔ႏွဳတ္ခမ္းဖူးဖူးေလး၊ သူ႔မ်က္လံုးညိဳညိဳေလး ဒါေတြပဲ ျမင္ေယာင္ေနေတာ႔တယ္။ ေနရာတုိင္းဟာ သူ႔ပံုရိပ္ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေတာ္ပါေသးရဲ႕ ဟုိေန႔က သူ႔အနံ႔ပါရလုိက္ၿပီး အနံ႔ကိုပါစဲြလမ္းေနရင္ ထမင္းေတာင ္စားလုိ႔ရေတာ႔မွာ မဟုတ္ဘူး။ ရင္ခုန္သံေတြလည္း ဒုတ္ဒုတ္ ဒုတ္ဒုတ္ နဲ႔ လမ္းထိပ္က ေခါက္ဆဲြေၾကာ္ေရာင္းတဲ႔ တရုတ္ႀကီး ၀က္သားစဥ္းတဲ႔ အသံထက္ေတာင္ ျမန္ေသးတယ္။ အုိ.. အခ်စ္နတ္.. သင္္သည္ က်ဳပ္အားဖမ္းစား ခဲ႔ေလၿပီ…။ ဒီလုိမ်ိဳး မ်က္ေစ႔ေတြထဲ ဂေရာင္ဂတမ္းေတြျမင္၊ ရင္ဘတ္ထဲ ၀ုန္းဒိုင္းေတြႀကဲတာ ေနာက္ထပ္ ၇၂ နာရီတိတိ ၾကာသြားတယ္။ ဒါေပမဲ႔ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ေတာ႔ အခ်စ္နတ္လည္း ေသြးေအးသြားေပါ႔္။ က်ဳပ္လည္း ဒါဟာ လူပ်ိဳတုိ႔ဘာ၀ အရူးထျခင္း တစ္မ်ိဳးလုိ႔ ကုိယ္႔ကိုကုိယ္ ေခါင္းစဥ္တပ္ ထားလုိက္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ပါတ္ေလာက္ အၾကာမွာ က်ဳပ္လည္း အတန္းသစ္တစ္ခုကို လက္ခံလုိက္ၿပီး အလုပ္ထဲမွာပဲ နစ္ျမဳပ္ေနတဲ႔ အတြက္ေၾကာင္႔ သူ႔ကိုအရင္ကေလာက္ သတိရမေနေတာ႔ပါဘူး။ ေနာက္ ႏွစ္လ သံုးလ ၾကာတဲ႔အခါမွာေတာ႔ သူ႔ကုိ တစ္ေန႔ ဆယ္႔ငါးစကၠန္႔ ထက္ပိုၿပီး သတိမရေတာ႔တာ ၀န္ခံပါတယ္။

ဟုတ္ပါတယ္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ထင္တဲ႔ အတုိင္းပါပဲ၊ တစ္ေန႔ အတန္းသစ္တစ္ခု စေတာ႔၊ သူ႔ကို က်ဳပ္သင္ရမယ္႔ အတန္းထဲမွာ ထုိင္ေနတာကုိေတြ႔ ရေတာ႔တာပဲ။ လူမ်ားမွားေနလုိ႔လား လို႔ေသေသခ်ာခ်ာ ၾကည္႔မိေသးတယ္။ မမွားပါဘူး။ သူမွ သူ အစစ္ပါပဲ။ ရုပ္ရွင္ထဲကအတုိင္းပဲ တုိက္တုိက္ဆိုင္ဆုိင္ဗ်ာ။ သံုး ေလးလ ေလာက္ ေပ်ာက္ခ်က္သားေကာင္းေနတဲ႔ အခ်စ္နတ္ႀကီး လည္း ဘယ္ကမွန္းမသိ ျပန္ေပၚလာၿပီး က်ဳပ္ကုိဖမ္းစားျပန္ၿပီ။ ေခါက္ဆြဲေၾကာ္တရုတ္ႀကီးလည္း ၀က္သားျပန္ခုတ္ေနၿပီ။ က်ဳပ္ကသာ တစ္ဖက္သတ္ျဖစ္ေနတာ၊ သူကေတာ႔ အရင္က ကြန္ျပဴတာဆိုင္မွာ ေတြ႔ဖူးတာေတာင္မွတ္မိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူ စာမရွင္းတာရွိရင္လည္း က်ဳပ္ကုိ ဆရာလုိ႔ တရိုတေသေခၚၿပီး ေမးျမန္းပါတယ္။ က်ဳပ္ကသာ သူ႔နဲ႔စကားေျပာရင္ အေယာင္ေယာင္ အမွားမွားေတြျဖစ္ ပစၥည္းေတြလြတ္က်လုိက်နဲ႔။ သူ႔ရဲ႕သင္တန္းက တစ္ပါတ္မွာ ၂ခ်ိန္၊ ၂လျပတ္သင္တန္း။ တစ္ပါတ္ တစ္ပါတ္ အဲဒီ သူလာမယ္႔ ၂ ရက္ကုိပဲ လက္ခ်ိဳးၿပီး ေရေရေနတာ။ ဒါေပမယ္႔ က်ဳပ္ကသူ႔ကုိဖြင္႔မေျပာေသးဘူး။ သူကက်ဳပ္ရဲ႕ သင္တန္းသူ၊ က်ဳပ္ တပည္႔ ေလ။ သူသင္တန္းၿပီးတဲ႔ ေန႔မွ ဖြင္႔ေျပာေတာမယ္လုိ႔ ဆံုးျဖတ္ထားတယ္။ ဆိုင္မဆုိင္ေတာ႔ မသိဘူး၊ ဒါမွလည္း ကုိယ္႔ကုိကုိယ္ ဆရာက်င္႔၀တ္နဲ႔ ညီမယ္လုိ႔ ခံစားရတယ္။

ဒီေန႔ေတာ႔ သူ႔ရဲ႕သင္တန္းေနာက္ဆံုးေန႔။ က်ဳပ္ဖြင္႔ေျပာလုိက္တယ္။ သူကေတာ႔ စိတ္ဆုိးပံုမျပပါဘူး၊ က်ဳပ္ကုိျပန္ေျပာတယ္၊ သူ႔မွာေစ႔စပ္ထားတဲ႔ ခ်စ္သူရွိၿပီးသား ဆုိတာပဲ။ က်ဳပ္ကုိလည္း ခင္မင္ေလးစား မပ်က္ပါဘူးတဲ႔၊ သူ႔ဆီကုိလည္း အခ်ိန္မေရြး လာေရာက္လည္ပတ္ ႏုိင္ပါတယ္ဆုိၿပီး သူ႔ရဲ႕အလုပ္လိပ္စာ ကုိေပးသြားတယ္။ က်ဳပ္လည္း ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ေပ်ာက္ဆံုး တဲ႔သူလုိျဖစ္ၿပီး အသည္းကြဲေနတာ ခင္ဗ်ားတုိ႔ျမင္တဲ႔ အတုိင္းပဲ။



အပုိင္း (၂)

က်ဳပ္လည္း တစ္ပါတ္ ႏွစ္ပါတ္ေလာက္ အလူးအလိမ္႔ ခံစားလုိက္ရတယ္။ ေနာက္ဆံုးမေန ႏိုင္တဲ႔အဆံုး သူေပးခဲ႔တဲ႔ သူ႔အလုပ္လိပ္စာ အတုိင္းလုိက္သြားၿပီး အျပင္ကေန ညေန ညေန သူရုံးအျပန္ကုိ ထုိင္ေစာင္႔ေစာင္႔ခဲ႔တာ။ က်ဳပ္သူ႔ကုိ စကားလည္း လုိက္မေျပာေတာ႔ပါဘူး၊ သူ႔ရံုးက ျပန္တာေလးပဲ တစ္ေန႔ တစ္ေန႔ ထုိုင္ထုိင္ၾကည္႔၊ အလြမ္းေျဖၿပီး ျပန္ျပန္ခဲ႔တာ တစ္ပါတ္ေလာက္ေတာင္ရွိၿပီ။ သူကေတာ႔ က်ဳပ္ကုိျမင္တုိင္း ျပံံဳးျပပါေသးတယ္။

တစ္ေန႔ေတာ႔ သူရံုးကအထြက္ သူ႔ေဘးမွာ ေယာက်္ားတစ္ေယာက္ ပါလာတယ္။ လက္ခ်င္းခ်ိတ္လို႔ သူေျပာထားတဲ႔ သူရဲ႕ေစ႔စပ္ထားတဲ႔ ခ်စ္သူဆုိတာပဲျဖစ္ရမယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ က်ဳပ္ဆီကုိ ဦးတည္ၿပီးေလွ်ာက္လာတာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ နီးလာေလ လူလံုးပုိကြဲလာေလ။ ဟာ.. က်ဳပ္မ်က္ေစ႔ကုိေတာင္ က်ဳပ္မယံုႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္သြားတယ္။ သူ႔ခ်စ္သူက က်ဳပ္ရဲ႕သူငယ္ခ်င္း ဟုိကြန္ျပဴတာဆုိင္ကေကာင္.. ဟာ.. ဘယ္လုိေတ ြ ျဖစ္သြားၾကတာပါလိမ္႔။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူတို႔အတြဲဟာ က်ဳပ္ရဲ႕လက္တစ္ကမ္း ကု ိ ေရာက္ေနၿပီ။ က်ဳပ္သူငယ္ခ်င္းက က်ဳပ္ကုိလွမ္းေျပာတယ္ “ဒီမွာ ကုိယ္႔လူ.. က်ဳပ္ခ်စ္သူ ေျပာလုိ႔ က်ဳပ္ဇာတ္လမ္း အစံုသိၿပီးၿပီ။ က်ဳပ္တစ္ခုပဲေျပာခ်င္တယ္.. သူ႔ကုိ ဒီေန႔ကစၿပီး လံုး၀ လုိက္မေႏွာက္ယွက္ပါနဲ႔။ မဟုတ္ရင္ က်ဳပ္အေၾကာင္း သိမယ္။” က်ဳပ္ကလည္း သူ႔ခ်စ္သူကုိ က်ဳပ္လံုး၀ မေႏွာက္ယွက္ခဲ႔ဘူးေၾကာင္း ျပန္ေျပာလုိက္တယ္။ သူ႔ခ်စ္သူ အေရွ႔မွာ သူ႔ကုိျပန္ေျပာလို႔ က်ဳပ္သူငယ္ခ်င္းလည္း ေဒါသေတြ ရွဴးရွဴးရွားရွား ထြက္ၿပီး မေျပာမဆို က်ဳပ္မ်က္ႏွာကုိ လက္သီးနဲ႔လွမ္းထုိးလုိက္တယ္။ လက္သီးဟာ က်ဳပ္ရဲ႕ႏွာေခါင္းတည္႔တည္႔ကုိ အရွိန္ျပင္းျပင္းနဲ႔ ထိသြားပါတယ္။ ဂြ်တ္ကနဲ အသံနဲ႔ အတူ က်ဳပ္ႏွာေခါင္းထဲက ေသြးပူပူေတြ ျဖာကနဲ စီးက်လာတာ ခံစားလုိက္ရတယ္။ “အို.. ဆရာ႔ကုိ အဲလုိမလုပ္နဲ႔ေလ..” ဆိုတဲ႔ အာေမဋိတ္ အသံနဲ႔အတူ ဆင္႔လက္သီး ႏွစ္လံုးဆက္တုိက္ က်ဳပ္ပါးခ်ိတ္ကုိ လာထိတဲ႔အခ်ိန္ က်ဳပ္လည္း ေလာကႀကီးကုိ အဆက္ျပတ္ သြားပါေတာ႔တယ္။


အပုိင္း (၃)

က်ဳပ္ျပန္သတိရလာတဲ႔ အခ်ိန္မွာ က်ဳပ္ဟာေဆးရုံတစ္ရုံေပၚမွာပါ။ က်ဳပ္ကုိ ငံုၾကည္႔ေနတာက က်ဳပ္အင္မတန္ စဲြလမ္းေနခဲ႔ရတဲ႔ မ်က္ႏွာ၀ုိင္းေလး ႏွဳတ္ခမ္းဖူးဖူးေလး။ က်ဳပ္လည္း က်ဳပ္သူငယ္ခ်င္းပါလာေသးလား လုိ႔ေမးျဖစ္ေအာင္ ေမးလုိက္ေသးတယ္။
“.. မပါပါဘူး၊ ေနာက္လည္းပါစရာ အေၾကာင္းမရွိေတာ႔ဘူး။ ဆရာ႔ကုုိ
ဒီလုိလုပ္လုိက္ေတာ႔ ကၽြန္မ သူ႔ကုိအရမ္း ေၾကာက္သြားတယ္၊ အထင္လည္းေသးသြားတယ္၊ သူေပးထားတဲ႔ ေစ႔စပ္လက္စြပ္ကုုိေတာင ္ျပန္ေပးလုိက္ၿပီ.. ဆရာ႔ကုိေတာ႔ အရမ္းသနားသြားတယ္.. ဆရာ အခုအရမ္းနာ ေနလားဟင္..”

က်ဳပ္ယဲ႔ယဲ႔ေလး ျပန္ျပံဳးျပလုိက္ေတာ႔ အထုိးခံထားရတဲ႔ ဗယ္ဘက္ပါးေစာင္က စစ္ကနဲ နာလာတယ္။ မဆီမဆိုင္ ေဟာလိ၀ုဒ္မင္းသမီး အင္ဂ်လီနာ ဂ်ိဳလီ ကုိသတိရလုိက္ပါတယ္။



(အိမ္မက္မ်ားဘေလာဂ္႔တြင္ ၂၃/၀၈/၀၆ တြင္တင္ၿပီး။)

Sunday, June 1, 2008

ႀကိဳ႕ထိုးျခင္း

ႀကိဳ႕ထုိးတာကို Hiccup, Hiccough လုိ႔ေခၚပါတယ္။ ဗမာအယူအဆကေတာ႔ ကေလးေတြႀကိဳ႕ထုိးရင္ မီးဖုိေခ်ာင္ထဲက တစ္ခုခု လူႀကီးေတြမသိေအာင္ (ခိုးစား) ထားလုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ အစာအိမ္ခ်ဲ႔တယ္လုိ႔လည္း ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ လူလတ္ပိုင္းအရြယ္ႀကိဳ႕ထိုးရင္ေတာ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြက “ေဟ႔ေကာင္.. ဒီေန႔ မေသာက္ရေသးဘူးလား” လုိ႔စတတ္ပါတယ္။ လူႀကီး လူမမာ ႀကိဳ႕ထုိးျပီဆုိရင္ေတာ႔ ရုပ္ရွင္ထဲမွာဆို ေမ်ာက္မင္းအူသံဆိုင္း စတင္တီးပါေတာ႔တယ္။

ကဲ.. အဂၤလိပ္ေဆးပညာဘက္ကေန ၾကည္႔ရေအာင္..

ႀကိဳ႕ထုိးတာဟာ လူမ်ိဳးမေရြး အသက္အရြယ္မေရြး အခ်ိန္မေရြး ျဖစ္တတ္တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ လူေလာကထဲ၀င္မလာခင္ သေႏၶသားဘ၀ ကစလုိ႔ ႀကိဳ႕ထုိးႏိုင္ပါတယ္တဲ႔။ ႀကိဳ႕ထုိးတာဟာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အခ်ိန္တုိအတြင္း ဘာမွ လုပ္စရာမလုိပဲ အလုိလို ေပ်ာက္သြားေလ႔ ရွိပါတယ္။ ေတာ္ရံုနဲ႔ မေပ်ာက္ပဲ သံသရာရွည္ေနတတ္တဲ႔ ႀကိဳ႕မ်ိဳးကိုေတာ႔ ဗမာလုိ ႀကိဳ႕ႀကီးထုိး တယ္လုိ႔ေျပာပါတယ္။ Intractable Hiccups လုိ႔ေခၚပါတယ္။ အၾကာဆုံး ႀကိဳ႔ႀကီး ကမၻာ႔စံခ်ိန္ကေတာ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိျပဳရမွာက ၄၈နာရီထက္ပိုလာၿပီဆိုရင္ေတာ႔ ႀကိဳ႕ထုိးျခင္းကုိ သိပ္မေပါ႔ေစခ်င္ပါဘူး။

ႀကိဳ႕ဘာေၾကာင္႔ထုိးရလဲ။

ျဖစ္ေနၾက ႀကိဳ႕ကေလးေတြရဲ႕ အမ်ားစုကေတာ႔ အေၾကာင္းတစံုတရာမရွိပဲ အလုိလုိျဖစ္လာၾကတာပါ။ အစားမ်ားသြားျခင္း၊ အရက္ (သို႔) အ၀င္စူးရွသည္႔ အရည္မ်ားေသာက္မိျခင္း၊ အပူအစပ္စာ မ်ားစားျခင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ ေလထု အပူအေအး ရုတ္တရက္ ေျပာင္းသြားျခင္း၊ မီးခုိး (သို႔) ေဆးလိပ္ေငြ႕ ကို အခန္႔မသင္႔ ရွဴရွဴိက္မိျခင္း၊ ရုတ္တရက္ စိတ္လွဳပ္ရွားျခင္း စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ျဖစ္ပံုကေတာ႔.. ရင္တားၾကြက္သားလုိ႔ေခၚတဲ႔ ရင္ဘတ္ပိုင္းနဲ႔ ၀မ္းဗိုက္ပိုင္း ကို ျခားထားတဲ႔ ၾကြက္သားျပင္ႀကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီၾကြက္သားျပင္ကုိ အလုိအေလ်ာက္ လွုံေဆာ္ေပးတဲ႔ အာရံုေၾကာေတြ IC ေၾကာင္သြားလုိ႔ျဖစ္တာပါ။ ဒီအခ်ိန္မွာ လည္ေခ်ာင္းအ၀က အစာေရမ်ဳိအဆို႔ရွင္ အဖြင္႔အပိတ္ကလည္း Rhythm မကိုက္ေတာ႔ပဲ တအိအိ ဆိုတဲ႔ ႀကိဳ႕သံထြက္ေပၚလာရတာပါ။ ငါးဘ၀ကေန လူမျဖစ္ေသးခင္အခ်ိန္က Primitive reflex အၾကြင္းအက်န္လုိ႔လည္း Revolution Theory ဘက္ကေနေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ အိမ္မွာေမြးတဲ႔ ေရႊငါးကေလးေတြ ပါးစပ္နဲ႔ ပါးဟက္နဲ႔ အသက္ရွဴတာဟာ ႀကိဳ႕ထုိးျခင္းျဖစ္စဥ္နဲ႔ေတာ္ေတာ္ နီးစပ္ပါတယ္။ ထားပါေလ.. ေတာ႔ပစ္ကေခ်ာ္သြားေတာ႔မယ္။ အမွန္အတိုင္း ၀န္ခံရရင္ေတာ႔ အေနာက္တိုင္းေဆးပညာမွာလည္း ႀကိဳ႕ထုိးရျခင္းအေၾကာင္းကုိ မွဳန္၀ါး၀ါးပါပဲ။ Phrenic Nerve, Vagus Nerve, Sympathetic Chain T6-T12, Medullary Reticular, Hypothalmus စတာေတြကို အျပစ္ဖုိ႔ၾကပါတယ္။

သူ႔ဖာသာမေပ်ာက္ႏုိင္တဲ႔ ႀကိဳ႕ႀကီးထုိးတာ ႏွစ္ရက္ထက္ ပိုႀကာၿပီဆုိရင္ေတာ႔ ျဖစ္ေလ႔ရွိတဲ႔ သာမန္အခ်က္ေတြအျပင္ အေရးႀကီးတဲ႔ ေရာဂါေတြကိုပါ ထည္႔သြင္းစဥ္းစားရပါေတာ႔မယ္။ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ဳိးေၾကာင္႔လည္း ႀကိဳ႔ႀကီးထုိးႏုိင္ပါသတဲ႔။ ဒါေတြကေတာ႔..

အဆုတ္ကင္ဆာ၊ အဆုတ္အေအးပတ္၊ အဆုတ္အေျမွးေရာင္၊ ပန္းနာရင္ၾကပ္၊

ႏွလံုးပုပ္၊ ႏွလံုးေရာင္၊ ရင္ေခါင္းေသြးလႊတ္ေၾကာမနံရံေဖာင္း၊

အစာအိမ္ေလဆန္နာ၊ အစာအိမ္နာ၊ အူသိမ္နာ၊ အူအတက္ေရာင္၊ အူမႀကီးေရာင္ေရာဂါ၊

ေက်ာက္ကပ္အလုပ္မလုပ္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ^အၾကိတ္၊ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ၊

ေလျဖတ္၊ ေလျဖန္း၊ ဦးေႏွာက္ကင္ဆာ၊ ဦးေႏွာက္ပိုး၀င္၊ ဦးေႏွာက္ဒါဏ္ရာ၊

စိတ္လွဳပ္ရွားျခင္း၊ ထိတ္လန္႔ျခင္း၊ ေၾကာက္ျခင္း၊

ရင္တားၾကြက္သားေအာက္ျပည္တည္ျခင္း၊ အစာအိမ္ ရင္ေခါင္းထဲကြ်ံျခင္း၊

လည္ပင္းႀကီး၊ အာေခါင္ေရာင္၊ ဦးေႏွာက္အေမွးပါးေရာင္၊ မ်က္စိေရတိမ္၊

အစာအိမ္ခြဲစိတ္မွဳလုပ္ျပီးကာစအခ်ိန္၊ လည္ပင္းအေမာ႔လြန္ျခင္း၊ ေသြးထဲတြင္ ယူရီးယားမ်ားျခင္း၊ ဆိုဒီယမ္နည္းျခင္း၊ ပိုတက္ဆီယမ္နည္းျခင္း၊ သၾကားဒါတ္မမွ်ျခင္း၊ စတာေတြအျပင္ ဒိုင္ယာဇီပင္၊ ဒက္ဆာမီသာဇံုး စတဲ႔ ေဆးေတြေၾကာင္႔လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ က်ေနာ္ေရးခဲ႔တဲ႔ ေရာဂါေတြျဖစ္ပါၿပီဆိုၿပီး စိတ္မဆင္းရဲပါနဲ႔၊ ဒါေတြေၾကာင္႔လည္း ျဖစ္တတ္တယ္လို႔ သိထားရင္ရပါၿပီ။

ႀကိဳ႕ေရာဂါရဲ႕ကုထုံးေတြကလည္း ထူးေထြဆန္းျပားပါတယ္။ မ်ားေသာအာျဖင္႔ ေဆးျမီးတိုေတြနဲ႔ အရင္ စမ္းသပ္ၾကပါတယ္။ ေလ႔လာၾကည္႔ရေအာင္..

၁။ အသက္ေအာင္႔ေနစဥ္ ေရကုိ ခုႏွစ္ငံုတိတိ ဆက္တုိက္မ်ိဳပါ။

၂။ ၾကံရည္ခြက္ကိုင္းကုိ ညာလက္နဲ႔ကုိင္ပါ၊ ထုိညာလက္ကုိ သင္႔ရဲ႕ ဘယ္ဖက္ပါးဆီသို႔ လက္ကို လွည္႔လုိက္ပါ(လက္ေျပာင္းျပန္)၊ ထိုစဥ္ ခြက္ထဲမွေရကိုေသာက္ပါ။

၃။ တစ္ေယာက္ေယာက္အား သင္ရဲ႕အလစ္မွာ သင္႔ရဲ႕ေက်ာကုန္းကုိ ဗုန္းကနဲေနေအာင္ ရုိက္ခုိင္းပါ။

၄။ ပလတ္စတစ္အိတ္ အေလာေတာ္ဆိုက္ကို ပါးစပ္မွာ ကပ္ထားၿပီး အထဲသို႔ ပါးစပ္ျဖင္႔ ေလရွဴသြင္း ရွဴထုတ္လုပ္ေနပါ။ ႏွာေခါင္းမသံုးရပါ။

၅။ မတ္တပ္ရပ္၍ ပါးစပ္အျပည္႔ ေရငံုပါ၊ ထို႔ေနာက္ခါးကို ၾကမ္းျပင္သို႔ကိုင္းခ်လုိက္ပါ၊ ဦးေခါင္းသည္ ေဇာက္ထိုးျဖစ္ေနပါမည္၊ ထုိအခ်ိန္တြင္ ပါးစပ္ထဲမွေရကို မ်ဥ္း၍မ်ိဳပါ။

၆။ မိမိရဲ႕ အရွိဳက္ကို တေယာက္ေယာက္အား ခပ္ဆတ္ဆတ္ထုိးခုိင္းပါ(valsalva manoeuvre) ။ အားမလြန္ပါေစႏွင္႔။

ရ။ သၾကားပါးစပ္အျပည္႔ ၀ါးစားတာပါ။ ေရမေသာက္ရပါဘူး။ သၾကားမရွိရင္ ေကာ္ဖီမစ္ အမွုန္႔ တစ္ထုပ္လံုး ပါးစပ္ထဲထည္႔ ၀ါးပါ။

ဒါေတြနဲ႔မရေသးဘူးဆုိရင္ေတာ႔ ေဆးစသံုးရပါေတာ႔မယ္။

ေဆးအေပ်ာ႕ကေနစပါမယ္ Metochlopramide (Maxalon), Domperidone (Motilium-M) အရင္သံုးၾကည္႔ပါ။ မရဘူးဆုိရင္ေတာ႔ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရံုေၾကာေရာဂါေတြမွာ ေပးေလ႔ရွိတဲ႔ Chlorpromazine (CPZ), Haloperidol, Phenytion, Sodium Valporate, Carbamazepine, Gabapentin ေတြစမ္းေပးရပါေတာ႔မယ္။ CPZ က ေတာ္ေတာ္ ေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ေရးထားတဲ႔ ေဆးေတြအားလံုး ဟာ အသံုးမတတ္ရင္ ဒုကၡေရာက္ႏုိင္ပါတယ္။ တစ္ခုခုမလုပ္ခင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ အရင္တုိင္ပင္ပါ။

Lignocaine ဆိုတဲ႔ထံုေဆးကို အာေခါင္မွာျဖန္းတဲ႔ စာအုပ္ထဲမွာ မေတြ႔ဘူးတဲ႔ ကုထံုးတစ္ခုလည္းရွိပါတယ္။ ကင္ဆာ၊အဖု၊အၾကိတ္ ေၾကာင္႔ အာရံုေၾကာပိျပီး ႀကိဳ႕ထုိးေနသူေတြကိုေတာ႔ ခြဲစိတ္ၿပီး အာရံုေၾကာလြတ္သြားေအာင္လုပ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကင္ဆာေရာဂါသည္ေတြကိုေတာ႔ Midazolam အိပ္ေဆးကို အေၾကာထဲသြင္းေပးၿပီး ႀကိဳ႕ထုိးသက္သာေအာင္လုပ္ေပးပါတယ္။

ႀကိဳ႕ထုိးျခင္းဟာ မကုသပဲ ၾကာလာမယ္ဆိုရင္ေတာ႔ အစာအိမ္ေရာဂါ၊ ႏွလံုးခုန္မမွန္ေရာဂါ၊ စိတ္က်ေရာဂါ၊ အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါေတြအျပင္ အစာ ေရခန္းေျခာက္ျခင္းကုိလည္းျဖစ္ေစႏုိင္ပါသတဲ႔။

ဘာပဲေျပာေျပာ အင္မတန္မွ ေနမထိ ထုိင္မသာျဖစ္ေစတဲ႔ ႀကိဳ႔ထုိးျခင္းကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ မျဖစ္ေအာင္ဂရုစိုက္ၾကပါ။ အစာကို မဆန္႔မျပဲစားျခင္း၊ အပူ အစပ္မ်ားစာျခင္း၊ စူးရွေသာ ဂက္စ္ပါသည္႔ အရည္မ်ားေသာက္ျခင္း နဲ႔ မပါရင္မၿပီးတဲ႔ ေဆးလိပ္၊အရက္ အျပင္ ဗမာေဆး၊ ေဆးေမႊး စတာေတြနဲ႔ ကြမ္းစားျခင္းကုိလည္း တတ္ႏုိင္သမွ်ေရွာင္ၾကဥ္သင႔္ပါေၾကာင္း။